Jain_Satyaprakash 1956 08

SR No.: 521736
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Publication Year: 1956
Total Pages: 28
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India
File Size: 12 MB

Page 26

શ્રી. જેને સત્ય પ્રકાશ
[વર્ષ : ૨૧ "सूत्रनमई परिसह कहे वृत्ति लेउ नकार। "
जो संसा उपजत नहीं तो तुझ भ्रमको भार ॥" આ પદ્ય કંઈક ફેરફાર સાથે ગુ. સા. સં. (ભા. ૧) માં પદ્ય તરીકે જોવાય છે. એવી રીતે જૈનધર્મવરસ્તોત્ર (લેક ૨૮, ૩૦ અને ૩૬) ની પણ વૃત્તિમાં પૃ.૧૪ ૯૧, ૯૫ અને ૧૧૦ માંનાં અવતરણે ૧૮, ૧ અને, ૪પમાં પદ્યરૂપે થોડાક ફેરફાર સાથે નજરે પડે છે.
મહત્ત્વા–પ્રરતુત કૃતિ વિવિધ દષ્ટિએ મહત્ત્વની છે. જેમકે,
(૧) આ કૃતિ ઓછામાં ઓછાં ૨૬૭ વર્ષ જેટલી તે પ્રાચીન છે જ, એટલે એ સમયની હિંદી ભાષાના અભ્યાસ માટે એ કામમાં લઈ શકાય તેમ છે.
(૨) લગભગ ત્રણસો વર્ષ ઉપર જૈન સમાજ કેવા કેવા મતભેદોમાં રસ ધરાવતા હતા તેનું એ સમયની સામાજિક મનોદશાનું પ્રસ્તુત કૃતિ દિગ્દર્શન કરાવે તેમ છે.
(૩) સૌથી મહત્વની વાત તે એ છે કે તાંબર અને દિગંબરે વચ્ચેના ૧૪મતભેદોને શંખલાબદ્ધ ઇતિહાસ તૈયાર કરવામાં આ કૃતિ ઉપયોગી થઈ પડે તેમ છે. જે આ ઈતિહાસ નિષ્પક્ષપાતપણે રચાય અને એમાં પ્રત્યેક મતભેદ ક્યારે કેમ ઉત્પન્ન થયો અને કેવી રીતે એ પિોષાય અથવા તે ઓછેવત્તે અંશે જતો કરાય તેનું વાસ્તવિક નિરૂપણ કરાય તે જેનના બે મુખ્ય ફિરકાઓ વચ્ચેનું વૈમનસ્ય સહેજે ઓછું થાય અને એ કઈ નાનેસને લાભ ન ગણાય.
આમ પ્રસ્તુત કૃતિનું અનેકવિધ મહત્વ હોવાથી તેમજ અવતરણમાં કવચિત ફેરફાર જણાય છે તેથી એને વિશેષ પ્રચાર અને અભ્યાસ થવો ઘટે. એ માટે આ કૃતિનું સમીક્ષાત્મક સંસ્કરણ તૈયાર કરાવી પ્રકાશિત કરાવું જોઈએ. એમાં પૂર્વપક્ષ તરીકે હેમરાજ પાંડેની સિતપટ ચોર્યાસી બેલ નામની કૃતિને સ્થાન અપાવું ઘટે. ૧૫ વિશેષમાં પ્રસ્તુત કૃતિને ગુજરાતી અનુવાદ પણ અપાવો જોઈએ. સાથે સાથે સામસામી અપાયેલી દલીલ કેટલી સબળ અને પ્રાચીન છે તે દર્શાવાવું જોઈએ. ન્યાયાચાર્યની કૃતિઓને પ્રચારાર્થે પ્રયાસ કરનારી ડભેઈમાં નિમાયેલી સમિતિ આ બાબત પૂરતું લક્ષ્ય આપશે, તે મારા જેવાના આનંદમાં વૃદ્ધિ થશે.
( ૧૩. આ પ્રકાંક દે. લા. જૈ. પુ. સંસ્થા તરફથી પ્રકાશિત અને મારે હાથે સંપાદિત આવૃત્તિ અનુસાર છે. - ૧૪. “ઉત્તમ અને મધ્યમ ત્યાગમાર્ગના એ પ્રાચીન સમન્વયમાં જ વર્તમાન દિગંબર તાંબાના ભેદનું મૂળ છે,” એમ પં. સુખલાલજીએ તરવાર્થસૂત્ર (ગુજરાતી વ્યાખ્યા સહિત) ની પરિચય (૫, ૩૦, દ્વિતીય આવૃત્તિ)માં કહ્યું છે. વિશેષમાં એમણે અહીં (પૃ. ૩૦-૪ર માં) અચેલત્વ અને સચેતત્વ તેમ જ મૃતના સ્વીકાર-અસ્વીકાર વિષેના કેટલાક મુદ્દા રજૂ કર્યા છે,
૧૫. ડા વખત ઉપર મને દિગંબરમતખંડન નામની કૃતિની એક હાથથી જોવા મળી હતી એમાં સત્તર બાબત વિષે ઊહાપેહ કરાયો છે. જેમકે પરિધાપનિકા, જિનમૂર્તિ, બલિ, કસ્તૂરિકા, યોગપટ્ટક, સ્ત્રી-નિર્વાણ ઈત્યાદિ.