________________
૧૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૧૦-૧૯૩૫ કોઈએ પૂછયું હતું કે શેઠ ક્યાં ગયા છે? ત્યારે સરખું જ છે. આંધળાને તો દીવો નકામો છે એ વાત વિશિષ્ટ જ્ઞાન ધરાવનાર વહુએ કહ્યું હતું કે ઢેડવાડે ખરી છે પણ દેખતાને પણ દીવો ન હોય તે ગયા છે ? વિચાર કરવાનું ચિંતવાતું નથી, ચિંતવાય અથડાવાનું જ છે, દીવો દેખતાને ઉપકારી છે તેવું છે તો અમલ કરવો મુશ્કેલ છે. આ દિશામાં રીતે આ જીવ ભવિ હોય છતાં પણ જિનેશ્વર આત્મસ્વરૂપ કોણ પ્રગટ કરી દે ? કોઈ માણસ મહારાજનાં વચનરૂપી દીવાના આધારે જ પોતાનું બેંકમાં જતો હોય તો એના ચેક ભેગો તમારો પણ સ્વરૂપ જાણી શકે છે. આંખવાળો દેખતો હોવા છતાં પટાવતો આવે પણ આત્મસ્વરૂપ તમારૂં બીજો કોઈ
અજવાળાની ખામીને લીધે મોતીમાં અને મગમાં પ્રગટ કરી શકે તેમ નથી. બીજાની શકિત છે છતાં
ફરક જાણી શકતો નથી. જિનેશ્વર મહારાજ જમ્યા પ્રગટ ન કરે એમ નહિ પણ જગતમાં તેવા પ્રકારની શક્તિ નથી. ચાહે તો કેવળી હોય, ચાહે તો ગણધર
જ ન હોત, તીર્થ પ્રવર્તાવ્યું ન હોત તો ભવિને પણ હોય કે તીર્થકર હોય, કોઈથી તે થાય નહિ. આત્માથી
લાભ થાત નહિ. હીરા અને કાંકરાનો, આશ્રવ અને પોતાથીજ થાય તેમ છે. ક્ષપકશ્રેણિ વખતે કેવળી સંવરનો વિવેક કોણે બતાવ્યો ? અનંતકર્મોને અંતર્મુહૂર્તમાં બાળીને ભસ્મ કરે છે પણ દેખતાને પણ અજવાળાનું આલંબન જરૂર એક જીવનું તેઓ કલ્યાણ કરી શકતા નથી. એકે જોઈએ. તીર્થકર કેવળીએ બીજા જીવોના કર્મો લઈને ક્ષય
આ આત્મા ગમે તેવો લાયક હોય, ચાહે તેવો ક્ય નહિ. ધર્મનું પ્રયોજન કર્મક્ષયાર્થે છે. કર્મોની
ઉત્તમ હોય, સારી ભવિતવ્યતાવાળો હોય પણ નિર્જરા કરવી એજ સાધ્ય રાખવાનું છે. એ સિવાય
તીર્થકર મહારાજના વચનરૂપી અજવાળું ન મળે તો ધ્યેય કે સાધ્ય કે મુદો રાખો તો સ્વરૂપથી ચૂકી છે. એને માટે સંવર તથા આશ્રવ, મોક્ષ તથા ભવનાં
શંકા-તીર્થકરની સેવામાં કર્મક્ષયનો મુદો કારણ એવો કોઈ ભેદ છે નહિ. એ વિભાગ એણે રાખવાનું કહો છો, તેમજ તીર્થકર બીજાના કર્મક્ષય તીર્થકરના વચનથી પાડ્યો. અજવાળું છે, હીરો કરતા નથી એમ કહો છો, એ બે વાત કેમ બને? કાંકરા જોડે પડ્યા છે, પણ આંખ ન ખોલે તો ?
એકેયે દીવાએ આંધળાને દેખતો કર્યો નથી અજવાળું પડદાવાળું હોય તો શું થાય ? તેવી રીતે તો દેખતો કોના જોરે દેખે છે ? દીવો આંધળાને આપણા આત્મામાં શક્તિ તો બે ઘડીમાં મોક્ષ લેવા દેખતો ન કરે છતાં દેખતાને આલંબન છે. તેવી રીતે જીલ
0 જેટલી છે, અત્યારે મિથ્યાત્વી હોય અને કાચી બે એક તીર્થકરે એક પણ જીવના કર્મનો ક્ષય ર્યો નથી,
આ ઘડીમાં કેવળ પામી મોક્ષે જાય છે. શક્તિ ઓછી
નથી, પણ આંખની આડે એક દોરાવા પાંપણ છતાં તેમના આલંબને ઘણા તરી ગયા. અંધારી
આવવાથી માઈલો સુધી દેખવાની શકિત દૂર થાય ગુફામાં દેખતામાં અને આંધળામાં ફરક નથી પણ
છે તેવી જ રીતે આ આત્મામાં કેવલ્યસ્વરૂપ પ્રાપ્તિની દીવો થાય ત્યાં દેખતા એ દેખતા અને આંધળા એ
શક્તિ છે પણ પાંપણની જેમ કર્મપુદગલો આડા આંધળા દેખતો (લાયક) તીર્થકરનું વચન સાંભળીને આવી જાય તો એ એને લઈને નિરર્થક થાય છે, પોતાનું સ્વરૂપ દેખી શકે છે અને આંધળો (અયોગ્ય) કર્મ પુદગલોને લઈને અનુત્સાહપણું આવી જાય છે. વચનો સાંભળવા છતાં લાભ મેળવી શકતો નથી. ઉત્સાહવાળો હોવા છતાં જિનવચનરૂપી અજવાળું જેઓ જિનેશ્વરના વચનનો ઉપયોગ કરનારા નથી ન હોય તો શું થાય ? અન્ય મતમાં પાપનો ડર તેઓને જિનેશ્વર થયા હોય કે ન થયા હોય તે બધું નથી એમ નથી પણ મોક્ષની ઇચ્છા નથી. આંખે