________________
188
Laxmesh V. Joshi
6. "Inference follows on perception' i.e. perception of the relation
between sādhya and heta, to ge her with perception of the hetu and memory of the previously perceived relation, join to produce inference'-Nyāyabhāşya, quoted by Karl H. Poiter, Ercyclopaedia of lodian Philosophies, p. 242, Part 1, First ed. Delhi, 1977.
7. तत्वपूर्वकम् इति अनेन लिङ्गलिङ्गिनोः सम्बन्धदर्शनम् लिङ्गदर्शनम् च अभिसम्बध्यते । लिङ्गलिङ्गिनोः संबद्धयोः दर्शनेन लिङ्गस्मृतिः अभिसंबध्यते । स्मृत्या लिङ्गदर्शनेन च अप्रत्यक्षः अर्थः अनुमीयते ।--न्या. भा. गौतमाय न्यायदर्शन, तदेव पृ. २१ ।
8. विभागवचनादेव त्रिविधमिति सिद्धे त्रिविधवचनं महतो महाविषयस्य न्यायस्य लषीयसा
सत्रण उपदेशात् परं वाक्यलाघवं मन्यमानस्य अन्यस्मिन् वाक्यलाघवे अनादरः । -- न्या. मा. गो. न्या. द. तदेव, पृ. २२ ।
9. ते द्वे प्रत्यक्षे पूर्वे यस्य प्रत्यक्षस्य तदिदं तत्पूर्वक्म इति । कतरे द्वे प्रत्यक्षे ? लिङ्गलिङ्गि
सम्बन्धदर्शनम् आद्य प्रत्यक्षम्, लिङ्गदर्शन च द्वितीयम् । बुभुत्सावतः द्वितीयात् लिङ्गदर्शनात् ... संस्काराभिव्यक्त्यन्तरकाल' स्मृतिः, स्मृत्यनन्तरं च पुनः लिङ्गदर्शनम् अयं धूम इति ।
तद् इदम् अन्तिम प्रत्यक्षं पूर्वाभ्यां प्रत्यक्षाभ्याम् स्मृत्या च अनुगृह्यमाणं लिङ्गपरामर्शरूपम् अनुमानं भवति ।--न्यायवात्तिक, ले. उद्योतकर, न्यायचतुर्ग्रन्थिका, सं. अनन्तलाल ठक्कुर, दरभंगा १९६७, प्रथम विभाग, पृ. २९२ ।
10. तत्पूर्व कम् इति अनेन समानासमान जातीयेभ्यः अनुमानं व्यवच्छिद्यते ।--न्या. वा., न्या.
च. प्र. तदेव पृ. २९२ । समानजातीयानि प्रमाणतया प्रत्यक्षादीनि असमानजातीयानि च अनुमानाभासादीनि ।
-न्यायवार्तिकतात्पर्यटीका, ले. वाचस्पति, न्या. च. प्र. पृ. ३०३ । . 11. -तत्त्वव्यवच्छेदको धर्मो लक्षणम् ।--न्या. भा. गौ. न्या. सू. सं. द्वारिकादास शास्त्री, .. तदेव पृ. १५ ।
12. तस्माद् व्यवस्थितम् एतत् तत्पूर्वकम् अनुमानम् इति ।--न्या. वा., न्या. च. प्र. सं.
अनंतलाल ठक्कुर, तदेव पृ. २९३ ।
A. Solomon, Gujarat
13. Indian Dialectics, vol. I, p. 376, Dr. Easther
Vidyasabha, Ahmedabad, first ed. 1976.
14. तत्पूर्व कपदम् एव केवलम् अनुमानलक्षणक्षमम् इति गुरवः वर्ण यांचक्रुः ।--न्यायमंजरी,
ले. जयन्त भट्ट, सं. अनु नगीन. जी. शाह, द्वितीय आहिक, पृ. १४१, प्र. लालभाई दलपतभाई भारतीय संस्कृति विद्यामंदिर, अहमदाबाद, प्रथम संस्करण, १९७८ ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org