________________
૨૭૦
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫–૫ -- ૪૮
ઉ.૨ ..
સિવાય ધાર્મિક કે પરોપકારને લગતા કોઈ પણ કાર્ય માટે કંઈ પણ આનંદ પામું છું, પણું કમનસીબે અમારી પ્રશ્નમાળાના અમુક શબ્દો માણસ ફંડફાળો ઉધરાવી શકે નહિ એ કાયદો થે જોઈએ. સામે વાંધો ઉઠાવતા અમને એક બે પુત્રો મળ્યા છે. જેનો હિંદુઓ આ વિષે તમે શું ધારે છે ?
જ છે એમ હું માનતે હતું અને તેથી આવા રેષયુક્ત પત્રો - ઉત્તર : એવી કોઈ જરૂરિયાત મને ભાસી નથી,
વાંચીને મને આશ્ચર્ય થયું હતું. ' પ્રશ્ન : તમને આવા લેકેએ કદિ કંટાળે આપ્યો નથી ?
ઉત્તર : હું જે કહેવા માગું છું તે આ પ્રમાણે છે. ધારે ઉત્તર : ના.
કે સ્વામીનારાણુના મંદિરમાં નાણાંને વધારે છે. હવે આપ જે પ્રશ્ન : તમે ખરેખર એક અપવાદરૂપ નસીબદાર માણસ છે ? આ નાણાને સામાજીક ઉપયોગ કરવાની ફરજ પાડવા માંગતા
ઉતર : આવા કોઈ કાયદાની અને કદિ જરૂરિયાત લાગી છે તો હું એમ કહેવા માંગુ છું કે આ લાભ માત્ર સ્વામીનથી. તમોએ રજુ કરેલો પ્રશ્ન એ સ્વરૂપે મારી સામે કદિ ઉપ- નારાયણે સંપ્રદાયને જ મળવું જોઈએ. જ્યારે પણ કોઈ એક મેટી સ્થિત જ થયો નથી અને તેથી તે વિષે મેં કદિ વિચાર કર્યો નથી. કમના અમુક વિભાગ સાથે જ અમુક ચેરીટીનો સંબંધ હોય ઉપર પૂછવામાં આવેલ દેવદ્રવ્યના પ્રશ્નના અનુસંધાનમાં મારે
ત્યારે, સિવાય કે તે વિભાગના લોકો વ્યાપક કાર્ય માટે તે નાણાને એક વિશેષ બાબત કહેવાની છે. આ પ્રશ્ન વિષે જે કાંઈ ઉપયોગ કરવાના પક્ષમાં હોય તે સંજોગ બાદ કરતાં વધારાના નાણાને કાયદો કરભામે આવનાર હોય તે હું બે પ્રકારનો કાયદે લાભ તે કોમને જ મળવો જોઈએ. કરવાનું સૂચવું. એક દેવદ્રવ્યના સામાજીક ઉપયોગી રજા
પ્રશ્નઃ જેને સંબંધમાં સંધ નામની એક સંસ્થા છે. બીજી આપતે; બીજો આ સંબંધમાં ફરજ પાડો. ધારો કે હું કોઈ
જ્ઞાતિઓ અને પેટા જ્ઞાતિઓમાં આવા કોઈ સંધની વ્યવસ્થા જોવામાં મંદિરના ટ્રસ્ટી છું. આજે તે હું આ દ્રવ્યને કોઈ પણ સામાજિક- આવતી નથી. આવા સંજોગોમાં વધારાનાં નાણાંને જનહિતના જનસેવાનો-કાર્ય માટે ઉપયોગ કરવા ઇરછું તે પણ આજના વ્યાપક કોર્વમાં ઉપયોગ કરવા માટે કેાની મંજુરી મેળવવી ? કાયદા નીચે તે ઉપયોગ હું કરી શકતા નથી. તેથી હું એમ
ઉત્તર : દરેક ઠેકાણે કોઈને કોઈ સંસ્થા હોય છે. દા. ત. સૂચના કરું છું કે જે ટ્રસ્ટીઓ છે તે એકઠા થયેલ કે વધારાના
કળ કોમ. આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત થાય ત્યારે આખી કોમ દેવદ્રવ્યમાંથી સાર્વજનિક ઉપયોગ માટે જરૂરી દ્રવ્ય તેઓ વાપરી અભિપ્રાય મેળવવો જોઈએ. શકે એવી છુટ આપતે કાયદે થ જોઈએ. આ સંબંધમાં વિશેષ પ્રશ્ન : આખી કામના માણુસેના મત મેળવવાની ગોઠવણ સ્પષ્ટતા કરું કે મંદિરોને લાગે વળગે છે ત્યાં સુધી ટીઓ જવલ્લે જ . કયો સિવાય આ તમે કઈ રીતે કરી શકશે ? સ્વતંત્ર હોય છે. ઘણાં ખરાં મંદિરો પરત્વે ટ્રસ્ટીઓ અમુક સંઘને,
ઉત્તર : કપાળ કામનું ખાસ બંધારણ છે. તેમના પ્રમુખ કે મને અથવા તે લોકોના ચેકકસ વગને જવાબદાર હોય છે. તેથી છે તથા મંત્રી છે, તેમનીદ્વારા કામને મત મેળવી શકાય. આ છૂટ આપતે કાયદે જે સંધને ટ્રસ્ટીઓ જવાબદાર હોય તેને લાગુ
પ્રશ્ન : મુંબઈમાં એવાં મંદિર છે જેનો વહીવટ હિંદુ કે મને પડવો જોઈએ અને પોતાની કામ માટે અથવા તે વધારે વ્યાપક કાર્ય એક નાને વર્ણ કરે છે, અને એમ છતાં એ મંદિર એ નાના માટે આ નાણાંનો ઉપયોગ કરવાની છૂટ તે સંધને મળવી જોઈએ. વગંની મલેકિના છે જ નહિ. આ મંદિરનાં વધારાનાં નાણાંને પણું ધારે કે લાખો રૂપીયા વધારાના પડયા હોય તે પણ ટચીઓ લાભ કોને મળવું જોઈએ ? આખી હિંદુ કેમને વ્યાપક રીતે કે અથવા તે સંધ ચાલુ પધ્ધતિમાં જરા પણ ફેરફાર કરવા
જે નાને વર્ગ આ મંદિરને વહીવટ કરે છે તેને? આપણે એક માગતા નથી, એવા સંજોગોમાં કેપગી કાર્ય માટે આ ચકકસ દાખલો વિચારીએ. ભુલેશ્વરનાં મંદિરનો કંઈ કાળથી ગૌડ નાણાને ઉપયોગ કરવાની તેમને ફરજ પાડતો કાયદો થવો જોઈએ સારસ્વત કેમ વહીવટ કરે છે. એ લોકો દર વર્ષે સભા ભરે છે અને ' એમ સુચવવાની હું રજા લઉં છું. પણ જ્યારે આમ કાયદાઠારા
ટ્રસ્ટીઓને ચુંટે છે. એ મંદિર પાસે અમુક લાખ રૂપીઆની મુંડી તેમને ફરજ પાડવાને પ્રશ્ન ઉપસ્થિત થાય ત્યારે મારે એવો અભિ- છે. એનો લાભ કોને મળવો જોઈએ ? સ રરવતોને કે આખી પ્રાય છે કે જે કોમના ઉપયોગ માટે અમુક મંદિર બાંધવામાં હિંદુ કોમને ? આવ્યું હોય તે મંદિરનાં નાણાંની માલીકી ને કામની લેખાવી ઉતર : જે કોઈ ચેરીટીને લગતા પ્રશ્ન આ રીતે ઉભો થાય જોઈએ. તેથી જ્યારે ચેરીટી-કમીશનર અથવા તે આને લગતે તે ચેરીટીની વિગતો અને વિશેષતાઓ આપણે બરોબર તપારાવી અધિકાર ધરાવતા કોઈ પણ અધિકારી ટ્રસ્ટીઓને લોકોપયોગી કાર્યો જોઈએ. પ્રસ્તુત બાબતમાં આપણે સહેલાઈથી એવો નિર્ણય જાહેર માટે મંદીરના વધારાના નાણાને ઉપગ કરવાની ફરજ પાડે ત્યારે કરી શકીએ તેમ છે કે આ મંદિરને લગતાં નાણાંઓ આખી હિંદુ તે નાણુને ઉપગ તે ચોકકસ કામ પૂરતું જ મર્યાદિત રહે કામ પાસેથી મળેલાં છે. જોઈએ. જો હું કઈ મંદિરને ત્રટી હોઉં અને તમારી તરફના પ્રશ્ન : આમ છતાં પણ જે કેમ આ મંદિરનો વહીવટ કરે કોઈ પણ દબાણ સિવાય મારા હસ્તકના નાણાને લકેપગી કાર્ય છે કે કેમ આ નાણાં ઉપર પોતાની માલેકીને દાવો કરે છે. માટે હું સ્વેચ્છાએ ઉપયોગ કરવા માંગતો હોઉં તે બધી કેમ તેઓ એમ કહે છે કે મૂળ સખાવત તેમની કેમ તરફથી કરવામાં માટે હારપીટલ અથવા તે કોલેજ જેવા કે પશુ વધારે વ્યાપક આવી હતી. આ મંદિર સંબંધે કોર્ટમાં ખટલે પણ થયું હતું. કાર્ય માટે તે નાણાંને ઉમેણ કરવાને વિક૯પ મને સુલભ હવે
ઉત્તર: જે જનસમુદાય તરફથી આવકને પ્રાહ વહેતે હેય . જોઈએ. પણ તમારી તરફથી મને ફરજ પાડવામાં આવતી તે જનસમુદાયને પણ લક્ષમાં લેવો જોઈએ. જે સમાજને હોય તે મારી કેમથી વધારે વ્યાપક પ્રદેશ માટે તે નાણું મંદિરની આવકમાં મોટો ફાળો હોય તેને વધારાનાં નાણુને લાભ વાપરવાની મને ફરજ પાડવી જોઈએ નહિ.
મળવો જોઈએ. પ્રશ્ન : તમે કહે છે તેના અનુસંધાનમાં એમ દલીલ કરવામાં પ્રશ્ન : એ તમે કઈ રીતે નકકી કરો ? આવે છે કે જે હિંદુ સ્ટોને વધારાના નાણુને જનાને લાભ ઉત્તર: મારું એમ કહેવું છે કે આખી હિંદુ કોમને આનો મળતું હોય તે જૈન ટ્રસ્ટનાં વધારાનાં નાણુને હિંદુઓને લાભ લાભ મળવો જોઈએ. દરેક કીસ્સાનો નિર્ણય તેને લાગતી વળગતી. શા માટે ન મળવું જોઈએ ? હિંદુ ચેરીટીઓના વધારાના ફંડના વિગતે ધ્યાનમાં લઈને કરવો જોઈએ. લાભથી જોને વંચિત રાખવા જોઈએ એમ તમે કહેવા માગે છે? પ્રશ્ન : હું તમારી દલીલ સમજી શકું છું. જયારે અમુક
ઉત્તર : હું હિંદુ અને જૈન વચ્ચે કશે ભેદ ગણુતે નથી. ચેરીટ્રીને, લાભ ઉઠાવનાર ચેકસ વગ હોય છે ત્યારે તે પ્રશ્ન : તમે આવો કોઈ ભેદ ગણુતા નથી એ જાણીને હું તે ચેકસ વગરને તેના વધારાનાં નાણાંનો લાભ મળવો જોઈએ.
-