Vidhipakshagacchna Samachari Grantho ane Vidhiras Ek Samiksha

SR No.: 230231
Original Sutra Author: N/A
Author: Kalaprabhsagar
Publisher: Z_Arya_Kalyan_Gautam_Smruti_Granth_012034.pdf
Publication Year: 1982
Total Pages: 13
Language: Gujarati
Classification: Article, Criticism, Ritual, & Vidhi
File Size: 868 KB

Page 2

succh
bhobhishekinahi.healthphethiy[૩૫૯] ગણુાગાંધી આદિ ગેાત્રા અસ્તિત્વમાં આવ્યા. આ ગાત્રાના મુખ્ય પુરુષા અને વંશજોને શ્રી જયસિંહસૂરિની પ્રેરણાથી એસવાળ જ્ઞાતિમાં ભેળવી દેવામાં આવ્યા હતા. આ રીતે આસવાળા અને ઉપરોક્ત ગેાત્રોના વંશજો પણ વિધિપક્ષ (અંચલ) ગચ્છની સમાચારીને પાળતા હતા,
શ્રી જયસિ‘હસૂરિના પટ્ટધર શ્રી ધર્મ ઘાષસૂરિના ઉપદેશથી બેહડસખા, દેવાણંદસખા, હરિયા, ગાડી, ચાપાણી, ભૂલાણી, કાકલીઆ ઇત્યાદિ ગાત્રોના મુખ્ય પુરુષા અને વશજો જૈનધી અન્યા હતા.
આ રીતે વિધિપક્ષ (અ'ચલ) ગચ્છની સમાચારીને પ્રથમ અક્ષરદેહ આપવાનું શ્રેય ગચ્છના ત્રીજા પટ્ટધર શ્રી ધર્મઘે!ષસૂરિને ફાળે જાય છે. તેએએ સં. ૧૨૬૩ માં પ્રાકૃત ભાષામાં • પ્રશ્નોત્તર પદ્ધતિ’અપરનામ ‘શતપદિકા ’ ગ્રંથની રચના કરેલી, પણ આ ગ્રંથની અવિદ્યમાનતા ખેઃજનક છે. શ્રી ધમ ઘેાષસૂરિના પટ્ટધર અને ‘ અષ્ટેત્તર તીમાલા 'ના રચિયતા શ્રી મહેન્દ્રસિહસૂરિજીએ સ. ૧૨૯૪માં સ`સ્કૃતમાં ૫૩૪૨ લૈાકપ્રમાણુ ‘ શતપદી ગ્રંથ' ની રચના કરી. શ્રી મહેન્દ્રસિહસૂરિ નોંધે છે, તે મુજબ શ્રી ધમ ઘાષસૂરિએ રોલ શતપી ગ્રંથ' સમજવામાં કઠિન પડે તેમ હતા. મહેન્દ્રસૂરિએ તે ગ્રંથમાં થાડાક પ્રશ્નનેાત્તરી ઉમેરી, કેટલાક ફેરફાર કરી સરળ સૌંસ્કૃતમાં ‘શતપદી શ્ર’થ’ રચ્યા. ‘બૃહત્ શતપદી'ના નામે પ્રસિદ્ધ આ શ્ર'થ વિધિપક્ષ (અચલ) ગચ્છની સમાચારી જાણવા માટે અતિ ઉપયાગી છે, એટલુ' જ નહી', પરંતુ ગચ્છની સ્થાપના પછી થયેલ ગ્રંથ રચનાઓમાં આ ગ્રંથ વિરલ કેટિના છે. ગચ્છના પ્રાપ્ત ગ્રથામાં પ્રથમ (રચિત) ગ્રંથરત્નનું સ્થાન પણ આ બૃહત્ શતપદી ગ્રંથ'ને મળી શકે એમ છે. આ ગ્રંથની હસ્ત પ્રતા ઘણાં જૈન જ્ઞાન ભંડારામાં વિદ્યમાન છે. એક વિરલ તાડપત્રીય પ્રત ખંભાતના શ્રી શાંતિનાથજી જ્ઞાનભ`ડારમાં વિદ્યમાન છે. બીજી તાડપત્રીય પ્રત વડાદરામાં શ્રી કાંતિવિજયજી જ્ઞાન ભંડારમાં છે. એ પ્રતના ૧૬૩ પત્ર છે.
અચલ ગચ્છાધિપતિ પૂ. દાદાશ્રી મેરુતુ'ગસૂરિજીએ પણ સ’. ૧૪૫૩ માં શ્રી ધર્મ ઘાણ સૂરિજીના મૂળ ગ્રંથના ૪૫ વિચારો અને સાત નવા વિચારા ઉમેરી ૧પ૭૦ àાકપ્રમાણુ ‘લઘુ શતપદી ગ્રંથ’ની રચના કરી, જે ‘શતપદી સારાદ્ધાર’ તરીકે પણ એળખાય છે. શ્રી મહેન્દ્રસૂરિ રચિત ‘શતપદી ગ્ર’થ ’ માં ૧૧૭ વિચારા હાઈ પર વિચારવાળા આ ગ્રંથ ‘લઘુ શતપદી’ તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. દાદાશ્રી ગૌતમસાગરજી મ.સા.ની સૂચનાથી કેાડાય (કચ્છ)ના શ્રાવક પ્રેા. રવજી દેવરાજે આ ખ'ને 'થાનેા ગુજરાતી સાર સ. ૧૯૫૧ માં પ્રકાશિત કરેલા છે.
શ્રી આર્ય કલ્યાણ ગોત
ગ્રંથ
==