________________
४८७
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ર૫-૮-૩૮ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • સ્વચ્છતા થતી નથી. એટલું જ નહિ, પરંતુ ચારિત્રની રક્ષા માટે ઉપકરણોની જરૂરીયાત વ્યવહારમાર્ગને જેઓ સમજતા હશે તેઓ સારી સુમિદષ્ટિવાળો મનુષ્ય દિગમ્બરોએ ચારિત્રની રીતે સમજી શકશે કે અંડિલના પાત્રને ઘરમાં પણ રક્ષા માટે રખાતા ઉપકરણોને છોડી દીધા અને તેના જ્યાં ત્યાં મૂકવામાં નથી આવતું, એટલું જ નહિ, ,
ત્યાગમાં ધર્મ માન્યો છતાં શ્રુતજ્ઞાનના ઉપકરણ પણ સ્પંડિલ કરીને શૌચ કરવાના ભાજનને પણ
તરીકે કે સાધનતરીકે ગણાતા પુસ્તકોને તો ઘરના એક ખુણામાં જ ઘણે ભાગે મૂકવામાં આવે છે, આવી રીતે જગની સ્થિતિને સમજનારો
પરિગ્રહતરીકે ન ગણ્યાં. એ ઉપરથી સ્પષ્ટ સમજી મનુષ્ય જો જગન્ના જીવોને ધર્મની સન્મુખ કરવામાં શકી.
શકશે કે દિગમ્બરોનો ધર્મપુસ્તકોના સર્વત્ર પ્રચાર જ સર્વથા લાભ છે, અને કોઇપણ પ્રકારે કોઈપણ પછીજ ઉત્પન્ન થયેલો છે અને તેઓએ ચારિત્રની જીવ ધર્મથી વિમુખ થાય તેમાં નુકસાન જ છે, તેટલી બધી દરકાર નહિ કરતાં માત્ર જ્ઞાનની એવું જેઓ સમજે છે તેઓ કોઈપણ પ્રકારે ઉપર તેટલી દરકાર કરીને પુસ્તકોને પરિગ્રહમાંથી બાતલ જણાવેલા ત્રણે પાત્રકોની ભિન્નતા સમજ્યા વિના રાખ્યાં છે. એમ નહિં કહેવું કે પુસ્તકોનો પ્રચાર રહે નહિ.
તો ભગવાન્ દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણ પછીજ એટલે રક્ષાના ધ્યેયે પાત્રોની આવશ્યક્તા નવસોએંશી પછી થયેલો છે અને દિગમ્બરોની
જો કે શાસ્ત્રકારનો મુખ્ય મુદો તો ચોમાસામાં ઉત્પત્તિ તો વિરસંવત્ છસો નવમાં થયેલી છે તો છએ પ્રકારના જીવોની રક્ષા કરવાનો છે, પરંતુ પછી દિગમ્બરની ઉત્પત્તિની વખતે પુસ્તકોનો પ્રચાર તે રક્ષા ઉપર જણાવેલા ત્રણે પાત્રો ગ્રહણ કરવામાં હતો અને તેથી તેઓએ પુસ્તકો કે જે ચારિત્રના ન આવે તો બને નહિ, અને તે ત્રણે પાત્રોનું ગ્રહણ હેતુરૂપ માત્ર જ્ઞાનનું સાધન છે તેને પરિગ્રહમાંથી પણ વર્ષાઋતુના પ્રારંભમાં કરવામાં ન આવે તો બાતલ રાખ્યાં છે કેમ કહી શકાય ? એમ નહિં વિશેષે હિંસા થાય અને તે પણ એવી કે સંભવિત કહેવાનું કારણ એટલું જ કે ભગવાન્ હિંસાના પરિહારને માટે સાક્ષાત્ હિંસાની
દેવદ્ધિગણિક્ષમાશ્રમણ પહેલાં પુસ્તકોનો પ્રચાર આપત્તિમાં જવું પડે, જો કે શાસ્ત્રકારો અણુપણ
હોતો કે પુસ્તકો નહોતાં એમ કોઈ માનતુંજ નથી. પદાર્થનો સંગ્રહ કરવો તે આત્માને માટે યોગ્ય હોય તેમ માનતા નથી કેમકે આત્માથી ભિન્ન એવા
ભગવાનઆવશ્યચૂર્ણિકાર સ્પષ્ટશબ્દોમાં જણાવે છે પદાર્થમાત્રને ઉપધિ અને ઉપાધિરૂપે જ માને છે. કે ભગવાન્ મહાવીર મહારાજના કેવળજ્ઞાન પહેલાં છતાં જેમ જ્ઞાનાદિકના સાધનને માટે દિગમ્બરોને તેમની છદ્મસ્થઅવસ્થામાં પણ જે કંબલ અને શંબલે પણ પુસ્તકો રાખવાં એ ઈષ્ટ છે અને તેને ગંગાનદીમાં ડુબવાના ઉપસર્ગથી ભગવાનનો પરિગ્રહરૂપ ગણ્યાં નથી.
બચાવ કર્યો હતો. તે દેવતા પૂર્વભવમાં જીનદાસ