________________
શ્રીસીતા કે ચરિત્ર સે આદર્શ શિક્ષા ૧૮૭ તૌ પ્રભુ બિષમ બિયાગ-દુઃખ, સહિહહિં પાવર પ્રા.
અધ્યાત્મરામાયણ કે અનુસાર તે શ્રી સીતા ને યહાં તક સ્પષ્ટ કહ દિયા કિ –
रामायणानि बहुशः श्रुतानि बहुभिर्द्विजैः । सीतां विना वनं रामो गतः किं कुत्रचिद्वद ॥ अतस्त्वया गमिष्यामि सर्वथा त्वत्सहायिनी । यदि गच्छति मां त्यक्त्वा प्राणांस्त्यक्ष्यामि तेऽग्रतः ॥
(અ૦ ર૦ ) મૈને ભી બ્રાહ્મણે કે દ્વારા રામાયણ કી અનેક કથાયેં સુની હૈ. કહીં ભી ઐસા કહા ગયા છે તો બતલાઈયે કિ કિસી ભી રામાવતાર મેં શ્રીરામ સીતા કે અયોધ્યા મેં છોડ કર વન ગયે હૈ. ઇસ બાર હી યહ નયી બાત કર્યો હોતી હૈ ? મેં આપકી સેવિકા બન કર સાથ ચલૂંગી. યદિ કિસી તરહ ભી આપ મુઝે નહીં લે ચલેંગે તો મેં આપકે સામને હી પ્રાણ ત્યાગ દંગી. પતિસેવા કી કામના સે સીતા ને ઇસ પ્રકાર સ્પષ્ટ રૂપ સે અવતારવિષયક અપની બડાઈ કે શબ્દ ભી કહ ડાલે.
વાલ્મીકિ રામાયણ કે અનુસાર સીતાજી કે અનેક રેને, ગિડગિડાને, વિવિધ પ્રાર્થના કરને ઔર પ્રાણત્યાગપૂર્વક પરલેક મેં પુનઃ મિલન તેને કા નિશ્ચય બતલાને પર ભી જબ શ્રીરામ ઉસે સાથ લે જાને કે રાજી નહીં હુએ તબ, સીતા કે બડા દુઃખ હુઆ ઔર વહ પ્રેમકેપ આંખો સે ગમ ગર્મ આંસુઓ કી ધારા બહાતી હુઈ નીતિ કે નાતે ઈસ પ્રકાર કુછ કઠોર વચન ભી કહ ગયી, કિ--હે દેવ ! આપ સરીખે આર્ય પુરુષ મુઝ જૈસી અનુરક્ત, ભજા, દીન ઔર સુખદુઃખ કે સમાન સમઝનેવાલી સહધર્મિણ કો અકેલી છોડ કર જાને કા વિચાર કરે, યહ આપકે શોભા નહીં દેતા. મેરે પિતા ને આપકે પરાક્રમી ઔર મેરી રક્ષા કરને મેં સમર્થ સમઝ કર હી અપના દામાદ બનાયા થા.” ઇસ કથન સે યહ ભી સિદ્ધ હતા હૈ કિ શ્રીરામ લડકપન સે અત્યંત એક પરાક્રમી સમઝે જાતે થે. ઇસ પ્રસંગ મેં શ્રીવાલ્મીકિછ ઔર ગે. તુલસીદાસજી ને સીતારામ કે સંવાદ મેં જે કુછ કહા હૈ સો પ્રત્યેક સ્ત્રી પુરુષ કે ધ્યાનપૂર્વક પઢને ઔર મનન કરને યોગ્ય છે.
સીતાજી કે પ્રેમ કી વિજય હઈ, શ્રીરામ ને ઉસે સાથે લે ચલના સ્વીકાર કિયા. ઇસ કથાનક સે યહ સિદ્ધ હતા હૈ કિ પત્ની કે પતિસેવા કે લિયે-અપને સુખ કે લિયે નહીં–પતિ કી આજ્ઞા કે દુહરાને કા અધિકાર હૈ, વહ પ્રેમ સે પતિસુખ કે લિયે ઐસા કર સકતી હૈ. સીતા ને તો યહાંતક કહ દિયા થા “ યાદિ આપ આજ્ઞા નહીં દેગે તબ ભી મેં તે સાથ ચલૂંગી. સીતાજી
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat