________________
૩૧૮ શ્રી સિદ્ધચક), વર્ષ ૮ અંક-૧પ-૧૬... [૫ જુન ૧૯૪૦,
- તે પુત્રને પણ ક્યારે અલગ કરાય? એવો વિચાર
કરવામાં આવે છે. હીરો તથા બાલક બને ઉપર હતો તો રાગ, માન્યાં હતાં સુખનાં કારણ, પણ
દુઃખકર માલુમ પડ્યાં કે તરત તેને છોડવાનું મન જે મેળવેલું જાય નહિ તે થયું. સુખનું કારણ પણ જ્યારે દુઃખનું કારણ દેખાય
‘છે કે તરત તેને છોડવાનું મન થાય છે. પ્રાચીન મેળવ્યું કહેવાય ! છે કાળમાં પુત્ર તથા પુત્રીઓને પેટીમાં રાખી નદીમાં
વહેતા મૂક્યાનાં વૃત્તાંતો વાંચવામાં આવે છે. તેમને સાધુસેવા સતા મા, મૈત્રી સર્વોપુ માવત: સંતાન પ્રત્યેથી પ્રેમ તો ચાલ્યો નહોતો ગયો, પણ આત્મીયપ્રહક્ષત્ર, હેતુ પ્રસાધન છે આપત્તિનું કારણ જાણીને તેમ કર્યું છે. તત્ત્વથી પદાર્થ ઈચ્છા સુખની છે, પણ સુખની શોધ છે ક્યાં? ઉપર પ્રીતિ કે અપ્રીતિ નથી, પણ પોતાને સુખ આપે
શાસ્ત્રકાર મહારાજા ભગવાન્ શ્રી તેના પ્રત્યે પ્રીતિ છે, તથા પોતાને દુઃખ આપે તેના હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ભવ્યજીવોને ધર્મોપદેશ પ્રત્યે અપ્રીતિ છે. જગતના તમામ જીવો સુખની કરતા થકા સૂચવી ગયા કે જીવ આ સંસારમાં ઈચ્છાવાળા તથા દુઃખપર અપ્રીતિવાળા છે અને સુખની ઈચ્છાએ અનાદિથી રખડી રહ્યો છે. તેથી જ પદાર્થોને લેવા તથા મેળવવામાં જ જગતમાં તમામ જીવોની સ્વાભાવિક ઈચ્છા સુખની અનાદિકાલથી જીવે રખડપટ્ટી કરી છે અને હજી જ હોય છે. બીજી ઈચ્છાઓ તો સુખનાં કારણ ચાલુ કરે છે. આ વાત એકલા મનુષ્ય માટે નથી. તરીકે થાય છે. સુખનું માનેલું કારણ જ્યારે દુઃખનું દેવતા, મનુષ્ય, તિર્યંચ કે નારકી ગમે તે હોય પણ કારણ છે એમ માલુમ પડે છે કે તરત તેને છોડી
- દરેકને માટે આ પરિસ્થિતિ એકસરખી જ છે.
ને આરે પરિિ દેવામાં આવે છે. એક લાખ રૂપિયાના મૂલ્યનો હીરો કોઈની પાસેથી સીત્તેર હજારમાં લીધો, તેમાં
સુખના બે પ્રકાર છે. એક બાહ્ય પદાર્થથી ત્રીશહજારનો નફો જાણી ખુશ થયા અને તિજોરીમાં થતું સુખ અને બીજું આત્માના સ્વભાવથી થતું સુખ. મૂક્યો, પણ પાછળથી માલુમ પડ્યો કે એ તો અનાદિકાળથી સુખની ઈચ્છામાં જીવ ફર્યો ખરો, ચોરીનો માલ છે તો પછી નફાના ત્રીશ હજારને પણ જે બહારના પદાર્થોમાં સુખ શોધ્યું ત્યાં તથા મૂડીના સીત્તેર હજારને પણ ન ગણીએ! હીરો વાસ્તવિકરીતે સુખ હતું જ નહિ એટલે મળે ક્યાંથી? ભલે જાય, પણ આફત ન આવે, તેવા ઉપાયો સુખ પૈસામાં નથી, પુત્રપુત્રી આદિ પરિવારમાં નથી, લેવામાં આવે છે. કુટુંબમાં પુત્ર કે પુત્રી જન્મે તો માતા-પિતામાં કે કુટુંબકબીલામાં નથી, બાગ રાગ ધરીએ છીએ, પણ જો ભૂલનક્ષત્રમાં જન્મે તો? બંગલામાં નથી, રાજ્યમાં નથી, પતિમાં નથી કે