________________
૧૪૫ : શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૭-૮ [૮ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦, જાગશે, કે જેઓ તમને જુદી જુદી ચીજોના થનારા આ લક્ષણો દ્વારાએ જ શ્રી અરિહંતદેવની પરીક્ષા ભાવ બતાવશે, તેજી મંદીના ગાળા આપશે, પણ કરવાની છે. ગુરૂને પણ આંખ, કાન, નાક આપણને એ ચાળા લારા કરનારા છે.
છે તેટલાં જ છે; વધારે નથી તો તેમને ગુરૂ માનવાનું આ જ મમતા જ કારણ છે કે “તમે ગળે શું કારણ? કારણ એ જ કે તેઓ પોતે ધર્મમાં પ્રવર્તેલા સુધી ડુબી રહ્યા છો” એવું સાચું કહેનાર તમને છે તથા આપણને ધર્મમાર્ગમાં પ્રવર્તાવે છે. જો પોતે સારા નથી લાગતા. તમારા અવળા ધ્યેયને કારણે ન પ્રવર્યા હોય અને બીજાને પ્રવર્તાવવા પ્રયત્ન તમે ત્યાગને ધર્મ નથી ગણતા, ત્યાગીને ગુરૂ નથી કરે તો તેવાઓને કોઈ ગુરૂ માનતું નથી. જે મનુષ્ય ગણતા અને ગુરૂ ન ગણો તો પછી તરણતારણપણે ચારિત્ર વગરનો હોય, જે આત્મામાં ચારિત્રધર્મથી તો ગણો જ શાના ? ત્યાગ જ ધર્મ છે, ધર્મ વિરૂદ્ધ વર્તન દેખાતું હોય, તે ગમે તેટલા જ્ઞાનવાળો ત્યાગમય જ છે, એ વાત જ્યારે હૃદયમાં ઉતરશે, હોય તો પણ સત્પરૂષો તેનો આશરો લેતા નથી. જચશે, ઠસશે ત્યારે જ સમજાશે કે મારો આત્મા ગુરૂ કેવા હોય તે જણાવતાં કહે છે કે - ગુરૂ ફસાયો છે એવું સ્પષ્ટ કહેનાર ત્રણ જગતમાં બીજો પંચમહાવ્રત પાલનારા હોય, માત્ર ભિક્ષાથી જ કોઈ નહિ મળે. એ તો નિઃસ્પૃહી સાધુઓ જ કહી નિર્વાહ કરનારા હોય, સદેવ સામાયિકમાં રહેલા શકે.
હોય અને સદ્ધર્મનો ઉપદેશ આપનારા હોય. અહિં દેવ તથા ગુરૂની માન્યતા ધર્મને આશ્રીને છે! પણ સાધકદશા રહેલી છે. ગુરૂને તથા દેવને જેના શાસ્ત્રકાર મહારાજા
ભગવાન આધારે માનીએ છીએ તે ધર્મનું લક્ષણ પહેલું કહેવું
ભગવાન શ્રીહરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ભવ્યજીવોના જોઈએ. જો એમ ન થાય તો કુદેવ અને સુદેવમાં ઉપકારને માટે અષ્ટક) પ્રકરણની રચના કરતાં
ફરક શી રીતે પાડવો? તેમજ કુગુરૂ અને સુગુરૂનો પ્રથમ મહાદેવાષ્ટક પ્રબંધમાં સૂચવી ગયા કે દરેક ભેદ શા આધારે જાણવો? એ બધું ધર્મના સ્વરૂપના આસ્તિક મતવાળાને દેવ, ગુરૂ તથા ધર્મ આ ત્રણ આધારે જ બની શકે. એટલા માટે દેવ તથા ગુરૂની તત્ત્વોને માન્યા વિના ચાલે તેમ નથી. આ ત્રણ પરીક્ષા પહેલાં ધર્મની પરીક્ષા બતાવવી જોઈએ. તત્વોમાં મૂળ તત્ત્વ ક્યું ગણવું ? ધર્મ તત્ત્વને મૂળ પ્રથમ ધર્મ ઓળખાય, પછી તે ધર્મ સંપૂર્ણ સિદ્ધ ગણવું સારું છે. આપણે શ્રીઅરિહંતદેવને ધર્મતત્ત્વને પ્રથમ જેને થયો હોય તેને દેવ માનીએ અને પછી માનનારા અને તે પ્રમાણે વર્તનારા જ માનીએ સાધનારને ગુરૂ માનીએ. જ્યારે આ રીતે ધર્મની છીએ. ધર્મથી વિરૂદ્ધ વર્તનવાળાઓ શ્રીઅરિહંતદેવને વાત પ્રથમ કરવાનો મુદો સ્વીકારશું તો એ પ્રશ્ન માનવાને તૈયાર નથી. શ્રીઅરિહંતદેવ રાગ દ્વેષાદિ ઉભો જ રહે છે કે - શ્રીહરિભદ્રસૂરીજીએ પ્રથમ દોષથી સદંતર રહિત છે. સનતા લક્ષણવાળા છે. મહાદેવાષ્ટક શા માટે લખ્યું? ધર્માષ્ટક કેમ નહિ?