________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨પર 1 શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ ૧૧ વિભાગરૂપ હશે તે અને દશમાનું થોડુંક કાંઈક ભણી લઈશ. “હું શરીર ચિન્તાને માટે જઈ રહ્યો છું એવા કથનપૂર્વક એણે પિતૃમિત્રને સૂચના કરી કે, તમે આ શેલડીના સાંઠાઓ મારાં માતુશ્રીને સમર્પજે અને કહે કે તમારા પુત્રને મારું જ પ્રથમ દર્શન થયું હતું. આ પછી આર્ય રક્ષિત ઈક્ષવાઢમાં ચાલ્યો ગયો. અને તે પિતૃમિત્ર મહા બ્રાહ્મણે આર્ય રક્ષિતને ત્યાં જઈ શેલડીના સાંઠા સમર્પવા પૂર્વક આર્ય રક્ષિતની માતાને જણુવ્યું કે, તમારા પુત્રને અત્યારે બહાર નીકળતાં મારું જ પ્રથમ દર્શન થયું હતું. આ સાંભળતાં રુદ્રમાને ખાતરી થઈ કે, પિતાને પુત્ર દષ્ટિવાદનાં નવ પૂર્વ અને દશમા-પૂર્વનો કાંઈક ખંડ શીખી લેશે. આથી તેને પરમ આત્મસંતોષ અને આનંદાનુભવ થયો. પણ આ બધું એને અંતરમાં જ સમાવી કેવલ મૌનને જ આશ્રય લેવાનો હતો. કેવી પરિસ્થિતિ ઉપસ્થિત થાય છે એ તરફ સવિશેષ ધ્યાન આપતી તે પિતાને ઉચિત કાર્યમાં પ્રવૃત્ત થઈ ગઈ. આ પછી સોમદેવ પુરોહિતના ગૃહને આશ્રયી બનેલી બાબતોને ખ્યાલ આપણને જેને ઈતિહાસકારે કાંઇ પણું આપતા નથી. સંસારના અનુભવીઓને જ એ મોહનું વાતાવરણ ઉકેલવા દ્યો. પણ એ વાતાવરણ ઉત્પન્ન થયા પહેલાંને સ્વલ્પ સમય, ચાલો, આપણે તો લીપુત્રાચાર્યના ઉપાશ્રયની પાસે જ પસાર કરીએ.
આર્ય રક્ષિત ઈક્ષવાઢમાં સ્થિત ઉપાશ્રયના દ્વારે ગયો અને એણે સ્થિર બુદ્ધિએ બહાર ઊભાં જ વિચાર કર્યો કે, સર્વથા અજાણે એ હું આ આચાર્યના પ્રતિશયમાં કેવી રીતે પ્રવેશી શકું ? એમના પ્રતિ આદરવા યોગ્ય એવા કોઈ પણ જાતના ઉચિતને હું જાણતો નથી. જાણીતા જને પણ વગર ઉચિતે રાજાઓની જેમ ગુરુઓની પાસે એકદમ સમીપમાં જઈ શકાય નહિ તો પછી હું તો સર્વથા અજાણ્યો અને ઉચિતથી અવિદિત છું. મારી માતાએ મને શ્રમણોને ઉપાસક બનીને દૃષ્ટિવાદ શીખવાનું કહ્યું છે. પણ એ શ્રમણે પાસકનું પ્રાથમિક ઉચિત જાણ્યા સિવાય હું કઈ રીતે શ્રમણોના સંસર્ગમાં આવી શકું ? માટે હું અહીં કંઈક સ્થિરતા કરું અને પ્રભાતિક વંદનના માટે આવતા શ્રમણે પાસમાંથી કોઈની સાથે ઉપાશ્રયની અંદર પ્રવેશ કરું. બુદ્ધિપૂર્વકના વિવેકે આર્ય રક્ષિતને અહીં દ્વાર આગળ જ અટકાવી રાખે છે, અને ત્યાં રહ્યો છે તે માલકેશાદિ રાગોથી સ્વાધ્યાય કરતા શ્રમણોના સમરસભર્યા સૂરને શ્રવણમાં રેડતો હરણની જેમ એક્તાન બની ગયું છે. - આ સમયે ઢઢર નામનો શ્રમણોપાસક સાધુઓને વંદન કરવાને માટે ત્યાં આવ્યો અને તેણે ત્રણ ‘નિસહી' કરી ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશ કર્યો. આ પછી ઈરિયાવહી' પ્રતિક્રમી તેણે વિધિપૂર્વક આચાર્યાદિ સર્વ સાધુઓને વન્દન કર્યું અને તે આસન પ્રમાઈ આચાર્યની આગળ બેઠે. હÇરની પાછળ ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશેલા આર્યરક્ષિતે એ શ્રાવકને આચરેલો સર્વ સમાચાર બરાબર અવધારી લીધો અને મહાબુદ્ધિશાળી એણે એ શ્રાવકની જેમ જ પાઠ ઉચ્ચારવા પૂર્વક અભિનય કરી આચાર્યાદિને વાંદ્યા. એણે ત્યાં ઉપવિષ્ટ હબ્રૂર શ્રાવકને વંદન ન કર્યું, કેમકે એ આમ્નાયથી તે અપરિચિત હેઈ અજ્ઞાત હતા. આથી જ તસલિપુત્રાચાર્ય જાણી લીધું કે આ કોઈ નવીન શ્રાવક છે. એમણે ત્યાં ઉપવિષ્ટ આર્યરક્ષિતને “ધર્મલાભ” રૂપ આશીર્વાદ દઈ પૂછ્યું કે, “મહાનુભાવ! તમને ધર્મની પ્રાપ્તિ ક્યાંથી થઈ?” . . .આ શ્રમણે પાસથી મને હમણાં સમાચરિત. ધર્મની પ્રાપ્તિ થઈ છે, બીજા કેઈથી નહિઆર્યમિતે યથાતથ્ય નિરૂપણ કર્યું.
For Private And Personal Use Only