Page Text
________________
૩ર૦
શુભસંગ્રહ–ભાગ માં ઔર વિવશ હે કર હી ખેતી કરતે થે. અસ્તુ. ઉસ સમય ભિક્ષાવૃત્તિ નિષિદ્ધ માની જાને કે કારણ કેઈ નિકમ્મા નહીં રહને પાતા થા. જિસ દેશ મેં નિઘોગિયોં કા આદર કમ હોતા હૈ, ઉસ દેશ કે ઉત્કર્ષ મેં સ દેહ હી ક્યા રહ જાતા હૈ ?
બૌદ્ધ ધર્મ સે હિંદૂ સમાજ કો લાભ ભી કમ નહીં હુયે હૈં. હિંદુ ધર્મ કે હી કુછ મૂલ સિદ્ધા પર બૌદ્ધ ધર્મ ને ઇતના અધિક જેર દિયા કિ લોગ ઉë બૌદ્ધ સિદ્ધાંત હી સમઝને લગે. બહુત પ્રાચીન કાલ સે હિંદૂ તત્ત્વજ્ઞાન મેં પુનર્જન્મ ઔર કર્મવાદ કે સિદ્ધાંત રૂઢ હૈ. બૌદ્ધ ધર્મ ને દોને કા એસા સુંદર ઔર પ્રભાવશાલી મેલ મિલાયા કિ યહ નીતિ કે સંવર્ધન મેં બહુત હી ઉપયોગી સિદ્ધ હુઆ. ઇન દ ત કી હી નીંવ પર બૌદ્ધ ધર્મ ને નીતિ કા ભવ્ય મંદિર નિર્માણ કિયા, જિસસે હિંદૂ સમાજ નીતિ કે અત્યુચ્ચ શિખર પર બિરાજમાન હૈ. તત્કાલીન વિદેશી વ્યાપારિયે ઔર પ્રવાસિયોં ને હિંદૂ કી ઈમાનદારી કી ભૂરિ ભૂરિ પ્રશંસા કી હૈ. યહ કહને કી આવશ્યકતા નહીં કિ સર્વસાધારણ લોગોં કી ઉત્તમ નીતિમત્તા હી સમાજ કા બહુમૂલ્ય સગુણ સમઝી જાતી હે.
બૌદ્ધધર્મ ને હિંસાયુક્ત યાગ–ય કા નિષેધ કિયા, યહ ઉસકા દૂસરા ચિરંતન ઔર અનુકુલ પરિણામ હૈ. બૌદ્ધધર્મ કા અંત હે ગયા, પરંતુ ઉસકે અહિંસા ધર્મ કા લોગ પર ઇતના અધિક પ્રભાવ પડા કિ અબ હિંસાયુક્ત યાગ કા પુનઃ પ્રચાર હેના અસંભવ હે ગયા હૈ. બૌદ્ધધર્મ ને વેદ કે સંબંધ મેં લોગો કી શ્રદ્ધા શિથિલ કી થી, વહ મીમાંસકે ને ફિર દઢમૂલ કર દી; પરંતુ ઉનસે વેદપ્રણીત હિંસાયુક્ત યાગ-યજ્ઞ કા પુનરુજજીવન કરતે ન બના. હમારે કથન કા યહ તાત્પર્ય નહીં કિ અગ્નિહોત્રસહિત સભી યજ્ઞાદિ કર્મ લુપ્ત હો ગયે થે. હમારે કથન કા આશય યહ હૈ કિ હિંસાપ્રધાન વૈદિક કર્મો કા બૌદ્ધોં કે સમય મેં જે હાસ હુઆ, ઉસકા ફિર ઉદય ન હો સકા. અગ્નિહોત્રાદિ કર્મો કા વ્યક્તિ સે સંબંધ રહતા હૈ, સમાજ કે લિયે ઉનકા કુછ ભી મહત્વ નહીં; કિંતુ બડે બડે ય કે સંબંધ મેં યહ બાત નહીં હૈ. બડે ય કા બડા આડંબર હોતા હૈ. ઉનમેં શક્તિ ઔર ધન કા બહુત વ્યય હોતા હૈ. ઉનકી ક્રિયાયે (વિધિમાં) ભી બહુત પેચીલી હતી હૈ, કેવલ ધની લોગ હી યથાસા યાગયજ્ઞ કર સકતે હૈં. અશ્વમેધ, રાજસૂય જૈસે યજ્ઞ રાજાઓં કે સિવા કેઈ કર હી નહીં સકતા. ઇન યજ્ઞ કે લિયે સંગ્રામ ભી હે જાતે ઔર સમાજ મેં અકારણ અશાન્તિ ઉત્પન્ન હોતી હૈ. પરલોક મેં ઈન યજ્ઞોં સે જિતના પુણ્યલાભ હેના સંભવ હૈ, ઉસસે કહી અધિક લોગ
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
| SR No. | 035270 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Akhandanand Bhikshu |
| Publisher | Sastu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 640 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 43 MB |