________________
૨૧૪. • • • • • • • • • • • • . . . . . .
શ્રી સિદ્ધચક્ર
માર્ચ ૧૯૩૮ ૧૨ વળી ચઉદશ પુનમના બને તપને અંગે જાય છે અને પુનમની આરાધના આજ્ઞાને નામે ઉત્તર હોત તો ત્રયોદ્ય વિસ્મૃત એમ કહી એકલી ઓળવવા માટે પ્રપંચ, જંબુક થવાય એ એક્ટ પાલવે તેરશનું વિસ્મરણ ન જણાવત.
તેમ નથી. ૧૩ વળી ત્રયોત વિષ્ણુ કહીને ઠેઠ આ બધા લખાણને વિચારનારો સ્પષ્ટપણે પ્રતિપદાપિ એમ જણાવી તે તપને પડવે લઈ જાત સમજી શકશે કે શ્રીહીરસૂરિજીના લેખથી પણ નહિં. યાદ રાખવું કે તેરશના વિસ્મરણમાં પણ
શ્રીદેવવાચકજીઆદિના લેખોની માફક પુનમના ક્ષયે એકવચન છે અને પડવે કરવાનું કહે છે. તેમાં પણ
તેરશનો ક્ષય કરવો એજ સાબીત થાય છે. અને એકજ વચન કહે છે. આ ઉપરથી ચઉદશ અને
તેજ પ્રમાણે ભાદરવા સુદ પાંચમની તિથિ તે
સંવચ્છરીથી આગલની પર્વતિથિ છે માટે તે પુનમ બન્નેના તપનો પ્રશ્ન છે અથવા બન્નેના
પાંચમના ક્ષયે પણ ભાદરવા સુદ ત્રીજનો ક્ષયજ તપનો ઉત્તર છે એમ કહેનારા જુઠા અને કદાગ્રહી
કરવો જોઈયે, અને એ નિર્ણય ત્યારેજ આવે કે ઠરે છે.
ક્ષયે પૂર્વી ના વાક્યમાં એ નક્કી ધ્યેય તરીકે રહે ૧૪ વળી એક વાત એ પણ ધ્યાનમાં લેવાની કે પર્વતિથિની આરાધનાં અવિચલ અને નિયમિત છે કે તેરશે ભૂલે તો પણ ચઉદશે તો તે ક્ષીણપુનમનું રહે માટે પર્વતિથિનો ક્ષય થઈ ગયો હોય તો તપ કરવાનું કહેતા નથી. એટલે એ ઉપરથી એ પહેલાની તિથિને (ઉડાડીને) પણ તેને પર્વતિથિ નક્કી થાય છે કે ચઉદશની ભેળી પુનમની બનાવવી અને તેજ કારણથી જો ક્ષય પામનારી આરાધના થાય નહિ ! અર્થાત આથી આજ્ઞાની પવેતિથિની પહેલાં પણ જો પર્વતિથિજ આવતી હોય દુવાઈ ફેરવીને પૌષધાદિના નિયમોને લોપનારાઓને તો તેનો પણ પલટો પર્વ હોવાથી ન થાય અને તો જંબુકોની પેઠે સંતાવું જ પડે.
એવા પ્રસંગે તેનાથી પણ પહેલાની અપર્વતિથિને
(ઉડાડીને) પ્રથમ પર્વતિથિ બનાવવી અને પ્રથમ ૧૫ તેરશના વિસ્મરણે પડવે કરવું એમ પર્વતિથિને બીજી પર્વતિથિ તરીકે બનાવવી. અર્થાત્ કહેવાથી ચઉદશ પુનમ ભેળાં માનનારા પૂર્વ ને સાચવવાજ ઉપલક્ષણથી પૂર્વતરા પણ લેવીજ ભેળસેળીયાઓને પણ શ્રી હીરસૂરિજીએ જુઠા યોગ્ય છે. જણાવી દીધા છે. કેમકે તેરશે ભૂલી જાય તો પણ ૧ કેટલાક તરફથી કહેવાય છે કે “ભાદરવા પુનમનું તપ ચઉદશ લાવવા કહેતા નથી ! તો પછી સુદ પાંચમ સામાન્ય તિથિ છે માટે તેની વૃદ્ધિ કે વગર ભૂલે સ્વભાવે તો પુનમના તપને ચઉદશે હાનિને અંગે સંવચ્છરી જેવી તિથિને ફેરવવી તે લવાયજ કેમ? અથવા ચઉદશમાં ભેળવાયજ કેમ? વ્યાજબી નથી.” આવું કહેવાવાળાએ સમજવું આ ઉપરથી ચઉદશ પુનમ ભેળાં કરવાનું કે જોઈએ કે સર્વકાલમાં પુનમ અને અમાવાસ્યા એ ચઉદશની આરાધનાથી પુનમની આરાધના ગણાઈ સામાન્યતિથિયો છે અને ચઉદશનો દિવસ પષ્મીનો