________________
૧૦૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૦-૧૨-૧૯૩૫ નિર્ણયને અવકાશ નથી. વળી જગતના સઘળા માનવ પરીક્ષા કરવી એ મુશ્કેલ છે. મનુષ્યોની ઇન્દ્રિયો પણ એક રૂપ હોવાથી બધી
હવે વિચાર કરો કે જે તમે સ્વપ્ન પણ ધારતા ઇન્દ્રિયો જે નિર્ણય આપે છે તે પણ એક રૂપજ હોય
ન હતા તે તમને સગી આંખે જવું પડે છે એનું છે. આ સઘળા પદાર્થો ખારૂં ખાટું ઈત્યાદિ પૌદગલિક
કારણ શું ? તમે સોનું ધારીને એક ચાંદીનો કટકો પદાર્થો છે અને તે પદગલિક પદાર્થો હોવાથી તેના
ખીસામાં મૂકો અને એ કટકો ચાંદીમાંથી સોનું નિર્ણયની ચર્ચા અનાવશ્યક છે, ત્યારે હવે વિચાર કરો કે કેવા પદાર્થોની ચર્ચા આવશ્યક બને છે અથવા કેવા
થાય અર્થાત્ કે ચાંદીનો કટકો સોનાનો બની જાય વિષયોના નિર્ણયોમાં મતભેદ સંભવે છે ? હંમેશાં
એવું કદી બનતું નથી. અથવા તો તમે સોનું ધારીને
એ કટકો ખીસામાં મૂકો, અને તેજ કટકો પાછળથી તેવા પદાર્થોના નિર્ણય કરવાનું મુશ્કેલ બને છે કે જે
ચાંદી નીકળે એવું પણ કદી બનતું નથી. કારણ એ પદાર્થોના નિર્ણય કરવાનું કોઈ સાધન આપણી પાસે
છે કે તેની પરીક્ષા કરવાના પુરતા સાધનો આપણી હેતું નથી. જગતના ચૂલ પદાર્થોનો નિર્ણય
પાસે છે અને એ સાધનોને આધારે જ આપણે જડ સરળતાથી થઈ શકે છે કારણ કે એવા પદાર્થોના
જવાહરની પણ પરીક્ષા કરી શકીએ છીએ, પરંતુ નિર્ણયના સાધનો આપણી પાસે જોઈએ તેટલા પુરતા છે
એ સોના ચાંદી પારખી શકનારા પથરાઓ પણ પ્રમાણમાં હોય છે.
માણસની પરીક્ષા કરવાને માટે નકામા નિવડે છે નરી અધમતા.
! જગતના જડ પદાર્થોમાં સામાને છેતરવાનીજગતના સઘળા સ્થલ પદાર્થોના નિર્ણય સામાને ઠગવાની શકિત કે વૃત્તિ રહેલાં નથી. સોનું. કરવાના સાધનો દરેકને મળ્યા છે. આવા સાધનો ચાંદી, રૂપું, તાંબુ એ સઘળા પદાર્થો પાતાનું સ્વરૂપ દરેકની પાસે હોવાથી દરેક વ્યક્તિ જગતના છુપાવી દે અને બીજું જ સ્વરૂબ બતાવ એમ કદી પદાર્થોના નિર્ણયો કરી શકે છે પરંતુ મનુષ્યનું બન્યું નથી ! સારાનરસાપણું નક્કી કરવાના સાધનો આપણી જગતને ઠગવાનો પ્રપંચ ! પાસે નથી તેથીજ મનુષ્યની પરીક્ષા કરવામાં આ
ચાંદી મૂળરૂપે ચાંદીજ હોય પરંતુ કોઈ ચાંદીન જગતમાં ભલભલા ગોથાં ખાય છે અને ઘણા તો
જોવા આવે તે જોનારાને તે ચાંદી સોના રૂપે જણાય માણસની પરીક્ષા કરવામાં કોઠી ધોઈનજ કાદવ કાઢે છે
એવી રીતની ચાંદી પાસે સ્વરૂપ બદલવાની શક્તિ છે ! આ જગતમાં એવા તો ઘણા ઉદાહરણો બનેલા
કે વિદ્યાકળા નથી અથવા પોતાનું સ્વરૂપ બદલીને છે કે જેમાં વીસ વીસ વર્ષના પ્રામાણિક ભાગીદારો
બીજાને છેતરૂં એવી ચાંદીની ઇચ્છા શક્તિ થવી પણ અને વફાદાર અને વિશ્વાસુ મુનિમાં હજારાના સંભવિત નથી. હવે માણસની વાત પર આવા ગોટાળો કરીને સંકડો રૂપીઆ જમી ગયા હોય છે!
માણસ એ વાત સારી રીતે સમજી ગયો છે કે આ શેઠને ત્યાં નોકર રહેલો શોફર વરસોના વરસો સુધી
જગતમાં જો કાંઈપણ કિમત હોય તો તે કિંમત હાડકા શેઠની વફાદારીથી નોકરી કરીને તેજ પરોપકારી
- ચામડાથી ભરેલા મનુષ્યના દેહની નથી પરંતુ એ શેઠની એકની એક છોકરીને ઉઠાવીને નાસી ગયાના દેહમાં રહેલા સદગુણોની કિંમત છે. સદ્ગણાની બનાવો બને છે. અને જ્યારે આવા બનાવો બને
( કિંમત માણસ જાણે છે પરંતુ તે છતાં તેનાથી
? છે ત્યારે આપણે અચાનક બોલી ઉઠીએ છીએ કે,
ક, સદ્ગુણો મેળવાતા નથી અને દુર્ગુણોને દુર કરાતા એ એવો નીકળશે એવું તો અમે સ્વપ્ન પણ ધારતા રે
પણ ચારતા નથી એટલે તે પોતાના દુર્ગણોને ઢાંકી દે છે અને નહતા.