________________
गुमानदेना पुत्र ते जिनेन्द्रसूरि, एवो मळे छे. तेमना गुरु विजयधर्मसूरि छे. गुरुनु गुणवर्णन घणा विस्तारथी थयुं छे.
मरुधर देश- वर्णन कवि गणेशजीने स्मरीने करे छे : "गवरीसुत प्रणमुं गहिर". आ कां तो लोकव्यवहारथी करता होय, के पछी कोई अन्य कविए रचेल वर्णन कविए अहीं उतार्यु होय, के पछी कवि बारोट के तेवी अन्य ज्ञातिना होय : आम त्रण विकल्पो जागे छे. जे होय ते, कर्तानी बिनसाम्प्रदायिकता तो प्रगट थई ज छे आवी रचनामां. ___मारवाड-मारु-गोडवाड-घाणोरां आ ४ नामोथी वर्णन प्रारम्भायुं छे. घाणोरा-घाणेराव लघुमरुदेश-नानी मारवाडनुं नगर छे. त्यां राठोडनु राज्य छे. नाम छे दुरजनसिंघना पुत्र अजीतसिंघ. राजवी- गुणवर्णन घणुं छे. राजना कारभारीओ मुख्यत्वे जैन छे, तेमनां गोत्र - मूहता, लोढा, हींगड, सामावत इत्यादि छे. आ वर्णनमां नगरना अनेक देवी-देवोनां थानकोनां नामो, प्रतापसरोवर व. तळाव-नामो, जग्नेश्वर वाव, नागणेची डूंगरी-थानक, चौहाण-वाव, सादडी दरवाजो, वगेरेनां नाम-वर्णन द्वारा नगर-परिचय खूब रोचक अने ऐतिहासिक विगतोथी समृद्ध बन्यो छे. गजलो पण एक करतां वधु आवे छे, तेमां. प्रत्येक पदने छेडे 'क'नो प्रयोग नोंधपात्र छ : 'ज्याका दरस ही देख्याक, परचा पूरही पेख्याक' वगेरे. कदाच आवा प्रयोगने कारणे ज आ रचना गजल बनी रहेती हशे. आगळ जतां नगरना विविध वास/महोल्लानुं तथा विविध ज्ञातिओनुं वर्णन पण विगतप्रचुर जणाय छे. ३८मी कडीमां आदीश्वर-मन्दिरनो उल्लेख छे. तो ४२मां 'युगलकिशोर ना मोटा मन्दिरनो पण उल्लेख छे. कन्दोईनी दुकान तथा तेमां मळतां मिष्टान्ननुं वर्णन केव॑ रोचक थयुं छे ! (४३-४४). बजारमाणेक चोकना उल्लेख साथे त्यां मळतां विविध पदार्थो, वस्त्र, शाकपांदडां, करियाणां-तेजाना विषे रसप्रद वर्णन अहीं थयुं छे. धर्मनाथ, गोडी पार्श्व अने जीराउलि पार्श्वनां चैत्यो, शिवजी- देवळ, इन्द्र, क्षेत्रपाल, भैरूदेव, शीतला माता, दावलपीर - आवां विविध देवोनां मन्दिरादि स्थानो विषे कविए नाम लईलईने वर्णन आप्युं छे. वास्तवमां आ बधा मुद्दाओने आवरीने एक सरस अभ्यासपूर्ण शोधपत्र तैयार करी शकाय. विज्ञप्ति-निवेदनरूप गद्य पत्रांश छे ते जूनी-बोडिया लिपिमा - भाषामां होई अर्थ अनुमाने ज बेसाडवानो रहे छे. आखो पत्र रसपूर्वक अभ्यास करवा जेवो छे.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
