________________
૨૬૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૧-૩-૧૯૩૮ વૃદ્ધિ થાય તે વખત એક તિથિના ઉદય પર્વતિથિપણું ઉદયને લીધે તે આખો દિવસ તે અપર્વતિથિપણે ન માનવું અને પર્વતિથિના નિયમો ન કરવામાં ગણવાનો હતો તે ઉદયને પર્વતિથિનો બનાવવો અને આવે, છતાં આજ્ઞાભંગઆદિ દોષો લાગશે નહી, તે આખા દિવસને પર્વતિથિનો ઉદય ગણી તેમજ પર્વતિથિના નામે લીધેલા નિયમો ન પળાય પર્વતિથિપણે ગણવો. આ વાત તો પર્વના ક્ષયે તેથી તે નિયમોનો ભંગ પણ ન થાય. યાદ રાખવું પૂર્વઅપર્વતિથિનો ક્ષય નહિ માનનારા બુધવારીઆઓ કે ક્ષય કે વૃદ્ધિની વખત શાસનને અનુસરનારાઓ ને પણ માનવી જ પડે છે, કેમકે પર્વતિથિના ક્ષયે તિથિપ્રવેશ કે ક્રિયાકાલને માનીને તિથિ માનતા ઉદયની વખત તો અપર્વતિથિ હોય છે, છતાં નથી, પરન્તુ ઉદય નહિ હોવાથી બીજી તિથિનો
સવારથી જ પર્વતિથિનાં વ્રતો અને નિયમો પાળવાનો ઉદય જ પર્વતિથિનો ઉદય ગણી આરાધના કરે છે
નિશ્ચય જ ગણે છે, વળી જેઓ એમ જણાવે છે અને તિથિની વૃદ્ધિ થાય ત્યારે માત્ર બીજીનો જ
કે પર્વતિથિના ક્ષયે પૂર્વની તિથિમાં આરાધના કરવી ઉદય જે થાય તેને પર્વતિથિનો ઉદય ગણે છે. પહેલી
તો પછી તેમાં પ્રથમ તો શાસ્ત્રકારોએ ખુલ્લી રીતે તિથિએ જે ઉદય થાય છે તેને તે તિથિનો ઉદય ગણતા જ નથી, આચાર્ય શ્રી હીરસૂરિજી અને
પર્વતિથિનો તો ક્ષય માની જ લીધો ગણાય એટલે સેનસૂરિજી ટીપનાની બીજી પર્વતિથિને જ
તેરસ ચઉદશ આદિને ભેળા કહેવાનો વખત રહ્યો મીવિત્ર ગણે છે, અર્થાત્ પહેલીમાં ઉદય જ
જ નહિં, વળી તેરશે જેટલો વખત આરાધન કરી માનતાં નથી આ વાતને જો બુધવારવાળાઓ તેટલો ચઉદશનો વખત છૂટી જશે એ તો જુદી વાત. સમજ્યા હોત તો પછી ક્ષયમાં પહેલીનો ક્ષય કેમ અર્થપત્તિથી ઉદયવિનાની ક્યી તિથિ ? કરાય છે ? અને પર્વતિથિની વૃદ્ધિએ પહેલાની
બાકી શાસ્ત્રકારે તો સ્પષ્ટપણે જણાવી દીધું અપર્વતિથિની વૃદ્ધિ કેમ કરાય છે એવો સવાલ કરત
છે કે પર્વતિથિનો ક્ષય હોય ત્યારે તેનાથી પહેલાની જ નહિ, છતાં જ્યારે પર્વતિથિ ઉદયને ફરસતી ન
અપર્વતિથિને જ પર્વતિથિ બનાવી એટલે અપર્વનો હોય અને તેથી તે દિવસને પર્વતિથિ તરીકે ન ગણી શકાય અને બીજે દિવસે તો પર્વતિથિથી આગળની
ઉદય ન ગણતાં તે ઉદયને પર્વતિથિનો જ ઉદય તિથિયોનો ઉદય હોવાથી તે દિવસો તો આગલની
ગણવો. અર્થપત્તિથી સિદ્ધ થયું કે અપર્વતિથિ જ અપર્વતિથિ તરીકે ગણાય ત્યારે પતિથિ ક્યારે ઉદયવિનાની થઈ. અને ઉદયવિનાની તિથિ ક્ષય ગણવી, આવી આપત્તિ આવવાથી જેમ આગલ પામેલી ગણાય તે સ્વાભાવિક છે. એટલે પર્વતિથિના જણાવ્યું કે પર્વતિથિનો ક્ષય હોય એટલે પર્વતિથિ ક્ષયની વખત તેનાથી પહેલાની અપર્વતિથિ જેટલી સૂર્યના ઉદયને ફરસનારી જ્યારે ન હોય ત્યારે હોય તેનો ક્ષય ગણાય, કહેવો અને મનાય. એ તેનાથી પહેલાની અપર્વતિથિનો જે ઉદય છે અને નવો કે અણસમજુઓનો રસ્તો નથી. પણ