________________
૪૮૭ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨૩-૨૪ [૧ ઓક્ટોબર ૧૯૪૦ નથી, કારણ કે એ બધું થાય છે કેવલ કન્યાના- એ લીલાવાળા નથી. લીલા હોય ત્યાં સુધી વહુના લક્ષ્યથી. તેમજ કથાઓ, દૃષ્ટાન્તો કે ચરિત્રો “દિલ્હી” દૂર છે” એ ઉક્તિ મુજબ સિદ્ધિ શિલાવગેરે છે. તેનો હેતુ તો હેયોપાદિયાદે તત્ત્વ સિદ્ધિ દૂર છે. લીલા દોષમય છે. દેવમાં દોષ ન સમજાવવાનો જ હોય છે. નાનાં બચ્ચાંઓને હોય માટે લીલા ઘટતી નથી. ઊંઘાડવા માટે રમુજી કથા (ટુચકા) સંભળાવવામાં કોઈ કહે લીલા રે અલખ અલખ તણી રે, આવે છે. રાજા મહારાજાઓ પણ સુતી વખતે રમૂજ લખ પૂરે મન આશ; ખાતર કથા શ્રવણ કરે છે. અહિં પણ કથા માત્ર )
દોષ રહિતને લીલા નવી ઘટે રે, છે, પણ કથા એમાં મોજનો હેતુ છે પણ તત્ત્વપ્રાપ્તિનો હેતુ નથી. તત્ત્વરસિક શ્રોતાને ઉદેશીને
લીલા દોષ વિલાસ. આનંદઘનજી. શાસ્ત્રકાર ફરમાવે છે કે આ શ્રીપાલચરિત્રમાં પણ અહિં તો દેવત્વ આવારક સર્વકર્મના ક્ષયથી પુણ્યના ફલરૂપે ઋદ્ધિ સમૃદ્ધિ આદિ જોશો ખરા, જ મનાય છે. પણ ધ્યેય તો નવપદની આરાધનાનું જ હોવું રહેવું શ્રી અરિહંતે ચારેય ઘનઘાતિ એવાં આવારક જોઈએ. ચરિત્રરચનાનો ઉદેશ માત્ર નવપદની કર્મોનો ક્ષય કર્યો છે. ચાર અઘાતિ કર્મોનો ક્ષય આરાધનાની પુષ્ટિનો છે. આગળ દેવતત્ત્વની તે જ જીવનમાં કરવાના પણ જરૂર છે માટે તે વિચારણા થઈ ગઈ. કેમકે પ્રથમપદે વિરાજમાન દેવ ! જે શ્રીઅરિહંત દેવ તે શરીર ધારી દેવ છે. ધર્મના આઠેય કર્મના ક્ષયથી સિદ્ધિમાં વિરાજમાન, સંસ્થાપક તથા સાચા સિદ્ધની પણ માહિતી જ્યોતિ સ્વરૂપ તે શ્રીસિદ્ધ પરમાત્મા પણ દેવ! આપનાર તે શ્રીઅરિહંત દેવ જ છે. દ્વિતીયપદે “સુદેવને સુદેવ તરીકે માનવા' એટલા શબ્દો વિરાજમાન શ્રીસિદ્ધ પરમાત્મા છે. તે દેવ નિરંજન સાંભળવા માત્રથી શું? શ્રીનવપદ તરફ દૃષ્ટિ કરશો નિરાકાર જ્યોતિસ્વરૂપી છે. સ્થાપનાદ્વારા તે બને ત્યારે દેવ ઓળખાશે અને ત્યારે શ્રી અરિહંત તથા પ્રકારના દેવની પૂજા આરાધના થઈ શકે છે. શ્રી સિદ્ધ જ સુદેવ છે એમ પ્રતીત થશે. . આસ્તિક માત્ર દેવ ગુરૂ તથા ધર્મને માને છે. એકલા તીર્થંકરનાં દીક્ષા, તપ, કેવલજ્ઞાન, અને જૈનો જ માને છે તેમ નથી. ઈતરો પણ તેને માને દેશનાદિ તમામ પરકલ્યાણાર્થે છે. છે. તો પછી જૈનોમાં વિશિષ્ટતા કઈ? ધ્યાનમાં લેવા હવે ગુરૂની શી જરૂર તે જાણવું જોઈએ. જેવું છે કે ઈતરો અવતારીને દેવ માને છે. પોતાના ત્રીજું, ચોથું, પાંચમું ત્રણેય પદો ગુરૂને અનુલક્ષીને દેવોની ચેષ્ટાને લીલાના નામે ઓળખાવે છે. તેવા
* છે. દેવતત્ત્વમાં સિદ્ધ તો અશરીરી છે, નિરંજન
નિરાકાર છે, એટલે તેમની તરફથી તો ઉપદેશ પડદા જૈનોને કરવા પડતા નથી ! કેમકે જૈનોના
શક્ય જ નથી. પણ શ્રી અરિહંતદેવ તો શરીરધારી