________________
vvv
vvvvvvvvvvvvvvvvvv - - - *r vv * * vvvvvv^
માહાતા હૌસા મેં ઐસે ધન કે ભિક્ષા સમઝતા હૂં ઔર ભિક્ષા ગ્રહણ કરના મં મરણપયત ભી સ્વીકાર નહીં કરૂંગા.”
અપને દામાદ કે ઉદ્ગાર સુન કર લારેટ કે કિતની ખુશી હુઈ હગી? કહાં તો લારેટ સમાન ધનશાલી સસુર કે આગ્રહ વિપુલ સંપત્તિ અર્પણ કરને પર ભી સ્વાવલંબી, ઉદ્યોગ એવું કર્મણ્યતા પર બલિ હેનેવાલા નિર્ધન દામાદ માહાતા શિસા અને ગણિત દ્રવ્ય પર લાત મારતા હૈ ઔર કહાં આજકલ કે ધનલેલુ૫, નરાધમ, સુશિક્ષિત, પુચ્છ-વિષાણહીન નર–પશુ દામાદ! અસ્તુ. માહાતા શિસા કહતા હૈ–
“મૈને અપની પ્રિય ભાર્યા સે એક પૈસા તક ઉધાર નહીં લિયા, ન એક પૈસે કી મદદ લી. અપને પરિશ્રમ સે હી મેં ધનકુબેર એવં કેટયધીશ બના, સસુર કી મદદ સે નહીં.”
| નવવધૂ લે કર મૈસા અપને ગાંવ આયા. માતા કે ચરણે પર મસ્તક રખ કર નવ-દંપતી ને ઉસકા આશીર્વાદ ગ્રહણ કિયા. માતા કે સંમુખ શૈસા ને અપની પત્ની કે જે ઉપદેશ દિયા થા. વહ ઇસ પ્રકાર હે–
“હે સહધર્મિણિ ! મેં જાનતા દૂ તૂ કુલીન ઔર શ્રીમાન કી દુલારી કન્યા હૈ. શૈશવાવસ્થા સે આજપર્યંત તૂ ઐશ્વર્ય મેં પલી છે, પરંતુ મેં ઠહરા દરિદ્રી. પૂર્ણ દારિદ્ઘ હી મેરી સંપત્તિ હૈ, તૂ ભી દેખ રહી હૈ. યહી મેરી પર્ણકુટી, યહી મેરે પ્રિય-પરિજન કા નિવાસસ્થાન, યહ સબ ચિત્ર તેરે ધ્યાન મેં આ ગયા હૈગા. મેં દરિદ્રી હે કર તેરા પતિ હુઆ હૈં ઔર તૂ શ્રીમાન કી પ્યારી પુત્રી હા કર મેરે દુઃખ-સુખ કી હિસ્સેદાર હુઈ હૈ. આજ સે તુઝે અપને પિતા કા રાજમહલ ભૂલ જાના ચાહિયે, યહ પડી હી તેરા વાસ્તવિક ગ્રહ છે. પતિ કે દુઃખ-સુખ કા ભાર ગ્રહણ કરના હી પત્ની કા ધર્મ છે. મુઝ દરિદ્ર કે ઘર તુઝે હાથ પર હાથ રખ કર બેઠને કે નહીં મિલેગા. ગરીબ કી સ્ત્રી કે જે ગૃહકાર્ય કરના ચાહિયે વે સબ તુઝે કરને પડેગે. બૂટ સાકસ ચઢા કર, સુંદર
શરચના કર, લેલેંડર ડિક કર, નિરુધોગી બન કર તુઝે આરામ કા અવસર નહીં મિલેગા. બાપ કા સબ વૈભવ ભૂલ જા. “મેહનત કરે ઔર ખાઓ” યહી મેરા સિદ્ધાંત હૈ. તુ ઈસી સિદ્ધાંત કે સ્વીકાર કરના પડેગા. ગૃહકાર્ય ચપલતા ઔર ચતુરતા સે સંપાદન કરના ગૃહિણું એવં સતી સ્ત્રી કા ધર્મ હૈ. નાક સિકોડના, મુંહ બનાના, આલસ્ય ઔર સુખભોગ મેં સમય વ્યતીત કરના વારાના કે કર્મ હૈ.”
માહાતા શિસા કે યહાં તક કે ચરિત્રક્રમ સે ઉસકે સ્વભાવ, સતત પરિશ્રમ, સામર્થ્ય ઈત્યાદિ ગુણો કી કલ્પના સહજ હી હે
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat