Paninian Studies

SR No.: 269545
Original Sutra Author: N/A
Author: G Cardona
Publisher: G Cardona
Total Pages: 36
Language: English
Classification: Article
File Size: 5 MB

Page 28

New Horizons of Researcn in Indology
"Astadhyay 6.1.101: अक: सवर्णे दीर्घः। 17 See Cardona 1988:448-449 186.1.86.vt. 2: तत्रोत्सर्गलक्षणाप्रसिद्धिरुत्सर्गाभावात्॥ 196.1.86.Vt3: असिद्धवचनात्सिद्धमिति चेन्नान्यस्यासिद्धवचनादन्यस्य भाव: Thesame is said in varttika4on Astadhyay 1.1.57 (see note 36). 20 Patanjali puts it, killing Devadatta's slayer does not result in Devadatta's reappearance. Bh.
165.19-20. न ह्यन्यस्यासिद्धवचनादन्यस्य प्रादुर्भावो भवति न हि देवदत्तस्य हन्तरि हते देवदत्तस्य प्रादुर्भावो भवति। Patanjali says this also in his Bhasya on 1.1.57 vt 4 (cf. note 19) 216.1.8414:तस्मात्स्थानिवदचनमसिद्धत्वं च | Bh III.66.2-3 तस्मात्स्थानिवद्मावो वक्तव्योऽसिद्धत्वं च । अधीत्य प्रेत्येति स्थानिवद्भावः। कोऽसिञ्चत् योऽसिञ्चदित्यत्रासिद्धत्वम्। 226.1.84vt 4: स्थानिवद्वचनानर्थक्यं शास्वासिद्धत्वात्। Bh. II.66.5-7: स्थानिवद्वचनमनर्थकम्। कि कारणम्। शास्त्रासिद्धत्वात्। नानेन कार्यासिद्धत्वं क्रियते। कि तर्हि शास्त्रासिद्धत्वमनेन क्रियते एकादेशशास्त्रं तुक्शास्वेऽसिद्धं भवतीति॥
For example, Pr. IV. 415-416. एकादेशशास्त्रमिति। ततश्च पूर्व तुक्शास्त्र प्रवर्तते पश्चादेकादेशशास्त्रमित्युक्तं भवति। Pr. V. 358. अधीत्येत्यादौ पूर्व तुग्भवति पश्चादेकादेशः। 248.2.1vt.8: असिद्धवचन उक्तम्॥ 25Astadhyay1 7.2.102, 6.1.97: त्यदादीनामः । अतो गुणो। By the former a substitutes for the final sound of a stem that is a base of the pronominal subset begining with tyad, before any ending; the latter lets the second of two contiguous vowels replaced both these sounds if the first is short a that does not occur at the end of a pada and the second is a guna vowel. 26Astadhyayr7.1.12,14,15,8.2.80, 8.3.59: टाङसिङसामिनात्स्याः (अत:९)। सर्वनाम्नः स्मै (डेर्य:१३)। डसिक्यो: स्मात्स्मिनौ। अदसोऽसेर्दादु दो मः। आदेशप्रत्यययोः। "Bh. II.386. 18-20 उत्सर्गलक्षणभावार्थ च अमुष्मै अमुष्मात् अमुष्य अमुष्मिन्नित्यत्र मुभावे कृतेऽत इति स्मादयो न प्राप्नुवन्ति। असिद्धत्वाद्भवन्ति। 28Cr. Pr. V.358. उत्वशास्त्रस्यासिद्धत्वादप्रवर्तनात्पूर्व स्मादय: पश्चादुत्वम्। 29KasII.904:... यदित ऊर्ध्वमनुक्रमिष्याम: पूर्वत्रासिद्धमित्येवं तद्वेदितव्यम्। तत्र येयं सपादसप्ताध्याय्यनुक्रान्ता एतस्यामयं पादोनोऽध्यायोऽसिद्धो भवति । इत उत्तरं च उत्तरोत्तरो योग: पूर्वत्रासिद्धो भवति असिद्धवद्भवति सिद्धकार्य न करोतीत्यर्थ: । The Kasika's येयं 'ऽसिद्धो.. is directly taken from the very beginning of the Mahabhasya on 8.2.1. "For example, Nyasa VI. 329-30: पादोनाध्यायग्रहणेनोत्तरयोगग्रहणेन च शास्त्रसिध्दत्वमिहाश्रीयत इति दर्शयति। INyasa VI.330 सिद्धशब्दो निष्पन्नवचनः । सिद्धं निष्पन्नमित्यर्थः। न सिद्धमसिद्धम् अनिष्पन्नमित्युच्यते। परञ्च शास्त्रं यच निष्पन्न तन्न शक्यं क्चनशतेनाप्यनिष्पन्नसत्तायामापादयितुम् तस्माद्यथा ब्रहादत्तोऽयमित्युक्तेऽतिदेशोऽयं गम्यते तथेहाप्यसिद्धत्वमित्युक्तेऽतिदेशोऽयं गम्यत इत्याह असिद्ध वदिति। एतदेव स्पष्टीकर्तुमाह सिद्धकार्यामित्यादि। एवं हि तदसिद्धवद्भवति यदि सिद्धस्य यत्कार्य तन्न करोति। PMII.668: कथं पुनरुचरितं शास्वमसिद्धमित्युच्यते न हि क्चनशतेनापि सिद्धमप्यसिद्धं भवति। अत आह सिद्धकार्य न करोतीत्यर्थ इति। वचनादतिदेश आश्रीयत इत्यर्थः। It is not necessary to discuss here details of extension rules (atideśasūtra) in which forms with or without vati are used. 321.1.57 vt. 2. तत्रादेशलक्षणप्रतिषेधः। As Kaiyata remarks, this is said on the assumption that a rule of extenson allows what would obtain by something other than an element that is present but does