________________
૨૭૪
પ્રભુ જેના
તા. ૧-૬-૪૮
'
ખરાને પહોંચી વળવા માટે જરૂર હોય છે અને ખાનગી
આજના ઊંચા ભાવોમાં પણ તેઓ આવા રોકાણ કરવા માંગે છે. પેઢીમાં આવી રીતે નાણાં રોકવાનું જોખમ બહુ થતું હોય છે
એક બીજી બાબત એ છે કે સોનાચાંદીમાંથી કાંઈ નિષ્પન્ન તો અને તે સામે જે બદલો મળે છે એ જોતાં એટલું જોખમ ખેડવું
થતું જ નથી. એ તેમને યોગ્ય લાગે છે. જો આપ કહો છો તેમ આ મુજબની * કે, લા. : એ હું કબુલ કરૂં છું. ચાલુ રીતરસમ ન હોય તે તે સાંભળીને મને આનંદ થાય છે.
પ્ર. ટે. તે પછી ટ્રસ્ટફડમાંથી વ્યાજની રીતે પણ કાંઈક ક. લા. હું નમ્રપણે રજુ કરું છું કે જન ચેરીટીઓની કુલ દ્રવ્ય ઉત્પન્ન થવું જોઈએ એ જરૂરી નથી ? - રકમ કેટલી છે અને ખાનગી પેઢીઓમાં આમાંને કેટલે ભાગ ક, લા. : નાણમાંથી વ્યાજ ઉત્પન્ન થવું જોઈએ એ બરાબર છે, રોકવામાં આવે છે તેની આપ સરખામણી કરશે તે મને ખાત્રી પણ એથી વધારે અગત્યની બાબત તો મુડીની સહીસલામતિને લગતી છે કે મારું કહેવું આપને બરાબર સાચું માલુમ પડશે.
છે. નાનું સરખું વ્યાજ કમાવા જતાં પણ આપણી મુડીને ઘસારો ન પ્ર. 2.: આપને એક દાખલો આપુ. મુંબઈમાં શ્રી. વીર જૈન લાગે એ આપણે ખાસ જોવું જોઇએ. કાઠિયાવાડ પાઠશાળા નામની એક સંસ્થા છે. તેની રૂા. ૭૦ ૦૦૦ની
નામની એક સંસ્થા છે. તેની રૂા. ૭૦૦૦ ની ૫. ટે. મુડીને હેતુ શું છે? જો એમાંથી કાંઈ પેદા ન થાય મુડીમાંથી રૂા, ૫૭૦૦૦ જેટલી મોટી રકમ ખાનગી પેઢીમાં તો અમારી પાસે આટલી મુડી છે એટલા સંતેષ ખાતર જ આપણે રોકવામાં આવેલ છે.
મુડી ભેગી કરવી એમ? ક. લા. મને લાગે છે કે આ સંબંધમાં યોગ્ય નિર્ણય ઉપર
ક. લા. : અમારી પાસેના નાણાંની અમને કઈ રીતની જરૂરીઆવવા માટે આપે જન ચેરીટીઓની કુલ રકમ કેટલી થાય છે તે
આત છે તે હું આપને સમજાવું. કોઈ પણ ચેકસ હેતુ માટે આપે નકકી કરવું જોઈએ અને આમાંના કેટલા ટકા ખાનગી પેઢીમાં
બાજુએ રાખી મુકેલાં નાણાં નકામાં પડી રહ્યાં છે એમ આપને રોકાયેલા છે તેની તારવણી કરવી જોઈએ.
લાગતું હશે; પણ એ બરાબર નથી. આપને એક દાખલો આપું.
આબુ પર્વત ઉપર અમારાં અમૂલ્ય મંદિર છે. આ મંદિર ૧૦૪૧ પ્ર. ટે.: આપની વાત બરાબર છે. અમે આને લગતી હકીકતો
ની સાલમાં બંધાયાં હતાં અને અમારો એ ૮૦૦ વર્ષને વાર સરકારી દફતરમાંથી એકઠી કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છીએ અને
છે. એના સમારકામ પાછળ અમે આજ સુધીમાં બહુ તે ઉપરથી સત્ય શું છે તે માલુમ પડશે. પણ ખાનગી પેઢીમાં
નાણું ખરચ્યું નથી. પણ હવે એવે વખત આવ્યું છે કે પૈસા રોકવા એ ઇચ્છવાયેગ્ય પધ્ધતિ નથી એમ તે આપ માનો છો ?
તેના જીર્ણોદ્ધાર પાછળ અમારે એક બહુ મોટી રકમ ખરચવી ક. લા.: એ ચોકકસ અનિચ્છનીય પદ્ધતિ છે.
જોઈએ. હમણાં જ મુંબઈથી અમે કેટલાક જાણીતા શિલ્પ પ્ર. ટે. હવે એક બીજા પ્રકારના રોકાણને વિચાર કરીએ કે શાસ્ત્રીઓને ત્યાં લઈ ગયા હતા અને પ્રસ્તુત કર્ણોદ્ધારનો જે માત્ર જૈન ચેરીટીઓમાં જ જોવામાં આવે છે. આ રેકાણ બાવીસ લાખ રૂપીઆ ખર્ચ આવશે એવો તેમણે અડસટ્ટો કાઢી સેના ચાંદીને લગતું છે. આ પ્રકારનું નાણાનું રોકાણ આપને આપ્યો હતો. આ કોઈ એવી નાની સુની રકમ નથી કે જે યોગ્ય લાગે છે ?
મુંબઈ, અમદાવાદ કે કોઈ પણ અન્ય સ્થળેથી એકાએક પેદા કરી. ક. લા. : હા. મને લાગે છે કે આવું રોકાણ ઇચ્છવા શકાય. અમારી પાસેના ટ્રસ્ટ ફડેમાંથી જ આની સગવડ ઉતારવી યોગ્ય છે. સંભવ છે કે બીજી કમીટી માફક તમારી કમીટી એમ જોઈએ. અને દર વર્ષે આવા હેતુ માટે જો અમે અમુક રકમ સુચવે કે ટ્રસ્ટના ફડો સરકારી કાગળીયામાં જ રોકવા જોઈએ. અલગ કાઢી હોય તે એ ઉપરથી એમ કહી નહિ શકાય કે આ પહેલા વિશ્વવિગ્રહ દરમિયાન આપણે બધા જાણીએ છીએ તે રીતે
મુડી કેવળ નકામી પડી રહી છે. આબુનાં મંદિરે પુરતું હું એમ સાડાત્રણ ટકાની સ રૂપીઆની લોનને ભાવ ૪૭ ટકા ઉતરી ગયે
કહેવાને તૈયાર છું કે શિ૯૫ના વિષયમાં દુનિયામાં તેને કેાઈ જોટો હતો અને પ૭ ના ભાવમાં વેચાણી હતી. ગવર્મેન્ટ સીકયુરીટીમાં
નથી અને તેથી જ અમારાથી બને તે રીતે આ ખજાનાને જાળવી જે લાખોની સંખ્યામાં આવું નાણું રોકાયેલું હતું તેને કેટલી બેટ રાખવો તે અમારે ધમ થઈ પડે છે. ૯૦૦ વર્ષ પહેલાં જે આવી હશે તે આપ સહજ કલ્પી શકશે. બધુ નાણું એક જ
પત્થર વાપરવામાં આવ્યું હતું એ જ પથર અમારે વાપરવા ઠેકાણે રોકવું એ ડહાપણભર્યું નથી. આ રીતે સરકારી કાગળી
રહ્યો અને જે રીતની કોતરણી કરવામાં આવી હતી એ જ રીતની આની ગમે તેટલી સધર સ્થિતિ હોય તે પણ તેમાં બધુ નાણું રાકવું કતરણી આજે જ્યાં જ્યાં જરૂર હોય ત્યાં નવી કરવાની રહી અને તે ડહાપણભર્યું નથી. જર્મની અને ફ્રાંસમાં શું બન્યું એ પણ મૂળનો ઉઠાવ આબેહુબ જળવાઈ રહે એ અમારે જોવું આપણે જાણીએ છીએ. તેથી ટ્રસ્ટફડને અમુક ભાગ સેના ચાંદીમાં :
રહ્યું. એ દિવસે માં બનાયાના એક નાના કે અરધા ખાનામાં રોકવામાં આવે એ જરૂર ડહાપણવાયુ છે. વિશેષમાં અમે જે
કડીઓ મળતા હતા પણ આજે તે કરતાં વીશ કે ત્રીશ ગણુ દામ કાંઈ સોનાચાંદીમાં રોકાણ કરીએ છીએ તે કેાઈ સટ્ટાના હેતુથી
કડીઓને આપવા પડે છે. સુતાર સંબંધમાં પણ એ જ સ્થિતિ કરતા નથી. અમોએ કરેલી સેના ચાંદીની ખરીદીને મોટા ભાગ
પ્રવર્તે છે. આ બધી હકીકતે દવાનમાં લેતાં જન મંદિરનાં નાણું કાંઈ મેટી કીમત આપીને ખરીદાયો નથી. જયારે ચાંદીના ભાવ
નકામાં પડી રહે છે એમ કહેવું એગ્ય નથી. ૪૦ થી ૫૦ ની આસપાસનો હતો અને સોનું ૨૫ થી ૩૦ ની
5. 2 : જીર્ણોદ્ધાર માટે જુદા કરવામાં આવેલા મંદિરના આસપાસનું હતું ત્યારે જ આવી ખરીદી કરવામાં આવી હતી.
નાણાં તે હેતુ માટે વપરાય છે ખરા કે?' તેથી જે સ્ટીઓએ પિતાની હસ્તકનાં નાણું સોનાચાંદીમાં . કે. લા : હા. હું એક નહિ પણ સેક દેરાસરાના દાખલા રોકયા હોય તે તે સંબંધમાં તેમને કોઈ પણ પ્રકારને દેષ દે
ટાંકી શકું તેમ છું કે જેમણે પિતાના નાણાને જીર્ણોદ્ધારના કાર્યો યોગ્ય નથી એમ મને લાગે છે. તેણે બરાબર જ કયું છે એમ ઉપયોગ કર્યો છે. મારે કહેવું જોઈએ. - પ્ર. ઠે. : મને એડવોકેટ જનરલે હજુ હમણું જ જણાવ્યું શ્રી કસ્તુરભાઈએ પિતાની જુબાની આપતાં હિંદુસ્તાનમાં સ્થળે હતું કે પંદર દિવસ પહેલાં તેમની સમક્ષ રજુ કરવામાં આવેલી સ્થળે કેવા જૈન મંદિર છે અને શિ૯૫, સંદર્ય અને કારીગરીની એક જન (Scheme) માં આજના ભાવે સેનું ખરીદવાની દ્રષ્ટિએ તેનું કેટલું મહત્ત્વ છે તે સમજાવ્યું અને આબુ અને રાણકપુરના માંગણી કરવામાં આવી હતી, જ્યારે સોના ચાંદીના ભાવ બહુ નીચા જૈન મંદિરોની મુલાકાત આપવા માટે કમીટીના સભ્યોને આગ્રહ હતા ત્યારે આવા રોકાણ કરવા માં આવતા હતા એમ નથી. પૂર્વક વિનંતિ કરતાં જણાવ્યું કે “કમીટી જે જૈન મંદિરોની
*