________________
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
-
,
-
,
,
-
-
,
-
-
,
-
૮૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૬-૧૧-૧૯૩૫ ન થાય ત્યાં સુધી આયંબિલોની વૃદ્ધિજ હોય છે, ચોખુંજ છે. વળી એ વાત પણ ધ્યાનમાં રાખવાની તેવી રીતે ઉત્તરાધ્યયનના આ ચોથા અધ્યયનને અંગે છે કે નિરારંભ અને નિષ્પરિગ્રહ મહાત્માઓને પણ ઉદેશ, સમુદંશ થયા પછી તે બે દિવસોની જ્યારે ઉપધાન એટલે યોગ વગર સૂત્રનું અધ્યયન આકસંધિ હોવાથી જ્યાં સુધી અનુજ્ઞાની ક્રિયા ન ન હોય તો પછી આરંભ અને પરિગ્રહમાં થાય ત્યાં સુધી આયંબિલની વૃદ્ધિ થાય, તે રાચેલામાચેલા એવા ગૃહસ્થોને વગર ઉપધાને સૂત્રનું વર્તમાનકાળની સામાચારી પ્રમાણે પણ યોગ્ય છે. અધ્યયન કરવાનો સંભવ કે વિધિવાદ ગણાયજ કેમ? અને તે ઉત્તરાધ્યયનના ચોથા અધ્યયનને અંગે ગુરુ,
પ્રાચીનકાલ અને વર્તમાનકાલમાં ફરક કેમ? મહારાજે બીજા આયંબિલ અનુજ્ઞા કરવાનું કહ્યા છતાં તે અનુજ્ઞાની ક્રિયા મંજુર ન કરે તો અભ્યાસ
જો કે પૂર્વકાળમાં પ્રાયે ઐચ્છિક પણ ધર્મનું થયા પછી અનુજ્ઞાની ક્રિયા કરવાની ઇચ્છા જાહેર ગ્રહણ કરવાપણું હોવાથી નવકાર વિગેરે આરાધના છતાં વચમાં સકાળ આયંબિલ કરવાનું ગમારાજ અને આત્મકલ્યાણના મૂળભૂત સૂત્રોના અભ્યાસને કહે તે વર્તમાનકાળની વિધિથી પણ પ્રતિકુળ નથીજ. માટે પણ શ્રીમહાનિશીથસૂત્રમાં મૂળવિધિપણે વળી તે અશક્ત પિતાના આયંબિલનું આલંબન
જણાવેલી તપસ્યા જરૂરી હતી અને હોયજ, છતાં લેનારાઓએ શ્રદ્ધાની ખામીના કે નહિ કરવાના છે તે અચ્છિકપણ ગ્રહણ કરાતા ધર્મની વખતે પણ એટલું પણ વિચાર્યું નથી કે જ નહિ આવડવાને
જ્યારે નમસ્કારઆદિના અધ્યયનને માટે અટ્ટમ કે લીધે જગજ કરવાના હોત તો એકાંતરે આંબેલ હોત.
આયંબિલ આદિ તપસ્યાનું નિયમિતપણું નહિ કરતાં ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રને અંગે એકલા આયંબિલોથી જોગ
માત્ર તપસ્યાની સંખ્યાનેજ પ્રધાનપદ આપવાનું
બાલાદિકની અપેક્ષાએ ઉચિત ધાર્યું છે, તો પછી કરવાનું નથી તો કોઈ શાસ્ત્રકારે કહેલું, તેમ કોઈ
જ્યારે કુલાચારે આખાં કુલોને કુલો જૈનધર્મમાં ગચ્છની સામાચારીમાં પણ તેમ નથી, પણ આ બધી હકીકત યોગની અશ્રદ્ધા કે અરૂચિના પડલવાળાને
આબાલવૃદ્ધ પરંપરાથી દાખલ થયાં હોય, તેવા
વખતમાં શ્રીગુણરત્નસૂરિજી અને શ્રીકુલમંડનસૂરિજી ન સૂઝ તે સ્વાભાવિક છે.
કરતાં પહેલાંના કાળથી ભવિષ્યમાં ઉપધાન યોગ વિના અધ્યયન ન હોવાથી ઉપધાનની વહેવાના કર્તવ્યને માનનારાઓને ઉપધાન કર્યા જરૂર
વગર પણ નમસ્કાર આદિ ભણવાની આજ્ઞા સૂત્રનું અધ્યયન યોગ વગર ન થાય એ આચાર્યોની પરંપરાથી અપાય તે શ્રીપંચવસ્તુના હકીકત ઉપરના બધા વર્ણનથી સાબીત થાય છે, વચનને અનુસારે અનુચિત ગણાય નહિ, પણ જેમ અને તેથીજ ભગવાન્ હરિભદ્રસુરિજી દીક્ષા લેવાને શ્રાવકને માટે વગર ઉપધાને પણ નવકાર આદિ તૈયાર થએલા ભાવિકને સામાયિક અને પ્રતિક્રમણ ભણવા, ભણાવવાની આજ્ઞા સંકડો વર્ષોથી વિગેર સૂત્રો તોપધાનસ્થાપિ એમ કહી માત્ર આચરાએલી છે, તેવી રીતે કોઈપણ શાસ્ત્રકારે કે સામાયિક કે પ્રતિક્રમણ જેવાં સૂત્રો પણ વગર આચાર્યે યોગ વહન કર્યા વગર ઉત્તરાધ્યયન આદિ ઉપધાનવાળાને ભણાવવાં તે કારણિક છે એમ સ્પષ્ટ સૂત્રના અધ્યયનની કે આચારાંગના યોગ ક્ય સૂચિત કરે છે, તે પછી બીજાં સૂત્રો યોગ, ઉપધાન સિવાય પ્રકલ્પધર થઈ ગીતાર્થ બની આચાર્ય થવાની વગર ભણવાનું શાસ્ત્રકારને સંમત ન હોય તે તો આજ્ઞા આચરાએલી નથી.