________________
૨પર.
શ્રી સિદ્ધચક્ર
માર્ચ ૧૯૩૮ નહિ તો શાથી? પહેલાના સંયમથી, અને તપથી મોતથી બચાવવો એ તેની દયાને અંગે અનુકંપ દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થવામાં પુણ્ય જ કારણભૂત છે. છે. અમુકનું આયુષ્ય જો સાત લવ વધારે હોત તો મોક્ષ પ્રશ્ન : પુણ્ય પ્રાપ્ત કરવા માટે જ કરેલો ધર્મ જાત એમ કહેવાયું તે શાનો પ્રભાવ? ચારિત્રથી ઇચ્છનીય ખરો ? થયેલા પુણ્યબંધને અંગે કે નહિ ? જેનાથી પુણ્ય ગમે તે પ્રકારે થતો ધર્મ લાભ આપ બંધાય તેવી ક્રિયાને છોડવી હોય તો સર્વવિરતિ,
પુણ્ય માટે કરાતો ધર્મ પુણ્યનું કાર્ય જરૂર દેશવિરતિ, સમ્યકત્વ એ સર્વનો ત્યાગ કરવો પડશે.
કરે છે. અધર્મ કરનાર માટે પુણ્ય ઇચ્છનીય છે. એકલું જ પુર્ણ થાય તેવી ક્રિયા કરાય કે નહિ?
કરાવક નહિ સમ્યકત્વીને મોક્ષને અંગે નિર્જરા ઇચ્છનીય છે.
. શંકા ધર્મની ક્રિયા નિર્જરાને અંગે કરીએ અને બીજા આત્માઓ અધર્મ કરે તેના કરતાં ધર્મ કરે
આનુષંગિક ફળ તરીકે કદાચ પુણ્યબંધ થઈ તે ઇચ્છનીય છે. ધર્મ ન કરનારની દુર્ગતિ લખેલી જાય, એ વાત દૂર રાખીએ, પણ જેમાં એકલો છે. દુર્ગતિ રોકાય તો સદુગતિ મળે. તેવી રીતે પુણ્યબંધ છે તે તો ન કરવું ને ? અનુકંપા નિર્જરાનું કાર્ય નિર્જરા થાય તે રીતે ન કરે તોપણ એ તો મુખ્યતાએ પુણ્યનું જ સાધન છે, એનાથી સદ્ગતિ ગઈ નથી. એક જણ રાત્રે ખાય સમ્યકત્વ, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ એ નિર્જરા છે. એ બહાર ગયો, રાત્રે ભોજનમાં ખાવામાં ઝેર પણ કરાવી દે, પણ અનુકંપા તો મુખ્યતાએ આવી ગયું, ડાકટરે બચાવ્યો. ડાકટર ન આવ્યો પુણ્ય કરાવનાર છે તો એ તો છોડવીને ! હોત તો મરી જાત. એ મનુષ્ય રાત્રિભોજનના એ સોનાની બેડી છોડવા લાયક ખરીને ! પચ્ચખાણ કરે છે, પોતાના જીવના બચાવના
ધ્યાન રાખજો કે મોક્ષ તરફ વલણ કરાવનાર મુદ્દાએ પચ્ચખાણ કરે છે, સંવરમાં કે પણ સહાયક છે. વધારે અનાથી ગયો પચ્ચખાણના સ્વરૂપમાં ગયો નથી, પોતે ફસાઈ બચાવ્યો એના પરિણામ શું આવ્યું? સમ્યકત્વની )
ન પડે એ અપેક્ષાએ પચ્ચખાણ લે છે. તેને પ્રાપ્તિ, રાજાને ત્યાં જન્મ અને દિક્ષા એ બધું આ
પચ્ચકખ્ખાણ આપવા કે નહિ ? સટ્ટામાં પાયમાલ અનુકંપાથી પ્રાપ્ત થયું એમ ભગવાન મહાવીર સાફ
થયેલો, હવે પાયમાલી ન થાય તે માટે સટ્ટાના જણાવે છે. વિના સમ્યકત્વે અજ્ઞાનપણે આટલું કષ્ટ
પચ્ચકખાણ કરે છે તો તેને પચ્ચકખ્ખાણ આપવા વેઠી અનુકંપા કરી એનું આટલું ફળ થયું તો વિચારો
કે નહિ ? કે... અનુકંપામાં તાકાત કેટલી ? એકલી અનકંપા જેનની કલબોમાં શું થાય ? કરવામાં નિર્જરાને સ્થાન નથી એમ નથી. મેઘકુમારે તમારી કલબોમાં રાત્રે ભાંગો પીવી, અનુકંપાથી સંસાર પાતળો કર્યો છે. જો કે એ મુખ્ય ગંજીપત્તા ટીપવા, આ ધનનો સદુપયોગ થાય છે પુણ્યબંધ કરાવે. વળી પરિણામ વિશેષે નિર્જરા ન કેમ ? ઉપાશ્રયમાં બે રૂપીયા આપવા પડે છે તે થાય એવો સિદ્ધાંત માનવાનું સાધન શું છે ? માટે આકરા પડે છે, ત્યાં શું કહે છે. અને કલબોમાં પુણ્યબંધની ક્રિયા ન છોડાય. તેમજ નિર્જરાના ધ્યેયે વીશ વીશ રૂપિયા ફી, નરકના ખાતાં બાંધવામાં પુણ્ય થઈ જાય તે ક્રિયા પણ છોડાય નહિ, પોતે ખરચાય? કલબોમાં ધંધા કયા થાય? ઘેર કંદમૂળ હિંસાથી દૂર રહે તે અભયદાન છે અને બીજાને ન થાય તેથી ત્યાં ખવાય એજને ! પેલા જુગલીયાને -