________________
પ્રસ્તાવના
પશુજન્ય દૂધ આદિ ન જ પીવાય ? આ પ્રશ્નનો જવાબ હિન્દુઝમ ‘પીવાય' એવો આપે છે, જેનું પ્રતીક ટાઇટલ ચિત્રમાં 3 (રાઇટ) મૂકવામાં આવેલ છે.
હિન્દુઝમ કહે છે કે, ‘દૂધ તો પીવાય જ. પીવું જ જોઇએ. શ્રીરામ-શ્રીકૃષ્ણ વગેરે દૂધ પીતા હતા જ ને ? અરે ! ગાયનું દૂધ તો અમૃત છે. ગાયનું દૂધ પૂર્ણ આહાર છે. દૂધ તો ખૂબ પીવું જોઇએ. દૂધ પીવાથી હૃષ્ટ, પુષ્ટ અને તુષ્ટ થવાય છે. ઘણા સંન્યાસીઓ અને સાધકો વર્ષો સુધી દૂધ ઉપર જ રહયા છે તેવા અનેકદૃષ્ટાંતો છે', ઇત્યાદિ.
હવે પૂર્વોકત આ જ પ્રશ્નનો જવાબ વિગ્નીઝમ ‘ના પીવાય’ એવો આપે છે. તેના પ્રતીક રૂપે ટાઇટલ ચિત્રમાં X મૂકેલ છે. અર્થાત્ વિગ્નીઝમ કહે છે કે, “દૂધ ન જ પીવાય. પશુજન્ય દૂધ અને દૂધની તમામ બનાવટો ન જ પીવાય/ન જ વપરાય. કેમકે દૂધ ગાય વગેરે પશુમાંથી નીકળે છે. જેમ ગાય આદિ પશુમાંથી નીકળતું લોહી-માંસ વર્જ્ય છે, તેમ પશુમાંથી નીકળતાં દૂધ-મૂત્ર-છાણ અને દહીં, ઘી, વગેરે બધું જ માંસાહાર છે. તેથી તે ન જ પીવાય- નજખવાય.”
વિગ્નીઝમ તો ત્યાં સુધી માને છે કે,‘પશુ રખાય જ નહિ, કેમ કે પશુનો કોઇ પણ પ્રકારે ઉપયોગ કરવો તે તેની હિંસારૂપ છે.' એટલે વિગ્નીઝમ સંપૂર્ણ પશુરહિત જીવનવ્યવસ્થાને સ્વીકારે છે... અને તેના સ્વીકારમાં જ મનુષ્યોનું સાચું હિત છે તેમ માને છે. (કેવો ખતરનાકવિચાર!!!)
આ બન્ને છેડાઓ એકાંત છે અને એકાંત એટલે મિથ્યાત્વ. મિથ્યાત્વ એટલે ખોટું.
હવે પૂર્વોકત પ્રશ્નના ઉત્તરમાં જૈનીઝમ શું માને છે ? તે કહે છે કે ‘હા... દૂધ પીવાય પણ ખરું અને ના પણ પીવાય’. તેના પ્રતીક રૂપે ટાઇટલ ચિત્રમાં જૈનીઝમના સ્તંભના ઉપરીભાગમાં 3 ` અને 7 બન્નેચિહ્નો મૂકયાછે.
જૈનીઝમ કહે છે કે,‘દૂધ પીવાય અને ન પણ પીવાય. જો પીવાય તો કયાં, કયારે, કઇ વ્યકિતને માટે, કયા સંયોગોમાં અને કેટલા પ્રમાણમાં તે બધું વિચારવું પડે... દૂધ કેવું અને કેવી રીતે નીકળેલું હોય તો પીવાય ? અને કેવું અને કેવી રીતે નીકળેલું હોય તો