________________
૫૪૪
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૯-૧૯૩૫ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
કતીરામોધદેશના
શિમાદારકની
(દેશનાકાર )
(1; fh; ' દક
*
કાકા,
**
Lજદરક.
આત્મા અને તેનું સ્વરૂપ આત્માના સ્વરૂપની માન્યતા વિષે જૈનેતર શાસનોની માન્યતા. એ વિષય પરત્વે જૈનશાસન શું કહે છે ? ધર્મ ઉપર આત્માનો અધિકાર કેટલે અંશે છે ? જગતમાં ધર્મને નામે પ્રવર્તેલા અનેક પાખંડો. ગુણ અને ગુણી એક બીજાનો ત્યાગ કરી શકે કે નહિ ? આત્માના દર્શન-આત્મસાક્ષાત્કાર કોણ કરી શકે ? ગણધર મહારાજા ગૌતમસ્વામી અને બ્રાહ્મણોનો એક પ્રસંગ. ધર્મને સમજવા પહેલાં આત્માને સમજવાની જરૂર છે. આત્માને પ્રત્યક્ષા
તેના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં તો ફકત સર્વજ્ઞો જ દેખી શકે છે. તમારી વસ્તુ છતાં તે પર તમારો હક નથી. તમારા કબજા ભોગવટાની વસ્તુનો પણ વ્યવહાર
કરવાનો અથવા તેની વ્યવસ્થા કરવાનો તમને હક શાસ્ત્રકાર મહારાજા ભવ્ય જીવોના ઉપકાર
મળતો નથી. એ જ પ્રમાણે ધર્મ એ પણ આત્માની માટે ધર્મોપદેશ આપતાં વારંવાર આ વસ્તુને સુજ્ઞ
પોતાની ચીજ હોવા છતાં કર્મોથી વીંટાયેલા અજ્ઞાન જનોના કલ્યાણ માટે જણાવી ગયા છે કે તમારી
આત્માઓને એ ધર્મની વ્યવસ્થા કરવાનો પણ માલિકીની કોઈ વસ્તુ હોય, એ વસ્તુ ઉપર કબજો
સ્વતંત્ર હક નથી. ધર્મ એ આર્યદેશોમાં તો મોગવટો તમારો હોય છતાં એ વસ્તુના
અતિપ્રસિદ્ધ એવી ચીજ છે. ધર્મ માત્ર અનાર્યક્ષેત્રમાં સદુપયોગાદિ કેવા પરિણામો નિપજાવે છે તે વાત
જ જાણીતો ના હોય એવી ચીજ છે. અનાર્યોનું ખ્યાલમાં ન હોય અને એ વસ્તુ ખ્યાલમાં લેવાને
લાણ જ એ છે કે જેમને કાને “ધર્મ” એવા બે માટે તમે યોગ્ય પ્રયત્ન કરી શકવાની પણ
અક્ષરો સરખા પણ પડેલા હોતા નથી એટલુંજ સ્થિતિમાં ન હો તો તમારી માલિકીની અન નહિ પરંતુ તેમને સ્વપ્નમાં પણ ધર્મ એવા શબ્દો