________________
૧૭૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
ફેબ્રુઆરી ૧૯૩૮ મહિમા ઉજવે છે. પ્રાતઃકાલમાં પચ્ચકખાણ કરતી “વથા ના તથા પ્રા” વખતે જે તિથિ આવે તે ગ્રહણ કરવી સૂર્યોદયને ના ન્યાયથી સર્વલોકોમાં “આ એકાદશી અનુસરીનેજ લોકમાં પણ દિવસ વગેરે સર્વનો આરાધવા યોગ્ય છે” આવી પ્રસિદ્ધિ થઈ, વ્યવહાર ચાલે છે. પારાશરસ્કૃતિઆદિ ગ્રંથમાં પણ પર્વતિથિના દિવસે વ્રત, પચ્ચખાણ વગેરે કરવાથી કહ્યું છે કે - જે તિથિ સૂર્યોદય વખતે થોડી પણ મોટું ફલ પ્રાપ્ત થાય છે. કારણ કે એનાથી શુભ હોય તેજ તિથિ સંપૂર્ણપણે માનવી જોઈએ, પરંતુ ગતિવાળું આયુષ્ય એકઠું થાય છે. આગમમાં કહ્યું ઉદય વખતે ન હોય, પરંતુ તે પછી ઘણા સમય છે કે પ્રશ્ન - હે ભગવન્! બીજ વગેરે તિથિઓમાં સુધી હોય તોપણ તે સંપૂર્ણ ન માનવી. શ્રી કરેલું ધર્માનુષ્ઠાન શું ફલ આપે છે ? ઉમાસ્વાતિવાચકજીનું વચન પણ આ પ્રમાણે ઉત્તર - હે ગૌતમ ! ઘણું ફલ છે. કારણકે, સંભળાય છે કે - પર્વ તિથિનો ક્ષય હોય તો પ્રાયઃ આ પર્વતિથિઓમાં પરભવનું આયુષ્ય બંધાય એની પહેલાંની તિથિ કરવી તેમ વૃદ્ધિ હોય છે. એટલા માટે ત્યાગી ભાંગી ને પણ તપસ્યા તો બીજી કરવી અને શ્રી વીરભગવાનનું જ્ઞાન ધર્માનુષ્ઠાન કરવું કે જેથી શુભ આયુષ્ય પ્રાપ્ત થાય, તથા નિર્વાણ કલ્યાણક લોકને અનુસાર કરવું. કારણકે પહેલેથી જે આયુષ્ય બાંધેલું હોય તે અરિહંતના જન્માદિ પાંચ કલ્યાણકો પણ પાછળથી ઘણું ધર્માનુષ્ઠાન કરવાથી પણ નથી પર્વતિથિરુપજ સમજવાં જોઈએ. બે ત્રણ કલ્યાણકો તુટતું. જેમાં પહેલાં રાજાશ્રેણિકે ગર્ભવાળી હરિણીને જે દિવસે હોય તો તે દિવસવિશેષ પદ્ધતિથિ માનો. મારી, એનો ગર્ભ જુદો કર્યો, પોતાના ખભાની તરફ સાંભળીએ છીએ કે સર્વપર્વતિથિઓની આરાધના
દ્રષ્ટિ કરીને પ્રશંસા કરી નરકગતિનું આયુષ્ય પ્રાપ્ત કરવાને અસમર્થ કૃષ્ણમહારાજે
કયું (બાંબુ) પાછળથી એને ક્ષાયિકસમ્યકત્વ થયું,
તો પણ તે આયુષ્ય ન તુટું, અન્યદર્શનમાં પણ શ્રીનેમિનાથ ભગવાનને પૂછ્યું કે - હે સ્વામિન્ !
કે પર્વતિથિમાં અભંગ ખાન (તૈલમર્દનકરી ન્હાવું) આખા વર્ષમાં આરાધન કરવા યોગ્ય ઉત્કૃષ્ટપર્વ મૈથન આદિ સેવવાનો નિષેધ કર્યો છે. કયું છે?” ભગવાને કહ્યું - “હે મહાભાગ્યશાળી! વિષ્ણુપુરાણમાં કહ્યું છે કે - હે રાજેન્દ્ર ! ચૌદશ, જીનેશ્વરભગવાનનાં પંચકલ્યાણકોથી પવિત્ર થયેલી આઠમ, અમાવાસ્યા, પૂર્ણિમા અને સૂર્યની સંક્રાન્તિ માગશર માસની સુદિ અગીઆરશ (મૌન એકાદશી) આટલાં પર્વો કહેવાય છે. જે પુરૂષ આ પર્વોમાં આરાધવાલાયક છે. આ તિથિમાં પાંચ ભારત અને તેલનું મર્દન કરે, સ્ત્રી સંભોગ કરે, અને માંસ ખાય પાંચ ઐરવત મળીને દશ ક્ષેત્રોમાં દરેકમાં પાંચ પાંચ તે મનુષ્ય મરીને “વિમૂત્રભોજન” નામના મળીને બધાં પચાસ કલ્યાણક થયાં ! પછી નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. મનુસ્મૃતિમાં પણ કહ્યું શ્રીકૃષ્ણજીએ મૌન, પૌષધ, ઉપવાસ વગેરે કરીને છે - ઋતુમાં સ્ત્રી સંભોગ કરવાવાળો અને આ દિવસની આરાધના કરી, ત્યારપછી અમાવાસ્યા, અષ્ટમી, પૂર્ણિમા અને ચઉદશ આ