________________
પ૭૫
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૯-૧૯૩૫
પ્રશ્નફાર ચતુર્વિધ સંઘ,
#માધાનછાર: ક્ષકલારત્ર પારંગત આગમોધ્યાક.
જયારે
શ્રીસાગરાનંદસૂરીશ્વરજી મ.
રજ
પ્રશ્ન ૭૬૩- કેવલજ્ઞાની મહારાજાને પાંચ પ્રશ્ન ૭૬પ- ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ પામનારા જીવો પરમેષ્ઠીના પાંચ પદોમાંથી કયા પદમાં ગણવા ? તે ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામતાં પહેલાં ઔપશમિક ને સમાધાનઃ- ચઉસરણ પન્નાની ગાથા ૩૨મીમાં ક્ષાયોપથમિક સમ્યકત્વ અવશ્ય પામેલા જ હોય
વંતિ પર તે સર્વે સાદુ સUT Iરૂર છે એમ ખરું કે ? આ પ્રમાણે કેવળિમહારાજાને સાધુ તરીકે ગણેલા સમાધાન - સામાન્ય રીતે ગભર્વતી સ્ત્રી પુત્ર જણે છે, ને શ્રીઅરિહંત મહારાજાના બાર ગુણો અશોકવૃક્ષ એ દૃષ્ટાંતે પ્રથમ પથમિક પામેલો જીવ જ તથા આદિ છે તે સામાન્ય કેવલીમાં નથી, માટે ક્ષાયોપથમિક સમ્યકત્વ પામેલો જીવ જ ક્ષાયિક કેવલીમહારાજને સાધુપદમાં ગણવા ઠીક છે. સમ્યકત્વ પામે અને તેથીજ શાસ્ત્રકારો છવીસથી પ્રશ્ન ૭૬૪ - સમ્યગૃષ્ટિ જીવોને અસંખ્યગુણ એકવીસનો અલ્પતર સત્તાની અપેક્ષાએ મોહનીયની નિર્જરાવાળી અગીયાર શ્રેણિમાં પ્રથમ શ્રેણિમાં નહિ લેતાં અઠ્ઠાવીસથી જ એકવીસનો અલ્પતર લે ગણ્યા છે તો તેમાં ત્રણ પ્રકારના એટલે પરામિક, છે, પણ વિશેષાવશ્યકની કોટ્ટાચાર્યની ટીકામાં લાયોપથમિક અને ક્ષાયિક સમ્યકત્વવાળા ગણવા અકૃતત્રિપુંજવાળા એટલે સમ્યકત્વમિશ્ર મોહનીયના કે કોઈ એક જ પ્રકારના સમ્યકત્વવાળા લેવા ? પુંજ સિવાયના જીવો પણ ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામે સમાધાન - પહેલી શ્રેણિમાં લીધેલા સમ્યગ્દષ્ટિ
ટ, એમ સૂચવે છે ને તેથી અક્ષપિત મિથ્યાત્વ એવું ત્રણ પ્રકારના સમ્યગ્દર્શનવાળા લેવા યોગ્ય જણાય
ઔપથમિક સમ્યકત્વ પામનારને વિશેષણ આપી છે, કેમકે ઔપથમિક કે ક્ષાયોપથમિક
તેની સફળતા ગણી છે તો તે અપેક્ષાએ એમ પણ સમ્યગ્દર્શનવાળા જ જીવો તે પહેલી શ્રેણિમાં લેવા
કહેવામાં અડચણ નથી કે ચોથે ગુણઠાણાએ હોત તો ક્ષાયિક સમ્યકત્વવાળા સિવાયના જીવો આવ્યા સિવાય ક્ષાયિક સમ્યકત્વ ન જ પામે એ લત અને “અક્ષાયિક સમ્યગૃષ્ટિ' એમ કહેતા,
યોગ્ય નથી. પણ તેમ ન કહેતા સામાન્ય સમ્યગ્દષ્ટિ કહ્યા છે, પ્રશ્ન ૭૬૬ - જે જીવ ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામે માટે તે ત્રણે પ્રકારના સમ્યકત્વને ધારણ કરનારા તે પહેલા ભવોમાં કે તે મવમાં પાંચમું ગુણઠાણું પહેલી શ્રેણિમાં લેવા યોગ્ય છે.
જરૂર પામેલો જ હોય એમ કોઈક કહે છે તે ખરું?
