________________
૩૫
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩-૧૧-૧૯૩૭ બાંધે છે તેનું કારણ આત્માની રાગદ્વેષની પરિણતિને વાચાલતા કરતાં જણાવે છે કે તપસ્યાએ એક લીધે થયેલી સ્નિગ્ધતા જ છે, તો પછી જે મનુષ્ય અજ્ઞાનની ક્રિયા છે, દ્રવ્યક્રિયા છે, આ સર્વ કથન જીવનના આધારભૂત એવા આહાર ઉપરનો પણ તપસ્યા કરનારને કોઈપણ અંશે લાગું થતું નથી. રાગ છોડી દે તેવો મનુષ્ય નવાં કર્મો ન બાંધે તેમાં પરજુ ફાગણ મહિનાના બાલક જેવા તે નવાઈ નથી. જેવી રીતે આહારનો રાગ છોડવાથી અધ્યાત્મીઓને જ તે લાગુ થાય છે. કેમકે ઉપર નવાં કર્મો બંધાતાં અટકે છે, તેવી જ રીતે આહારની જણાવ્યા પ્રમાણે ઉચ્ચતમજ્ઞાનની દશાને પામેલા કૃષ્ણાના પરિહારથી ભવાન્તરનાં બાંધેલાં કર્મોનો એવા પણ શ્રમણ ભગવાન્ મહાવીર મહારાજે નાશ પણ જરૂર થાય છે. એટલા માટે પાપકર્મના તપસ્યાને કર્તવ્ય તરીકે ગણી છે અને સામાન્યરીતે નાશની ઈચ્છાવાળાઓએ તપસ્યાને માટે તીવ્રતમ ધર્મના ભેદો જણાવતાં આચાર્ય મહારાજ પણ પ્રયત્ન કરવાની જરૂર જ છે, અને જૈનશાસનને મર્દા સંનો તવો' - એમ કહી તપસ્યાને ધર્મરૂપે જાણનારો એ વાત તો સારી રીતે સમજે છે કે “તપ: જણાવી છે. વળી કર્મના ક્ષયરૂપ નિર્જરાના ભેદો સાવિનાશીથ' અર્થાત્ તપસ્યા જ એક એવી ચીજ જણાવતાં પણ બાર પ્રકારની તપસ્યા જ જણાવી છે કે જે તદ્ભવે કે ભવાંતરે બાંધેલા કર્મના નાશને છે, એટલે નક્કી થયું કે જ્ઞાનીઓનું કાર્ય તો તપસ્યા માટે સમર્થ થાય.
કરવાનું જ છે. જો કે શાસ્ત્રકારોએ તપસ્યાના બાર ધર્મના સામાન્યભેદમાં પણ તપનું સ્થાન છે. ભેદ જણાવ્યા છે અને અપૂર્વકરણરૂપ તપસ્યાથી જ
વળી જેઓ શ્રમણ ભગવાનું મહાવીર નિકાચિત બાંધેલાં કર્મોનો ક્ષય જણાવ્યો છે, કેમકે મહારાજના ચરિત્રને સાંભળનાર, જાણનાર અને જો તે અપૂર્વકરણરૂપ તપસ્યાથી પણ નિકાચિત માનનાર હોય તેઓ તો સારી પેઠે સમજી શકે છે બાંધેલાં કર્મોનો ક્ષય ન જ થાય એમ માનીએ તો કે ગર્ભથી સમ્યકત્વ અને મતિ શ્રત અવધિ એ ત્રણે કોઈપણ જીવને સમ્યકત્વ પ્રાપ્તિના ભવે કે શાનોને ધારણ કરનારા હોવા છતાં વળી તેજ ભવમાં સમ્યકત્વપ્રાપ્તિ પછી સાત આઠ ભવે મોક્ષ પ્રાપ્ત મોક્ષ પામવાની નિશ્ચિયતાવાળા છતાં પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ
થવાનો વખત જ આવે નહિ કારણ કે સમ્પર્વની કર્યા પછી ચાર જ્ઞાન મેળવી લીધા છતાં, અને દેવેન્દ્ર પ્રાપ્તિ થવા પહેલાના સમયમાં મિથ્યાત્વ અને નરેન્દ્ર અને યોગીન્દ્રને પૂજ્યતમ થયાં છતાં પણ અજ્ઞાનદશા ભરેલી હોવાથી ડગલે અને પગલે કર્મના ક્ષયને માટે તીવ્રતમતપસ્યા કરવાને માટે જ નિધત્ત અને નિકાચિત કર્મોનો બંધ થયા જ કરે. તૈયાર થયા હતા. આ સ્થાને એટલું તો જરૂર ધ્યાનમાં અને તે કમની ઉત્કૃષ્ટ સિત્તેર ક્રોડાક્રોડ શખવાનું છે કે કેટલાક લોકો માર્ગભ્રષ્ટ થઈને સાગરોપમસ્થિતિ હોય તેથી સિત્તેર કોડાકોડીમાં તો અધ્યાત્મવાદી તરીકે પોતાને જાહેર કરવા સાથે તેવી કોઈને પણ તે નિધત્ત અને નિકાચિતપણે બાંધેલાં