________________
૨૬૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૮-૩-૧૯૩૬ ડિવો વવોદિરો પરિવબ્રિતિ વગેરે જોયું હશે ? કારણ કે તેઓ શું એટલું પણ નહિ પ્રયોગો આવે છે તેથી પ્રતિબોધ શબ્દથી દીક્ષા સમજતા હોય કે - આવી વાત મને પૂછાતાં હું સ્પષ્ટ લેવામાં અડચણ નથી.
જણાવીશકે - “એવા શબ્દો મૂળપાઠમાં છેજ નહિ,
તેમજ બીજા પણ તે વસ્તુના જ્ઞાનીઓ સમજશે કે પ્રશ્ન ૭૯૭ પ્રવચન નામના સાપ્તાહિકમાં શ્રી ઉપાધ્યાયજીના ગુરુતત્વવિનિશ્ચયના પાઠનો અર્થ
સંબંધને સ્પષ્ટ અર્થ સમજાવવા જતાં એમાંય આવી રીતે કરે છે.
સમાલોચનાકારે ઘરના શબ્દો ઉમેરી દીધા છે.”
(જૈન પ્રવચન વર્ષ ૬, અંક ૨૩) अत एवाष्टमचारित्रे सिद्धेरावश्यकत्वात् પ્રજા યા વિશિષ્ટવીનત્વીદ્ધવિતા શ્રી મહાવીરે સમાધાન - તે પ્રવચનમાં છપાયેલું કથન જુઠું હત્રિાય ના તાપિતા, અન્યથા તદ્દન નિરર્થવ અસંબદ્ધ, પ્રકરણથી વિરૂદ્ધ અને સમજણ વિનાનુંજ શાત, સથવા2વ વીનમાત્રય સિદ્ધત્વ છે. તેનાં કારણો નીચે મુજબ છે. ભાવાર્થ - આઠમા ચારિત્રમાં સિદ્ધિનું તે પ્રવચનકારકના અર્થનું જુઠાપણું વગેરે જાણવા આવશ્યકપણું હોવાથી ભગવાન્ શ્રી મહાવીરદેવે માટે તે પાઠને સંપૂર્ણ અર્થ સાથે આપવો જરૂરી છે. પ્રવ્રજ્યાનું વિશિષ્ટ બીજાણું હોવાથી તે (દીક્ષા) તે ગુરુતત્વવિનિશ્ચયનો પાઠ સંપૂર્ણ આ અંકમાં છે. ખેડૂતને અપાવીઃ અન્યથા, તેનું દાન નિરર્થક થાયઃ ગાથાર્થ :- જે માટે ચારિત્રવાળા આઠ ભવ જ હોય (ખેડૂતને અપાયેલી દીક્ષાના પ્રતાપે) સમ્યકત્વ છે માટે બીજાધાનને અર્થે (પણ) યોગ્ય અને માત્રથીજ બીજમાત્રની સિદ્ધિ થએલી છે.
ગુરુમહારાજની આજ્ઞામાં રહેવાવાળા જીવોને આ જ આ
અભ્યાસરૂપ ચારિત્ર આપે છે. વળી શ્રી ગુરુતત્વવિનિશ્ચય ગ્રંથરત્નના આ ટીકાનો અર્થ - બીજ આધાનને માટે મોક્ષના પાઠથી તો એ સિદ્ધ થાય છે કે જ્ઞાનથી બોધિપ્રાપ્તિનો બીજ વિશેષની સિદ્ધિ માટે ગુરુની આજ્ઞાને આધીન લાભ જાણીને જ ખેડૂતને દીક્ષા અપાવી છે. રહેવાવાળા અને પૃચ્છાદિથી જેની યોગ્યતા (જૈન પ્રવચન વર્ષ ૬, અંક ૨૨) જાણવામાં આવી છે (એવા જીવોને) અભ્યાસને માટે
અહિં અપિ શબ્દ અધ્યાહારથી લેવાનો હોવાથી * *
અભ્યાસને માટે પણ ચરણ એટલે ચારિત્ર આચાર્ય તે શું વ્યાજબી છે અને તે પાઠને તેનાં મહારાજ આપે છે, જે માટે ચારિત્રમાં આઠજ ભવો. સ્પાર્થને અંગે આવું લખે છે તે યોગ્ય છે ? એટલે ચારિત્રને લેવાવાળા આઇજ ભવો સંસારચક્રમાં કારણ કે - “નિશ્ચયથી પડવાવાળો જામ્યો હતો” હોય છે, જે માટે આવશ્યકમાં કહ્યું છે કે ચારિત્ર આ શબ્દો તેમજ “ભગવાન્ શ્રી ગૌતમસ્વામીજી” (ના આકર્ષો ભવચક્રમાં) આઠજ હોય છે, આજ નું નામ એ ગ્રંથરત્નના એ મૂળ પાઠમાં છેજ નહિ. માટે આઠમા ચારિત્રથી જરૂર મોક્ષ થાય છે તેથી બીજાની ભૂલ કાઢવા જતાં, અને પોતે જાણે સંબંધ દીક્ષા એ મોક્ષનું વિશિષ્ટ બીજ એટલે કારણ છે મેળવીને સ્પષ્ટ અર્થ કરી રહ્યા છે એમ જણાવવા ને તેથી ભગવાન મહાવીરે ખેડુતને તે (પ્રતિપાતવાળી જતાં, તેઓએ મૂળમાં નહિ એવા શબ્દોથી શા માટે હોવાથી માત્ર અભ્યાસરૂપ દીક્ષા) (શ્રી ગૌતમસ્વામી સમાલોચનાના અજ્ઞાન વાંચકોને ભમાવવાનું પાપ ધારાએ) અપાવી. કેમકે જો તે દીક્ષા મોક્ષનું