________________
૫૦૧
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૪-૮-૧૯૩૫
• • • • •
શ્રીસિદ્ધક્ષેત્ર અને સાધુસાધ્વી
સોરઠ દેશમાં પવિત્રતમ એવો સિદ્ધક્ષેત્ર ક્ષેત્રગણિત કરવામાં આવે તો કોઈ જાતનો વિરોધ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયેલો શ્રી શત્રુંજય ગિરિરાજ છે એ આવે નહિ, પણ જેઓને ન તો શ્રદ્ધાનુસારપણે વાત જૈનજનતામાં સારી રીતે પ્રસિદ્ધ છે. આ શાસ્ત્રવાક્ય માનવું હોય, ન તો હિસાબ કરવો ગિરિરાજ તે જ છે કે જેની ઉપર પાંચ ક્રોડ મુનિના હોય, પણ કેવળ પરંપરાથી મોક્ષ પામવાવાળાની પરિવાર સહિત પુંડરીક સ્વામી મહારાજ આ સંખ્યા ન લેતાં મનસ્વીપણે બોલવું અને બેસાડવું ક્ષેત્રના પ્રભાવે જ કેવળજ્ઞાનને પામી અવ્યાબાધ હોય તેવાઓની આગળ શાસ્ત્ર અને યુક્તિ વિગેરેનો પદને વરેલા છે. આ પુંડરીક સ્વામીજીનું આ પ્રકાશ સફળ ન થાય તે સ્વાભાવિક છે. તીર્થક્ષેત્રમાં સ્થિરતા કરી રહેવું ભગવાન આજ સિદ્ધક્ષેત્રમાં ભગવાન અજિતનાથજી ઋષભદેવજી મહારાજના હુકમથી જ થયું છે, જો મહારાજા અને શાંતિનાથજી મહારાજાએ ચતુર્માસ કે આ ગિરિરાજ ઉપર પાંડવો, શ્રી રામચંદ્રજી કરેલા છે, અને તેથીજ એટલે શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર વિગેરે અનેક મહાપુરુષનું ક્રોડ મુનિઓ સાથે મહારાજની પવિત્રતા અને જિનેશ્વર ભગવાનનું મોક્ષે જવું થયેલું છે. આ સ્થાને કોડ શબ્દથી સો ચોમાસું રહેવું થયેલું હોવાને લીધે વર્તમાન સમયમાં લાખની જ સંખ્યા લેવાની છે, કેમકે જે વીસની પણ સેંકડોની સંખ્યામાં સાધુ, સાધ્વી અને શ્રાવક, સંખ્યા જે કોડી તરીકે કહેવાય છે, તે જો લેવામાં શ્રાવિકાઓ આ પવિત્ર ગિરિરાજની છાયામાં આવે તો એમાં કંઈ તીર્થની અતિશયતા છે જ ગિરિરાજનું ધ્યાન ધરતા ચોમાસું કરે છે. અન્ય નહિ, કેમકે બીજા ક્ષેત્રો અને બીજા તીર્થોમાં પણ મતમાં જેવી રીતે કાશીમાં મરણ થવાથી મુક્તિ સેંકડો અને હજારો મુનિઓ મોક્ષપદને પામેલા જ માનેલી છે, અને તેથી તે મતને માનવાવાળાઓ છે. વળી ક્રોડની જગા પર કોડી લઈ લેશે, પણ તે કાશીક્ષેત્રની અંદર જન્મભૂમિ છોડીને પણ કંઈ નારદજી એકાણું લાખની સાથે મોક્ષે ગયા તેમાં વરસો સુધી વાસ કરે છે, તેમ આ શ્રી સિદ્ધગિરિની લાખની જગા પર કઈ બીજી સંખ્યા લેવાની ? પવિત્રતાને સમજનારો શ્રી સિદ્ધગિરિની સેવા અને અને જો એકાણું લાખ સરખી સંખ્યા બરોબર આરાધનાથી ત્રીજે ભવે મોક્ષે જવાય છે એમ સમગ્ર લાખના હિસાબે જ જો મંજૂર હોય, તો પછી સો જૈનજનતા માને છે, અને ચોમાસામાં સ્થિરતાનો લાખની ક્રોડ સંખ્યા માનવામાં અડચણ શી ? સમય હોવાને લીધે સારી રીતે ગિરિરાજની સેવા કદાચ શાસ્ત્ર વચન ઉપર શ્રદ્ધાનુસારિપણું ખોયેલ કરવા માટે સેંકડોની સંખ્યા દરેક વર્ષે ચોમાસામાં હોઈને શ્રદ્ધા ન પણ હોય, અને કેવળ શરીરના રહે છે. જો કે જૈનધર્મનો મુખ્ય સિદ્ધાંત અને પ્રથમ પ્રમાણ ઉપર જ જવાતું હોય તો પણ તે તે વખતનું કર્તવ્ય જીવદયાનું પાલન કરવું એ હોવાથી શ્રદ્ધાસંપન્ન પ્રમાણ શાસ્ત્રકારોએ મોટું જણાવેલું જ છે, અને કોઈપણ મનુષ્ય એ ગિરિરાજ ઉપર ચોમાસાન તેથી કાઉસ્સગ્ગની અપેક્ષાએ જો તે વખતના માપનું લીધે રસ્તામાં સ્થાન સ્થાન ઉપર લીલોતરી,