________________
અરિકા કી એક આદર્શ વ્યાયામસંસ્થા
કે લિયે અપરાધ ઔર અપરાધી બિંદા હૈ। જાય. લેવિસ મહાશય કે પ્રયત્ન સે ન્યૂ જરસી સ્ટેટ એ કે જેમ્સ નગર મે` ખાલકાં કે લિયે એક અસી હી સંસ્થા કી સ્થાપના હુઈ હૈ. ઉસ સ્ટેટ મેં યદિ કાઈ ખાલક પ્રથમ ખોર અપરાધ કરતા હૈ તા વહુ પકડ કર ઇસી સંસ્થા મેં લાયા જાતા હૈ. બાલક કે પહુંચને પર સબસે પહલે ઉસકા ઇતિહાસ લિખ લિયા જાતા હૈ. ઇસકે પશ્ચાત્ ઉસકે સ્વાસ્થ્ય કી પરીક્ષા કી જાતી હૈ. ઈસ કામ કે લિયે યેાગ્ય ઔર મિટ્ટભાષી ડાકટર નિયુક્ત રહતે હૈં'. વે બાલક કે પ્રત્યેક અવયવ કી ખડી ગંભીરતા કે સાથે પરીક્ષા કરતે હૈં ઔર પરિણામ લિખતે જાતે હૈં. તબ ઉસકી ચિકિત્સાકી વ્યવસ્થા કી જાતી હૈ. ઈસ સમય ઇસ સંસ્થા મેં ૨૦૬ અપરાધી બાલક હૈ યે બાલક ૮ વર્ષોં સે લે કર ૧૭ વર્ષોં તક કી આયુ કે હૈ. ઇનમે અધિકાંશ ખાલક માતા સે યા પિતા સે યા દેનાં સે રહિત હૈ. ઇસ પ્રકાર વે માતાપિતા કે પ્યાર ઔર ઉપદેશ સે વંચિત હૈ, કુછ કે માતા પિતા દરિદ્ર હૈ, ઔર કુછ કે ચરિત્રહીન હૈ ઐસા એક ભી બાલક નહીં હૈ જિસકે માબાપ અચ્છે હાં.
પરવ
ઈન
સસ્થા મેં પ્રવેશ કરતે સમય ૬૦ પ્રતિ સૈકડા લડકાં કી આંખે ખરાબ થી, ૩૫ પ્રતિ સૈકડા કે ફેડે દોષયુક્ત થે, ૪૫ પ્રતિ સૈકડા કા ગલા બિગડા થા, ૬પ પ્રતિ સૈકડા કે દાંત ખરાબ થે. ઈન સબ રેગેાં કી ચિકિત્સા કી ગઇ, મા-બાપ કે ઘર મેં ઉન્હે' જો જો અભાવ થૈ ને સબ દૂર કિયે ગયે. ઉન્હેં ખુલી હવા મેં ખેલને ઔર વ્યાયામ કરને કા મૌકા દિયા ગયા. અખ અચ્ચાં કૈા દેખ કર, ઇનસે ખાતચીત કર કે, ઇનકે સાથ રહે કર કાઇ ઈનકે અપરાધી હેાને કા સંદેહ નહીં કર સકતા. જરસી સ્ટેટ મેં યહ સસ્થા ન હતી તે અમરિકા કે ઋતને નારિક ચેાર, ડાકૂ બન કર યા તેા પુલિસ કા પરેશાન કરતે રહતે યા જેલેાં મેં પડે સડતે રહતે. સંસાર મેં ઔર ભી અનેકાં રેફરમેટરી સ્કૂલ હૈ, પર વે પ્રાયઃ ખાલકાં કે। બિગાડનેવાલી જેલાં કે અતિરિક્ત ઔર કુછ નહી હૈં. જરસી ઇસ દિશા મેં સંસાર કે સબ રાષ્ટ્રો' સે લાખાં મીલ આગે હૈ. અપરાધી ભાલકાં ા સુધારને કે લિયે ઐસી આદર્શ સંસ્થા સંસાર મેં અન્યત્ર નહીં હૈ.
મિ॰ લેવિસ કી સમઝ મેં જિતને માનસિક વિકાર હાતે હૈં વે સમ કિસી ન કિસી શારીરિક વિકાર કે કારણુ ઉત્પન્ન હેતે હૈ. શારીરિક દડ દ્વારા માનસિક વિકારાં કા—જિનકે કારણુ કિ મનુષ્ય અપરાધ કરતા હૈ—દૂર કરને કી ખાત સાચના મૂર્ખતા હૈ. ઈસ લિયે વે સમસ્ત અપરાધી પ્રવૃત્તિયેાં કા દૂર કરને કા ઉપાય ધ્રુવલ વ્યાયામ ખતલાતે હૈં. યહ બાત બડી વિચિત્ર જાન પડતી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com