Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
45/19
www.kobatirth.org
वर्ष : १८
अंक : ३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
॥ ૐ અદ્ભૂમ્ ॥
अखिल भारतवर्षीय जैन श्वेताम्बर मूर्तिपूजक मुनिसम्मेलन संस्थापित
श्री जैनधर्म सत्यप्रकाशक समितिनुं मासिक मुखपत्र जे शिंगभाईनी वाडी : घीकांटा रोड : अमदावाद (गुजरात)
વિક્રમ સ. ૨૦૦૯ : વીર નિ. સ. ૨૪૯૯ : ઈ. સ. ૧૯૫૨ માગશર વદ ૧૩ : સોમવાર : ૧૫ ડીસેમ્બર
કેટલીક જૈન અનુશ્રુતિ અને પુરાતત્ત્વ
લેખક :–ડૉ. મેાતીચ. એમ. એ. પીએચ. ડી.
For Private And Personal Use Only
क्रमांक
२०७
ર. શ્રાવસ્તી
[ ગતાંકથી ચાલુ ]
જૈન સાહિત્યમાં કુણાલા અથવા શ્રાવસ્તીમાં પણ એક પૂર આવ્યાની અનુશ્રુતિ છે. · આવશ્યક ચૂર્ણિ` ' ( પૃ૦ ૪૬૫, રતલામ, ૧૯૨૮ )માં એની કથા આ પ્રકારે આપેલી છે: કુણાલમાં કુરુટ અને ઉત્ક્રુરુટ નામના એ આચાર્યાં નગરના નાળાના કિનારે રહેતા હતા. વર્ષાકાળમાં નાગિરકાએ તેમને ત્યાંથી નસાડી મૂકયા. ક્રોધમાં આવીને કુરુ) શ્રાપ આપ્યા : “ હે દેવ ! કુણાલા ઉપર વરસે.” એમ કહેતાં જ ઉત્ક્રુરુ? પણ કહ્યું : “ પર દિવસ સુધી. ” કુરુતે ફરીથી કહ્યું : “ રાત અને દિવસ ”—આવો શ્રાપ આપી બંને જણુ નગર છોડીને ચાલ્યા ગયા. પંદર દિવસ સુધી ધનધાર વરસાદ પડતા રહ્યો અને તેના ફળસ્વરૂપે કુણાલા નગરી અને આખુ જનપદ વહી ગયું. “ કુણાલાના પૂરતા ૧૩ વર્ષ પછી મહાવીરસ્વામીને કેવળજ્ઞાન થયું. ” મુતિ કલ્યાણુવિજયજીની ગણના અનુસાર ૪૩ વર્ષની અવસ્થામાં મહાવીર કેવળ થયા અને એ સમયે મહાત્મા મુદ્દે ૬૫ વષઁના હતા. ( કલ્યાણુવિજય, વીરતિર્વાણુ વત ઔર જૈન કાળગણના, પૃ॰ ૪૩ ) લંકાની અનુશ્રુતિ અનુસાર મુદ્દનુ નિર્વાણુ ૮૦ વર્ષની અવસ્થામાં ઈ. સ. પૂર્વે ૫૪૩-૪૪માં થયુ' અને એ માટે મહાવીરને દેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ ઇ. સ. પૂર્વે ૫૫૮-૫૯માં થઈ. મહાવીરના દેવળજ્ઞાનના તેર વર્ષ' અગાઉ એટલે ઈ. સ. પૂર્વી ૫૭૧-૭૨માં કુણાલનું પૂર આવ્યું. શ્રાવસ્તીના આ પૂરની નોંધ ધમ્મુષ અદ્રકથા 'માં પણ આવી છે. કહે છે કે અનાથપિડિકના અઢાર કરોડ રૂપિયા ચરાવતી (ચ્યાધુનિક રાતી )ના કિનારે દાટેલા હતા. નદીમાં એક વખત પૂર આવ્યું અને ખજાના બ્રેસડાઈ ગયા. ( ખલિંગમ, યુધિસ્ટ લિજેંસ, વા॰ ૨, પૃ૦ ૨૬૮ ) ખેદની વાત છે કે પ્રાચીન શ્રાવસ્તી ( આધુનિક સહેટ-મહેટ )ની શોધ-તપાસ ઉપર ઉપરથી જ થયેલી છે. ખાઈ ખાદીને સ્તાની ખેાજ હજી સુધી થઈ નથી. એ જાણવાની આપણને ખૂબ ઉત્સુકતા છે કે, પાટલીપુત્રની માફક અહીં' પણ પુરાતત્ત્વ એક પ્રાચીન શ્રુતિનું સમર્થાંન કરે છે કે નહી. જો પુરાતત્ત્વથી અનુશ્રુતિ સાચી નીકળે તે આપણુને પ્રાગ્ મૌર્ય કાલના એક સ્તરને ખરાખર અળ મળી જાય અને એ પુરાતત્ત્તિવા માટે એક મહાન કાર્યની વાત ગણાશે. [ અપૂર્ણ ]
| SR No. | 521695 |
| Book Title | Jain_Satyaprakash 1952 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad |
| Publisher | Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India |
| File Size | 12 MB |