________________
૫૪૦
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૩-૯-૩૮ આવી રીતે પર્યુષણાના પાંચ કલ્યો જણાવી દેવાની ના પાડે અર્થાત્ તેને ધક્કો મારી હવે છઠ્ઠા શૈક્ષાપ્રવાજન એટલે ચોમાસામાં દીક્ષા સંસારસમુદ્રમાં રખડતો કરી દે ત્યારે એના જેવું ન દેવી એ નામના છઠ્ઠાકલ્પને અંગે કંઇક વિવેચન ભયંકર પરિણામ એક્ટ નથી. પરંતુ વાચકે ધ્યાન કરવાની જરૂર ગણાય.
રાખવું કે આવા વૈરાગ્યવાળા અને ધર્મથી વાસિત પર્યુષણાનો છઠ્ઠો કલ્પ શૈક્ષાપ્રવ્રાજન, થયેલ મહાનુભાવને માટે આ શૈક્ષાપ્રવ્રાજનકલ્ય ચાતુર્માસમાં દિક્ષાના અધિકારી કોણ કોણ ? લાગુ પડતો જ નથી અને તેટલા જ માટે શ્રી
નવા દીક્ષિત થયેલા સાધુઓને શૈક્ષ તરીકે નિશીથભાષ્યકાર અને ચૂર્ણિકાર મહારાજ નોતુંકહેવામાં આવે છે. અને તેથી ભગવાન શ્રી
સટ્ટે એમ જણાવી ખુલ્લા શબ્દોથી સાધુના હેમચંદ્રસૂરિજી શૈક્ષ પ્રાથમલ્પિક: એમ કહી
આચારથી વાસિત થયેલા તેવા ભાવિતઆત્માને સ્પષ્ટપણે પ્રથમ કલ્પવાળાને શૈક્ષ તરીકે જણાવે છે.
પ્રવ્રાજન કરવાની આજ્ઞા આપે છે. એટલે પૂર્વે આ છઠ્ઠા કલ્પમાં જે દીક્ષાનો નિષેધ જણાવવામાં
જણાવેલ મહાભયંકર દોષ આ કલ્પ પાળનારને આવેલો છે તે સ્થૂલદૃષ્ટિએ વાંચનાર કે સમજનારને ભયંકરમાં ભયંકર લાગશે. કારણ કે વૈરાગ્ય કઈ
શિરે રહેતો નથી અને તેથી શાસ્ત્રકારોએ જે વખતે કોને કયા કારણોથી થાય ? એનો નિયમ દીક્ષાના પ્રસંગોમાં પડેવચં વેદ કહીને દીક્ષાના નથી. ચાતુર્માસમાં વ્યાખ્યાનશ્રવણાદિકના ઘણા અભિલાષીને ક્ષણમાત્ર પણ વિલંબ કરવો તે પ્રતિબંધ પ્રસંગો હોય છે અને તે પ્રસંગે શ્રોતાદિકને વૈરાગ્ય અને તે પ્રતિબંધ કોઈપણ પ્રકારે આ દીક્ષામાં કરવા નજ થાય એવું કોઈ પણ વિધાતાનું વિધાન નથી. લાયક નથી. એમ જે જણાવેલું છે તે વચનને તેમાં પણ વૈરાગ્યવાનું થયેલો મનુષ્ય કેટલીક વખત કોઇપણ જાતનો બાધ નથી. તો માતાપિતા સ્ત્રી પુત્ર ભગિની લેણદેણ રોગાતંક ભાવિક-શ્રાદ્ધને દીક્ષિત થતાં રોકનાર ને તેને વિગેરે કારણોથી વૈરાગ્યને ટકાવી શકતો નથી અને થતું ફલ. વધારી પણ શકતો નથી, છતાં કોઈક તેવો
વળી એ વાત પણ યાદ રાખવાની છે કે ભાગ્યશાળી પુરૂષ રણમાં ઉતરતા શૂરવીર યોદ્ધાની માફક એક જ ધ્યેયને વળગતો વૈરાગ્યને ટકાવે અને
- વૈરાગ્યથી થયેલા પરિણામને અંગે લેવાતી વધારે, અને તે વૈરાગ્ય ટકવા અને વધવાના પ્રતાપે મને
દ્વારા પ્રવ્રજ્યામાં ક્ષણમાત્ર જેટલો વખત પણ શ્રી સંસારકારાવાસમાંથી નીકળીને મોક્ષના માર્ગે વધવા બાહુબળજીના વંદનના મનોરથમાં થયેલી દશાને માટે મહાત્માઓને શરણે આવી મોક્ષની પામે તે સ્વાભાવિક છે. સંસારના અનુભવીઓ પણ નીસરણીરૂપ પ્રવ્રજ્યાની યાચના કરે, હવે જો તેવી સારી રીતે જાણી શકે છે કે દીક્ષા લેવાને માટે ગયેલા વખતે જ્યારે મહાત્મા તેવા વૈરાગ્યવાળાને દીક્ષા અનેક વૈરાગ્યવંતો પણ એક ક્ષણના વિલંબથી દીક્ષા