________________
૪૧૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૬-૩૫ આત્માની પોતાની માલિકીની ચીજ છે.
લવાશ ખરી કે ? અંતરાય એટલે શું?
બરફીની થાળી ધમ એ પારકી ચીજ નથી જ. જે ધર્મ એ ધારો કે તમે વ્યાજમુદલ કરતાં એ પાંચ પારકી ચીજ હોત તે તે એ ધર્મને લેવાનો વિચાર રૂપીયા વધારે સાથે લઈ ગયા છો અને તમે પાંચ કરવા એ પણ અંતરાય જ ગણાવા પામત. પારકી રૂપીયા વધારે આપી દેવા માગો છો, તો પણ શું ચીજ લઈ લેવી તે જ અંતરાય છે એમ માનશો તમારી મગદૂર છે કે તમે શાહુકારને કહ્યા વિના નહિ. પારકી ચીજ લેવાનો વિચાર કરવો તે પણ અને તેના આપ્યા વિના તમારી પોતાની ચીજ પણ અંતરાય છે. તમે પારકી ચીજ લેવાનો વિચાર લઈ શકો ? નહિ જ. અથાત્ તમારી માલિકીની કરો, પછી તે ચીજ તમને મળે કે ન મળે તે એક ચીજ હોય તો પણ જો તે ચીજ પારકાના કબજામાં જુદો પ્રશ્ન છે, પરંતુ પારકી ચીજ તમે લેવાનો જ હોય તો તે છોડાવવાનું તમને મુશ્કેલ પડે છે. વિચાર સરખો પણ કર્યો એટલે તમે અંતરાયના હવે ધમ એ વસ્તુને વિષ ગીરવ મૂકાયેલી ચીજ માગીદાર બની જ ગયા ! જા ધમ એ પણ પારકી જેવા પ્રસંગ નથી. ધર્મ તો આત્માની પોતાની ચીજ હોત, તો તે ધમાંરાધનનો તમારો વિચાર માલિકીની જ ચીજ છે અને વળી તે આત્માના જ પણ તમાન તારવાને બદલે પાછળથી તમારા કબજા અને ભોગવટામાં પણ છે જ. અહીં માત્ર ટાંટીયા જ પકડી રાખત અને તમને એક ડગલું વાત એટલી છે કે ધર્મનો કેવા પ્રકારે સદુપયોગ પણ આગળ વધવા જ ન દેત ! આથી સ્પષ્ટ થાય કરવો તે વાત આપણા ધ્યાનમાંથી બહાર નીકળી છે કે ધર્મ એ આત્માની પોતાની જ ચીજ છે. અહી ગઈ છે, અને તેથી જ આપણે ધર્મ પાળવાના તમારે એક વાત ખાસ યાદ રાખવાની છે કે સંબંધમાં શ્રી જિનેશ્વર ભગવાનના જૈનશાસનનું તમારી પોતાની વસ્તુ પણ જે તમારા પોતાના અવલંબન લેવાની જરૂર પડે છે. તમે એક કબજામાં હોય તો જ તે તમોને લેવાની સરળ છે. રકાબીમાં એક બરફીને કટકો મૂકો અને બીજી જો તમારી ચીજ પારકાના કબજામાં હોય તો તે રકાબીમાં એક સોનાની વીંટી મૂકે પછી તમે આ લેવાની પણ મુશ્કેલી જ પડે છે. ધારો કે તમે એક બંને રકાબી એક બાળકની સામે મૂકે અને તેને સોનાના દાગીને ગીરો મૂક્યો છે. આ દાગીનો કહો કે માઇ, તારે જે રકાબી જોઈએ તે લઈ લો. તમારો છે, એમાં જરા પણ સંદેહ નથી હવે તમે છોકરા ઉપર તમે કોઈ જાતનો અંકુશ ન મૂકશો. એ દાગીનો છોડાવવા જાઓ છો, વ્યાજ અને તમે એના પર કોઈ પણ જાતનો પ્રતિબંધ ન મૂકશો મુદલ બંને સાથે લઈને જાઓ છો, શાહુકારને અને પછી તમે છોકરાને પસંદગી કરવાનું કામ પૈસા તમે પૂરેપૂરા ભરી દેવા માગો છો, ચીજ સોંપી દેશો તો એ છોકરો જરૂર પેલી બરફીની તમારી પોતાની છે, માલિક તમે પોતે છો, પરંતુ રકાબીને જ પસંદ કરશે. ધારો કે તમે ગયા તે વખત શાહુકાર ઘેર જ ન કષાયોરૂપી બરફીનો મોહ હોય. કદાચ શાહુકારે તમારી ચીજ જ્યા ભંડારીયામાં મૂકી છે તે તમે જાણતા હો, ભંડારીયું
બાળક અજ્ઞાન છે. માલમિલકત એટલે શું ખુલ્લું હોય અને તેમાં તમારી ચીજ સિવાય બીજી
છે તે તે બાળક સમજતું જ નથી. આથી જ તે ચીજ ન હોય, તો પણ શું તમારાથી ભંડારીયામાં બાળક હાથમાં આવેલી વીટીને જતી કરે છે અને વ્યાજમુદ્દલના પૈસા મૂકી દઈને તે ચીજ લઈ બરફીને પકડી લે છે. વીટીમાંથી તો બરફીના જેવા