________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અજ્ઞાત કવિ-રચિત જંબુસ્વામી–ફાગ”
સ'પાદક—પ્રેા. ભેાગીલાલ જ. સાંડેસરા, એમ. એ.
>>
[ પ્રસ્તુત જંબુસ્વામી ફાગ પંદરમા સૈકામાં, સંવત્ ૧૪૩માં રચાયેલું પ્રાચીન ગુજરાતી ભાષાનું જૈન કાવ્ય છે. આનાથી પણ પ્રાચીન સમયમાં સંવત્ ૧૨૬૬માં અપભ્રંશમાં જ ખુચરિત્ર ” લખાયેલુ છે, તથા આ કાવ્ય રચાયા પછી સંવત ૧૪૯૫માં જ જીરવામી—વિવાહલા રચાયેલા છે. અપભ્રંશમાં બીજાં કેટલાંક કાવ્યો જ પુસ્વામી વિષેનાં છે, તેમ પછીના સૈકાઓમાં જ જીવામી વિષે જે સંખ્યાબંધ કાવ્યો લખાયેલાં છે તેમને અહીંનામનિર્દેશ કરવાની જરૂર નથી. આ કાવ્યની હ. લિ. પ્રત પ્ર॰ શ્રી કાન્તિવિજયજી મની છે—સંપાદક ]
વૃદ્ધિવિ વીર કૃપાનિંધ, સાનિધ દાન અપાર, પામીય સુગુરુ આયપુ, ગાઈરુ જ બકુમારું; મગધ દેશ સુખભૂષણ, કૃષ રહિત નિાસુ, નયર રાજગૃહ રાજએ, ગાયએ જિંગ જસવાસુ. સાહઈ નહિ સુગુણાયર, સાયર ભરીય ગંભીરુ, રિસહદત્ત વિહારીયુ, ધારીય નીજ નિ ધીરુ; તાસ ધરણી ગુણુધારી, ચારણી નામ પ્રસિદ્ધ, અીયવેલ જિમ મંદિર, સુડી સીલિ સમિÊ.
જંબુકુમરુ તસુ નંદન, નંદન તરૢ સમુ છાસુ, કાયર્ક ત બહુ ભાસરું, વાસરન જિમ રાઉ;
For Private And Personal Use Only
૧.
*સ. ૧૪૭૦માં કાઈ અજ્ઞાત જૈન કવિએ રચેલા આ ફાગુ કાવ્યને ટૂંક રિચય આપતાં પ્રો. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા ‘શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ' માસિકના માર્ચ ૧૯૪૬ના અંકમાં પ્રસિદ્ધ થયેલા · આપણાં ફાગુ કાવ્યો 'એ નામના પોતાના લેખ (પૃ. ૧૭૩)માં જણાવે છે;
cc
""
આ વેગવંત અને સુન્દર્ કાવ્ય શ્રી. ભાગીલાલ સાંડેસરાએ સંપાદિત કર્યુ છે અને એ · ગુજરાતી 'ના ઈ. સ. ૧૯૩૨ના દીપાત્સવી અંક (પૃ. ૪૨)માં છપાયું છે. એમાંથી કેટલીક કડીએ આપણા વિએ (પૃ. ૩૧૬-૭૭)માં અપાયેલી છે. ઉપર્યું`ક્ત અંક આજે સુલભ નથી, તેા એ ફરીથી પ્રસિદ્ધ થવું ઘટે. આ સૂચનને અનુસરીને પ્રસ્તુત ‘જ’મુસ્વામી ફાગ 'નું પુનર્મુદ્રણ અહી કયું છે. એ ફાગ જે સ્વરૂપે ‘ગુજરાતી ’ના દીપાત્સવી અંકમાં છપાયા છે તે જ સ્વરૂપે, માત્ર મુદ્રણદોષો સુધારીને અહી આપ્યા છે. જૂતી ગૂજરાતીના એક સુન્દર કાવ્યનું આ પુનઃપ્રકાશન આ વિષયના અભ્યાસીઓને કંઈકે ઉપયાગી થઈ પડશે એવી આશા છે.