________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२२६ ]
શ્રી. જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ वर्ष : २१
ક્રિયાના નખર દેશ–આરાધક રૂપે નિયત થયેલ છે અને સર્વઆરાધકની પછી તો જ્ઞાનને જ ભગવતે આપેલી છે. ' વિશ્વને આજે જ્ઞાનપિપાસા અતિ મોટા પ્રમાણમાં ઉદ્ભવી છે. એ વેળા ત્યાગી ગણ અને સમાજરિણા પ્રમાદ સેવશે તે પેલા શેઠવાળા કથાનક જેવા ઉપાલંભ શીરે ચોંટશે. પૌલિક ધન ચારી જનાર ચારા ઘરબહાર વિદાય થઈ ગયા ત્યાં સુધી શેઠની ઊંધે ન ઊડી. જાણું છું, જાણુ છું, રૂપી જવામ ચાલુ રહ્યો. આખરે પતિભક્તા પત્નીને દુ:ખાતા લિડે ઉચ્ચારવું પડયું કે ‘તમારા જાણપણામાં ધૂળ પડી. વિશ્વના વિદ્વાનોને ચકિત કરી દે એવા અણુમૂલા વારસા આપણા હોવા છતાં એની જાણ સરખી જૈનેતર વર્ગીના મોટા ભાગને ન હેાય, તેા એમાં દાષભાગી કાણ છે? આ પ્રશ્ન વિચારણીય નથી કે ?
" वांग्मय व शिल्पकला यांची जैनांना अत्यंत आवड. शिल्पकला व वांग्मय यांचा अभ्युदय व विकास करितांना कोणत्याहि स्वार्थी विकारासने वश झाले नाहीत. तामील वांग्मयांत जैनधर्मीयांनी टाकलेली भर अमूल्य आहे. संस्कृत शब्दांच्या धातूपासुन अनेक तामिल शब्द जैनधर्मीयांनी बनविले; अनेक संस्कृत शब्दांचे उच्चाराचे दृष्टिनें फेरफार करून त्यांना तामील पोशाख चढविला. कोणत्याहि विशिष्ट देवाच्या, अगर धर्माच्या नांवाचा उल्लेख न करितां आपल्या धर्माचा उपदेश करण्याची हातोटी जैनांना साध्य झाली होती; व त्याचें प्रत्यंतर कुरल व नालदीचार या ग्रन्थातून मिळतें. मनाचा खरा समतोलपणा असल्या खेरीज अशी कृति शक्य नाहीं. तामील भाषेपेक्षाहि कानडी भाषेवर जैनांचे अनंत उपकार आहेत. कानडी भाषेचे उत्पादक व संरक्षक जैनच असे म्हटल्यासने वस्तुस्थितिस सोडून होणार नाहीं. ई. सनाच्या बारव्या शतकाच्या मध्या पर्यंत जैन व जैन वांग्मय म्हणजेच कानडी भाषा व कन्नड वांग्मय असें मानावें लागतें सर्वांत जुनें व सर्वोत्कृष्ट कन्नड वांग्मयांची लेखण जैनांची आहे. जात्यभिमान व धर्माभिमान यांच्या मोहास बळी न पडतां केवळ वांग्मयप्रेमाखातर जैनांनी वांग्मयसेवा केली. स्वतंत्र ग्रन्थलेखना बरोबरच अनेक उत्कृष्ट संस्कृत ग्रन्थांचें कानडीत रूपांतर केले. पंप वगैरे जैन कवि व त्यांच्या काव्याचें अद्वितीयत्व या पुढें एका स्वतंत्र प्रकरणांत देण्यांत आलें आहे. "
( दक्षिण भारत जैन व जैन धर्म पू. ६७.)
મરાઠી ભાષાના ઉપરના અવતરણમાં છેલ્લી લીટીમાં ૫૫ વગેરે કવિની કૃતિ સબંધી વિચારણા કરતાં પૂર્વે અહિંસા, મૂર્તિપૂજા આદિ સંબધે લેખકે જે કેટલીક વાત આલેખી છે તે પછી જોવાશે.
[ क्रमश: ]
For Private And Personal Use Only