________________
શ્રીસીતા કે ચિત્ર સે આદર્શ શિક્ષા
૧૯૧
જાયગા.' ઇસસે યહુ સીખના ચાહિયે કિ પરમાત્મા કે બલ પર કિસી ભી અવસ્થા મેં મનુષ્ય કા ડરના ઉચિત નહીં. અન્યાય કા પ્રતિવાદ નિર્ભયતા કે સાથ કરના ચાહિયે. પરમાત્મા કે ખલ કા સચ્ચા ભરેાસા હાગા । રાવણુકા વધ કર કે સીતા કે ઉસકે ચંગુલ સે છુડાને કી ભાંતિ ભગવાન હમેં ભી વિપત્તિ સે કુડા લેંગે.. ધર્મ કે લિયે પ્રાણત્યાગ કી તૈયારી વિપત્તિ મે પડ કર ભી કભી ધર્મો કા ત્યાગ નહીં કરના ચાહિયે. સ વિષય મેં સીતા કા ઉદાહરણ સર્વોત્તમ હૈ. લંકા કી અશાકવાટિકા મે` સીતા કા ધનાશ કરને કે લિયે દુષ્ટ રાવણુ ક એર સે કમ ચેષ્ટાએં નહી. હુઇ. રાક્ષસિયાં ને સીતા કે ભય ઔર પ્રલેાભન દિખલા કર બહુત હી તંગ કિયા, પરંતુ સીતા તે સીતા હી થી. ધર્મત્યાગ કા પ્રશ્ન તે વહાં ઉર્દૂ હી નહીં સકતા. સીતા ને તેા છલ સે ભી અપને બાહરી ખર્તાવ મેં ભી વિપત્તિ સે બચતે કે હેતુ કભી દોષ નહીં આને દિયા. ઉસકે નિર્દેલ ઔર ધ સે પરિપૂર્ણ મન મેં કભી ખુરી સ્ફૂરણા હી નહીં. આ સકી. અપને ધર્મી પર અટલ રહતી હુઇ સીતા દુષ્ટ રાવણુ ક। સદા તીવ્ર ઔર નીતિયુક્ત શબ્દોં મે તિરસ્કાર હી કરતી રહી. એક બાર રાવણ કે વાચ્યાણાં કે ન સહ સકને કે સમય ઔર રાવણ કે દ્વારા માયા સે શ્રીરામ-લક્ષ્મણ કા મરે હુએ દિખલા દેને કે કારણુ વહુ મરને તૈયાર હૈ। ગયી; પરંતુ ધર્મ સેડિંગને કી ભાવના સ્વપ્ન મેં લી કલી ઉસકે મન મેં નહીં ઉઠી. વહુ દિનરાત ભગવાન શ્રીરામ કે ચરાં કે ધ્યાન મેં લગી રહતી થી. સીતાજી ને શ્રીરામ કે! હનુમાન કે દ્વારા જો સંદેશા કહલાયા, ઉસસે પતા લગ સકતા હૈ કિ ઉનકી કૈસી પવિત્ર સ્થિતિ થી—
નામ પાહરુ દિવસ નિસિ, ધ્યાન તુમ્હાર કપાટ; લેાચન નિજ પદ–ન્ત્રિકા, પ્રાન જાહિ`કેહિ ખાટ.
ઈસસે સ્ત્રિયેાં કા યહ શિક્ષા ગ્રહણ કરની ચાહિયે કિ પતિ કે વિયેાગ મેં ભીષણ આપત્તિયાં આને પર ભી પતિ કે ચરણાં કા ધ્યાન રહે. મન મેં ભગવાન કે ખલ પર પૂરી વીરતા, ધીરતા ઔર તેજ રહે. સ્વધર્મ કે પાલન મેં પ્રાણાં કી ભી આહુતિ ને કા સદા તૈયાર રહે. ધમ` જા કર પ્રાણ રહને મેં કાઈ લાભ નહીં, પરંતુ પ્રાણ જા કર ધર્મ રહને મેં હી કલ્યાણુ હૈ ‘સ્વધર્મે નિધન થ।' સાવધાની
સીતાજી કી સાવધાની દેખિયે. જબ હનુમાનજી અશેકવાટિકા મેં સીતા કે પાસ જાતે હૈં... તમ સીતા અપને બુદ્ધિકૌશલ સે સબ પ્રકાર ઉનકી પરીક્ષા કરતી હૈ. જબતક ઉસે યહુ વિશ્વાસ નહી હા જાતા કિ હનુમાન વાસ્તવ મેં શ્રીરામચંદ્ર કે દૂત હૈ, શક્તિસ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com