________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશ્નોત્તર–પ્રબોધ પ્રોજક–પૂજ્ય આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયપધસૂરિજી
( કમાંક ૧૪૪ થી ચાલુ) ૩૫. પ્રશ્ન-કૃષ્ણલેશ્યાવાળા નું લક્ષણ (વરૂ૫) શું?
ઉત્તર–સ્વભાવાદિમાં કરતા, કઠેરપણું, ક્રોધ, અપશબ્દ બલવા, વૈર, દયાહતપણું, અભિમાન, બીજાને હણવા પણ તૈયાર થવું, ખરાબ આચાર (કાયિક વ્યાપાર) વગેરે લક્ષણથી જાણવું કે આ જીવ કુષ્ણુલેશ્યાના પરિણામવાળે છે, એમ કર્મચટી, સંવેગ માતાદિમાં જણાવ્યું છે. ૩૫
૩૬. પ્રશ્ન-નીલેશ્યાવાળા જીવોનું લક્ષણ શું ?
ઉત્તર-માયા-દંભ કરવામાં ચાલાકી, લાંચ ખાવામાં હશિયારી, અસત્ય (જાદ) બોલવું, વિષયાદિમ આસક્તિ, મનની અસ્થિરતા, આળસ, કાયરપણું, અભિમાન વગેરે લક્ષણેથી નીલલેશ્યાવાળા જીવો પારખી શકાય છે. અને પિતાની ચાલુ વેશ્યાને પણ નિર્ણય કરી શકાય છે, એમ કર્મગ્રંથ ટીમદિમાં જણાવ્યું છે. ૩૬ - ૩૭. પ્રશ્ન-કાતિલેસ્પાવાળા નું લક્ષણ શું?
ઉત્તર–આરંભમાં આસકિત, પાપકર્મને બંધાનારા કાર્યોને સારી ગણવું, નફાતોટાને વિચાર નહિ કરવો, કોલ, શોક, પરની નિંદા કરવી, પિતાની બડાઈ મારવી, લડવામાં સામા માણસને ત્રાસ ઉપજાવ, ખેદ, વગેરે લક્ષણેથી કાપતસ્યાવાળા છે જાણી શકાય છે. ૩૭
૩૮. પ્રશ્ન–જોલેસ્યાવાળા જીવોનું લક્ષણ શું?
ઉત્તર-દક્ષપણું, સંવર ભાવના, કરૂણા, સરલતા, દાન, શીલ, સંતોષ, વિદ્યા, ધર્મ રુચિ, વિવેક, ક્ષમા, પાપનાં કારણે પરિહાર વગેરે લક્ષણેથી તેજલેશ્યાવાળા જીવો જાણી શકાય છે. ૩૮
૩૯. પ્રશ્ન-પાલેશ્યાવાળા જીવોનું લક્ષણ શું?
ઉત્તર–ધર્મમાં તથા સંકટના સમયે વૈર્ય રાખવું, સ્થિરતા, દયા, પ્રભુપૂજા, દાન, વતનું ધારણ કરવું આનંદી-પ્રસન્ન સ્વભાવ તથા ચહેરા, પોતાનું અને પરનું ભલું કરવાની ભાવના, ક્ષમા, નમ્રતા વગેરે લક્ષથી પઘલેસ્યાવાળા જ જાણું જાય છે. ૩૯
૪૦. પ્રશ્ન-શુકલેશ્યાવાળા જીવોનું લક્ષણ શું?
ઉત્તર–તીવ્ર ધર્મ બુદ્ધિ, અપક્ષપાત, પાપકર્મને પરિહાર, શોક નિંદાને ત્યાગ, રામદેષને ત્યાગ, પરમાત્મદશાની સંપ્રાપ્તિ ( લાભ ) વગેરે લક્ષણેથી શુલલેસ્પાવાળા છે જાણી શકાય છે. ૪૦
૪૧. પ્રશ્ન-કૃષ્ણલેસ્યા વગેરે છ લેસ્યાનું ફલ શું ?
ઉત્તર–કૃષ્ણલેસ્યાનું ફલ નારકપણું, નીલલેયાનું ફળ સ્થાવરપણું, કાપેલેસ્યાનું ફલા તિર્યચપણું, તેજલેશ્યાનું ફલ મનુષ્યપણું, પસ્યાનું ફલ દેવપણું અને શુકલ લેશ્યાનું ફલ મેક્ષ જાણવું. અહીં પરિણામિ જીવને જ પરિણામ વિશેષરૂપ લેયા હેય, તેથી જે લેસ્યાનાં લક્ષણે જણાવ્યાં, તે સર્વ લક્ષણે અભેદાયની વિવક્ષાએ લેસ્થાવત છવોના સમજવા. ૪૧
For Private And Personal Use Only