________________
૪૮૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૫-૮-૩૮ પણ સ્વાભાવિક છે. આ વિગેરે કારણોથી ભગવાન્ આધીન કર્યો, અને તેથી ભગવાન્ દેવદ્ધિગર્ણિ દેવર્ધ્વિગણિ ક્ષમાશ્રમણજીએ જે શૃંખલાબદ્ધ સૂત્રો ક્ષમાશ્રમણ પછી ભગવાન્ હરિભદ્રસૂરિજી વિગેરે લખ્યાં અને યથાયોગ્ય સ્થાને અંગ ઉપાંગમાં જેવાને પોતાના શાસ્ત્રોમાં “વહુ દુ: તવદુ:” ભલામણો લખી અને તેની સાથે તે લખવાના કાળ વિગેરે વાક્યોથી પુસ્તકોની સાક્ષીઓ આપવી પડી સુધીના શાસનમાં બનેલા ઉપયોગી બનાવો દાખલ છે. અંગોપાગાદિક કોઇપણ સૂત્રોમાં માર્ચ ૨ કરવામાં આવ્યા.
વુiaવિગેરે વાક્યો કહીને કોઈપણ જગો પર સાક્ષી વિવાદનો નિર્ણય અન્ય આચાર્યોથી થતો હતો. આપવામાં આવતી નથી. આ વસ્તુને બારીકદષ્ટિથી
વળી પ્રાચીનકાળમાં પરસ્પર સાધુઓના વિચારીશું તો ભગવાન્ દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણજીએ કથન ઉપર વિવાદનો નિર્ણય થતો હતો, કેમકે પુસ્તકોમાં આગમો લખવાની સાથે સિદ્ધાન્તને પણ ભગવાન આર્યરક્ષિતજી કાળધર્મ પામ્યા તે વખત પુસ્તકને આધીન કેવી રીતે બનાવ્યો છે તે પણ સ્પષ્ટ ગોષ્ઠામાહિલે જ્યારે ભગવાન્ દુર્બલિકાપુષ્પથી સમજાશે. આ પુસ્તકનું પ્રકરણ અત્યારે વધારે નહિં કર્મના બંધન અને યાવજીવના પચખાણ ચર્ચતાં માત્ર એટલું જ જણાવીશું કે ભગવાન્ દેવદ્ધિ બાબતમાં વિરૂદ્ધ માન્યતાવાળા અને પ્રરૂપણાવાલા ગણિક્ષમાશ્રમણજી કે તે પહેલાં પુસ્તકોનો તો પ્રચાર થયા હતા, ત્યારે અન્યગચ્છના વિરોને તે
હતો. બાબતમાં નિર્ણય કરવા માટે નિર્ણય કરવા માટે
પ્રાચીનકાળમાં પુસ્તકોનું વાંચન થતું નહિં. પૂછવામાં આવ્યું હતું. આ વાત ચૂર્ણિકાર મહારાજા ચોખ્ખા શબ્દોમાં જણાવે છે. એ ઉપરથી સમજી
પરન્તુ એક વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે શકાય છે કે પ્રાચીનકાળમાં કોઈ પણ વિવાદના સાધુમહાત્માઓમાં પુસ્તકો રાખવાનો પ્રચાર પૂર્વોની નિર્ણયમાં અન્ય આચાર્યોના મુખથી નિર્ણય થતો હાનિના વખતમાં જ થયેલો છે, અને તેથી શાસ્ત્રોમાં હતો.
કોઈપણ મુનિરાજના પ્રસંગમાં પુસ્તકોના વાચનની શ્રદ્ધા અને ધારણાની અલનાથી જ સિદ્ધાન્ત હકીકતનો ઉલ્લેખ જ હોતો નથી. ભગવાન્ મહાવીર રચના.
મહારાજની વખતે સાધુઓની અવસ્થાઓ સ્વાધ્યાયપરન્તુ ભગવાન્ દેવર્ધ્વિગણિક્ષમાશ્રમણજી ધ્યાન કાયસંગ આતાપના તપસ્યા વિગેરેની શ્રદ્ધા અને ધારણાની ખામી દેખીને તે અન્ય જણાવવામાં આવી છે, પરંતુ કોઈપણ સ્થાને આચાર્યના વચનદ્વારા થતા નિર્ણયને બંધ કરીને પુસ્તકનું વાંચન સાધુઓ કરતા હતા એમ પુસ્તકમાં લખેલા પાઠોથી જ સિદ્ધાન્ત એટલે નિર્ણય જણાવવામાં આવ્યું નથી, એટલે સ્પષ્ટપણે માનવાને કરવાનો રીવાજ નક્કી કર્યો, એટલે જેમ આગમો કારણ મળે છે કે સાધુમહાત્માઓમાં પુસ્તકોને પુસ્તકોમાં લખાયાં તેમજ સિદ્ધાન્તને પણ પુસ્તકમાં પ્રચાર વિશેષ કરીને પાછળથી થયેલો છે. વાત પણ