________________
૪૯૯ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨૩-૨૪ [૧ ઓક્ટોબર ૧૯૪૦,
- (પાના ૪૮૮નું ચાલુ) આચાર્ય ભગવંતો છે. તેમનાથી જગતના જીવોનો કલ્યાણ માટે આત્મવીર્ય ફોરવે છે, શ્રી અષ્ટકજી૧ ઉદ્ધાર થાય છે. આચાર્ય ભગવંતો પ્રતિનિધિ છે અને તેની ટીકામાં જણાવ્યું છે કે જ્યારથી શ્રેષ્ઠ માટે જ કહ્યું છે કે યાવિ નિવરિલાપત્તા સમ્યકત્વ એટલે વરબોધિ પ્રાપ્ત થાય ત્યારથી મારામાપદંઢા મારિર્કિંપવા સંપટ્ટ તીર્થકરો (તીર્થકરના જીવો) પરાર્થઉદ્યમી જ હોય થરિન સત્ન વળી શ્રીજિનેશ્વર છે. પ્રથમ ભવમાં જે વીસસ્થાનકની આરાધના તે વિદ્યમાન હોય ત્યારે અવસ્થાંતર અને ક્ષેત્રમંતરે પણ પણ પરાર્થે, ચાલુ ભવમાં, દીક્ષા, પરીષહ સહન તથા શ્રીજિનેશ્વરદેવ ન હોય ત્યારે (એટલે કે આદિ, કેવલજ્ઞાન, અને દેશના તે પણ પરાર્થે કાલાંતરે) પણ આચાર્ય મહારાજાઓ જ શ્રીજિનેશ્વર (પરકલ્યાણાર્થે) છે.
દેવના પ્રતિનિધિઓ છે. શાસન સમસ્તના જગદુદ્ધારનો હેતુ, અવસ્થાંતરે ક્ષેત્રમંતરે કે વહીવટની જવાબદારી તેમના શિરે છે. કાલાંતરે પ્રતિનિધિ વિના સિદ્ધ થઈ શકે નહિં. '
શ્રી તીર્થંકરદેવ પહેલા પહોરે દેશના દે છે.
, આવા દેવો, આવા જગદ્ગુરૂઓ, આવા બીજે પહોરે ગણધરો દેશના દે છે. પ્રતિનિધિપણાની કૃપાસિંધુઓ, અને આવા જગબંધુઓ માત્ર ચોવીશ
સ્થાપના પોતે જ આ રીતિએ કરે છે. જે તત્વો જ થાય છે. પછીથી જગતના ઉદ્ધારનું કાર્ય,
'' પોતે કહે તે જ શ્રી તત્ત્વો ગણધરો પણ કહે છે. પ્રતિનિધિ વિના ચાલુ રહેવું શક્ય નથી.
તત્ત્વોમાં લેશ પણ તારતમ્યતા હોય નહિ. ભગવાને અવસ્થાતરમાં ત્રાંતમાં કે કાલાંતરમાં પ્રતિનિધિદ્વારા જ જગતનો ઉદ્ધાર કરવો પડે છે. સર્વાવસ્થામાં
પોતાની રૂબરૂ જ પ્રતિનિધિપણાની સ્થાપના કરી સર્વકાલે કે સર્વક્ષેત્રે પોતે એકલા જગતનો ઉદ્ધાર
છે. આચાર્ય તે આચાર્ય માત્ર નથી, પણ કરી શકે તેમ સંભવિત નથી. આથી હવે સમજાશે
શ્રીતીર્થંકરદેવના પ્રતિનિધિ છે. પરદેશ રાજ્યાભિષેક કે જગદ્ગુરુ અરિહંતથી ભિન્ન એવા ગુરૂતત્ત્વની ૧૧
આ વખતે રાજાનું સર્વમાન વાઈસરોયને મળે છે, કેમકે પણ જરૂર છે. ગુરૂતત્ત્વમાં ત્રણ પ્રકાર પાડ્યા છે.
રાજાના, શહેનશાહના તે પ્રતિનિધિઓ છે. (પ્રાંતના
આ જગતમાં સત્તા ત્રણ પ્રકારની છે. ૧ ન્યાયી સત્તા સૂબાઓ) થયા તે પાછળથી માલીક થઈ બેઠા. એ ૨ લશ્કરી સત્તા, ૩ વહીવટી સત્તા. તેમાં વહીવટી તો પ્રતિનિધિએ પ્રદેશો જ પચાવ્યા ! એ સ્થિતિ સત્તા ઉપર જ જગતનો ખરો ઉદ્ધાર અને આધાર અહિં નથી. અહિં તો શ્રીજિનેશ્વર ભગવાનનું સમાયેલો છે અને રહેલો છે. વહીવટદાર સારો મંતવ્ય, કથન કે તત્ત્વ પ્રકાશિત જે કરે તે જ હોય તો જ વ્યવસ્થિત વહીવટ ચાલુ રહે અને ત્યારે આચાર્ય અને તે જ આચાર્ય, આચાર્ય માત્ર જ જ જગતનો ઉદ્ધાર થાય. શ્રી જૈનશાસનનો વહીવટ નથી પણ શ્રી તીર્થંકર દેવના પ્રતિનિધિ છે. તેમને ચલાવનાર-વહીવટદાર-પ્રભુના પ્રતિનિધિ ફક્ત પ્રતિનિધિ કહેવાથી આચાર્યપણું ચાલ્યું જતું નથી,