________________
તત્તરદેશીય તત્તત્કાલીન લેકી સમઝમેં આ ઔર વહ સ્વયં ભી પઢ સકે વૈસે ઉસ ઉસ દેશકહી ભાષામેં ક્તિનેહી રાસ, છંદ, સ્તોત્ર, સ્વાધ્યાયાદિ ગ્રંથ નિર્માણ કિયે હૈ. ઈતિહાસકી તદૃષ્ટિ દૌડાનેસે માલુમ હતા હૈ કિ, જૈનકી દે પ્રસિદ્ધ શાખા, એક વેતાંબર ઔર એક દિગંબર. દોનોં શાખાઓમેં સંસ્કૃત પ્રાકૃતિક ઇલાવા ભાષાકે સેંકડો બલ્કી હજાર ગ્રંથ નજર આવેંગે. જિનમેંભી “વેતાંબરે કે પ્રાયઃ ગુજરાતી ભાષાકે ગ્રંથ અધિક મિલેગે ઔર દિગંબરે કે પ્રાયઃ સૂંઢારી-જયપુરકે ઇલાકેકી ભાષામેં ઔર કનડી ભાષામેં બને હુએ ગ્રંથ અધિક નજર આવેગે. ઇસસે યહ ભી સિદ્ધ સકતા કિ, તાંબકી ગુજરાત ઔર ગુજરાતકે સાથ મિલતા જુલતા પ્રાયઃ મારવાડ દેશ-ઇલાકા સરે હી તથા ઇલાકા જોધપુર ઇન દેને સ્થાને મેં પ્રાયઃ પ્રથમસે હી અધિકતા રહી હૈ, જે આજતક દિખલાઈ દે રહી હૈ. વૈસેહિ હુંઢારદેશ ઈલાકા જયપુર ઔર મહારાષ્ટ્રમ્ પ્રાયઃ દિગંબકી અધિકતા પ્રથમસેહી રહી માલૂમ દેતી હૈ જે આજતક મૌજૂદ હૈ.
જિસ પ્રકાર પૂર્વાચાર્યોને લેકેકે ઉપકારકે લિયે પ્રચલિત લેક ભાષામેં ગ્રંથરચના કી, ઇસી પ્રકાર ઉસ ઉસ સમયકી પ્રચલિત સંગીતવિદ્યામેં પૂજાકી રચના જુદે જુદે રૂપમેં બનાઈ. જિસસે પૂજાપ્રેમી પ્રભુભક્તો કે પ્રભુકે સન્મુખ પૂજા પઢતે પઢાતે હુએ ઉન્હી પૂજા દ્વારા પદપદાર્થો બંધ હતા જાતા હૈ. દષ્ટાંત તરીકે–વિશતિ
સ્થાનક પૂજા દ્વારા તીર્થંકરનામકર્મ–પુણ્યપ્રકૃતિકે બંધનેકે વીસ શુભ નિમિત્તકા બોધ હતા હૈ.
નવપદજીકી પૂજાસે–અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય ઔર સાધુ ઇન પાંચ પરમેષ્ટિ જે નમસ્કારમંત્રમ્ નમસ્કરણીય હૈ. ઇનકા બોધ કરાયા ગયા હૈ. સાથમેં દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર ઔર તારૂપ ધર્મ-કર્તવ્ય સમઝાયા ગયા હૈ કિ, જિન કર્તવ્યોકે કરને સે યહ જીવ પૂર્વોક્ત પાંચેહી પરમેષ્ઠિ પદકા અધિકારી હતા હૈ. અર્થાત નવપદમેં પ્રથમકે પાંચ પદ ધર્મી હૈ ઔર અગલે ચાર પદ ધર્મ છે. ધર્મ હવે Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
