________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| # શન ___ अखिल भारतवर्षीय जैन श्वेताम्बर मूर्तिपूजक
मुनिसम्मेलन संस्थापित श्री जैनधर्म सत्यप्रकाशक समितिनुं मासिक मुखपत्र जेशिंगभाईनी वाडी : घीकांटा रोड : अमदावाद (गुजरात)
તંત્રી : ચીમનલાલ ગોકળદાસ શાહ વર્ષ : ૨ || વિક્રમ સં. ર૦૧૨: વીર નિ.સં. ૨૪૮૧: ઈ.સ. ૧૫૬ || ત્રમાં જ ઃ ૨૧ || શ્રાવણ સુદ ૯ બુધવાર : ૧૫ ઓગસ્ટ २५१
ક્ષમાપનાનું મહાપર્વ શ્રી પર્યુષણ પર્વ લેખક પૂ. મુનિરાજ શ્રી, રૂચકવિજ્યજી
આત્માના કલ્યાણને માટે નજીકના સમયમાં ક્ષમાપનાનું મહાપર્વ શ્રી પર્યુષણ પર્વ આવી રહેલ છે. આ મહાપર્વને અનેકવિધ યોજનાઓ દ્વારા ઉજ્વવાની યોજના મહાજ્ઞાનીઓએ કરી છે. એમાં ક્ષમાપના નામના કર્તવ્યને પણ મહત્ત્વનું સ્થાન મળેલ છે.
ક્ષમાપનાના કર્તવ્યના આચરણમાં કષાયથી ઉપશમવાનું અનિવાર્ય બને છે. વિષય જ્યારે મન-બુદ્ધિ ઉપર પિતાની કાતીલ પકડ જમાવે છે, ત્યારે કષા પવનવેગે ઊછળી પડે છે અને ઊછળી પડેલા કષાયો વનમાં અનેક પ્રકારના કડવા-કષાયલા રંગની ઉપસ્થિતિ કરી દે છે. આવા સમયે આત્માની હાલત બહુ દુઃખ ભરી હોય છે, જે આત્માને પિતાને પણ ગમતી હોતી નથી, તે બીજાને તો કેવી રીતે પસંદ પડે?
જૈન શાસનમાં, કષાયોથી ઉપશમવાની પ્રક્રિયાને અમલ હમેશાં કરવાનો હોય છે, કારણ કે આત્મા સૂક્ષ્મ રીતે પણ હમેશાં કષાયથી ભર્યો ભર્યો જ રહે છે. કેવળ દૈહિક જીવન જ એવું હોય છે કે એ જીવનમાં કષાયો અને વિષ્પોનું સામ્રાજ્ય જ પ્રવર્તી રહેલું હોય છે. જ્યારે આમ હોય ત્યારે કષાય વિનાને આત્મા ક્યારે હોય કે જેથી તેને ઉપશમાવવાની જરૂર ન પડે. આથી કષાયોથી ઉપશમવાની પ્રક્રિયાને અમલ હમેશાં કરવાનો હોય છે. આમ છતાં કષાયો અને વિષયોના એકછત્રી સામ્રાજ્યમાંથી આત્મજાગ્રતિને જેમને હમેશાં અવકાશ ન મળ્યો હોય તેઓ પંદર દિવસે પણ આત્મજાગ્રતિ મેળવી શકે તે પંદર દિવસે પણ કષાયથી ઉપશમવાની પ્રક્રિયાને અમલ કરી શકાય છે. જેઓ પંદર પંદર દિવસે પણ આત્મજાગ્રતિ મેળવી શકતા ન હોય અને એથી પંદર પંદર દિવસે પણ કષાયથી ઉપશમવાનું બની શકતું ન હોય તેઓ જે ચાર મહિને પણ આત્મજાગ્રતિ મેળવી શકતા હોય તે તેઓ ચાર ચાર મહિને પણ કષાયથી ઉપશમવાની પ્રક્રિયાને અમલ કરી શકે છે. આ જ રીતે જેઓ
For Private And Personal Use Only
