________________
દિવ્ય પ્રકાશ મેં આત્મનિરીક્ષણ રહે મચાના મેં અરછા જાનતા થા. સચ્ચા વ્યવહાર ઔર સચ્ચી બાત મુઝે બહુત પસંદ થી, સમતા ઔર ભ્રાતૃભાવ કા મેં બડા પક્ષપાતી થા; પર યે સબ મેરે કહને કી બાતેં થી, લોગે કે અપની ઓર આકર્ષિત કરને કી ઘાતે થીં. હદય મેં ઇનકે લિયે કેવલ ઇતની હી ગુંજાયશ થી કિ ઇનકે આડ મેં મેં અપના કામ નિકાલ લેતા થા.
દયાનિધિ ! મેં તુમહારે સામને અપને ઇન વૃણિત પાપે કી લીલા કહાં તક બખાન કરૂં ! મને અપને ઈસ જીવન મેં અપની સફલતા ઔર સુખ-સંપતિ તથા યશ ઔર કીતિ કે લિયે જે કુછ ઔર જૈમા કુછ ભી કિયા, ઉસકે લિયે મુઝે ઇસ સમય પ્રસન્નતા નહીં હૈ, સંતોષ નહીં હૈ, બરિક દુઃખ હૈ, લજજા હૈ, ભય હૈ ઔર હૈ ઘેર પશ્ચાત્તાપ! મેરે જીવન કા સબસે બડા ઔર સબસે ઉત્તમ ભાગ ઈ-હીં દુર્બસ ઔર કુવૃત્તિયાં કો સંતુષ્ટ કરને મેં હી વ્યતીત હુઆ હૈ. મુઝે ઈસકે લિયે ક્યા દુઃખ ભોગના પડેગા? કંસા પ્રાયશ્ચિત્ત કરના હેગા વહ જે કુછ હેગા, ભગતના હી હોગા; પર ઈસ સમય તે જે મુઝે મેરે કર્મો કે સ્મરણમાત્ર સે વેદના હૈ રહી હૈ, જસા કુછ મુઝે ડર લગતા હૈ, વહ પ્રકટ નહીં કર સકતા.
સંસાર ઇસ સમય મુઝે બડા ભયાનક ઔર અંધકારમય પ્રતીત હૈ રહા હૈ. ચંદ્રદેવ કા દિવ્ય પ્રકાશ ભી ધુધલા હે ગયા હૈ. જેલ કી કાલકોઠરી મેં બૈઠે હુએ એક “તપસ્વી આત્માને કભી અપને વિશુદ્ધ આચરણે ઔર સહવ્યહાર સે જેલ કી કાલી ઔર ભયાનક દિવા કે હી “પ્રકાશ સ્તંભ' નહીં બના દિયા થા, બલિક સારે સંસાર મેં આશા ઔર વિશ્વાસ કા જીવન સંચાર કર દિયા થા. પરંતુ આજ એક મેં હૈં, જે . ભવન કી ખુલી હુઈ છત પર બેઠા હુઆ, ઈસ છિટકી હુઈ ચાંદની રાત મેં, અપને હદય કે અંધકાર કો ભી નહીં દૂર કર સકતા ! આહ! સુકર્મ ઔર દુષ્કમ મેં ઇતના અંતર ! કર્મભેદ સે મનુષ્ય મનુષ્ય મેં ઇતના ભેદ!! શિવ ! શિવ !
યજુર્વેદ મેં મનુષ્ય કે લિયે ઉપદેશ હૈ “ સ્મા કિયે હુએ કર્મો કા સ્મરણ કર !” અપને કિયે હુએ કર્મો કો યાદ કરના બડા લાભદાયક હૈ. અપને જીવન પર દૃષ્ટિ ડાલના, અપને આચરણે ઔર વ્યવહાર કી આલોચના કરના બહુત હી શુભાસ્પદ હૈ; પર હૈ યહ કઠિન કામ ! બહુત હી કઠિન કામ ! કૌન કરતા હૈ?
મનુષ્ય દૂસરે પર ટીકા-ટિપ્પણું કરના ખૂબ જાનતા હૈ, પર અપને લિયે એક શબ્દ ભી ખુદ કહના યા દુસરોં સે સુનના ઉસે કભી નહી ભાતા. મુઝે અપને કિયે હુએ કર્મો પર નિત્ય વિચાર કરના ચાહિયે ઔર તદનુકૂલ ઉસકે સુધાર કે લિયે
આ લાભ
કી આદિ કઠિન
કરતા અને
સતત
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com