________________
૨૪
પ્રશ્નોત્તરપ્રકાશ-પ્રથમ ભાગ. ઉત્તર-ના, તે બીના સિદ્ધાંત-શાસ્ત્રોમાં જોવામાં આવેલ નથી. હમણુનાં મુનિ-યતિએ વિચાર્યા વિના જોડિ નાખેલ છે, કારણ કે આ સૂત્રનું નામ જ ક૯પસૂત્ર છે. કાંઈ તેનું નામ વૃહત્કલ્પસૂત્ર નથી. વૃહત્કલ્પસૂત્ર તે જુદે જ છે. તે પછી કલ્પની અંદર વૃહત્ક૫ ક્યાંથી પ્રવેશ કરી ગયે. મતલબ કે કલ્પ તે વૃહત્કલ્પ શીરીતે બની શકે? અને કલ્પ શબ્દ મુનીનો આચાર એ પ્રમાણે વૃત્તિકારો અર્થ કરે છે. તે પછી જિનચરિત્રને વૃહત્કલ્પ શી રીતે કહી શકાય? આ બધી બીના વિચારે તેને સમજાય તેવી છે.
પ્રશ્ન ૪૫-દેઢ માસધર, માસધર, પક્ષધર એ વિગેરે ધરાની પ્રથા જે ચાલી છે, તેને લેખ શાસ્ત્રોમાં હશે કે?
ઉત્તર-તેને લેખ શાસ્ત્રોમાં જોવામાં આવેલ નથી. પણ અઠ્ઠાઈને લેખ શાસ્ત્રોમાં છે, અને એ પ્રથા તે પાછલથી ચાલેલ છે. ભેલા લોકોને એ સંબંધી વિચાર હેતે નથી. તેઓ તે એમ જ સમજે કે બધું શાસ્ત્રોથી જ ચાલે છે.
પ્રશ્ન કદ-અઠ્ઠાઈયે કેટલી? તેમાં શાસ્વતી કેટલી? અને અશાસ્વતી કેટલી ?
ઉત્તર-શ્રીજીવાભિગમસૂત્રમાં અઠ્ઠાઈએ ચાર બતાવેલ
# શીવામિલમજૂ-તથા વધે અવાવ-વાનમંતરजोइसियवेमाणिया देवा तिहिं चउमासिएहिं पजोसवणाएअ
माइएसु य देवकज्जेसु य देवसमुदएसु य देवसमिईसु य देवसमवापसु य देवपओयणेसु य एगंतओ सहिता समु. वागआ समाणा पमुइय पक्कीलिया) अठ्ठाहिआओ महामहिमाओ करेमाणा पालेमाणा सुहंसुहेणं विहरंति'।
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com