________________
‘માગમ-દ-નામ વાપ:' મા-૨
द्वारवती
बाल
જી.
સુરાષ્ટ્ર દેશની રાજધાની. તેની ઉત્તરપૂર્વમાં રેવતક
પર્વત આવેલો હતો. તે નગર ૧૨ યોજન લાંબું અને बारवइ/बारवती
દ્વારવતી | ૯ યોજન પહોળું હતું. વૈશ્રમણે તેની સ્થાપના કરી.
હતી. તેનો કોટ સોનાનો હતો. જે નંદનવન ઉદ્યાન
નગરથી દૂર ન હતું તેમાં યક્ષ સુરપ્રિયનું ચૈત્ય હતું. बारसभिक्खुपडिमा आ. zfમક્ષપ્રતિમા દ્વાદશભિક્ષુપ્રતિમા આચારદશાનું સાતમું અધ્યયન. बाल HT.
બાલ
ભગવતીના પહેલાં શતકનો આઠમો ઉદ્દેશક. बालचंदाणण તી.
ઐરાવતક્ષેત્રમાં થયેલા, ઋષભ ના સમકાલીન बालचन्द्रानन બાલચન્દ્રાનન
પ્રથમ તીર્થંકર. તે ચંદ્રાનન નામે પણ પ્રસિદ્ધ છે.
અગિયાર કરણોમાંનું ત્રીજું કારણ. बालव
बालव બાલવ
આવતી ઉત્સર્પિણી તેનાથી શરૂ થશે. बावत्तरिसव्व
द्वासप्ततिसर्व દ્વાસપ્તતિસર્વसुमिण
દોગિદ્ધિદશાનું સાતમું અધ્યયન. स्वप्न
સ્વપ્ન बाहिरपुक्खरद्ध
પુષ્કરવર દ્વીપનો બહારની તરફનો અડધો ભાગ. बाह्यपुष्करार्ध બાહ્યપુષ્કરાઈ
વિગત માટે જુઓ ‘પુષ્કરવર’. પૂર્વવિદેહના પુષ્કલાવતીના ચક્રવર્તી વજનાભનો.
ભાઈ, વજસેન તીર્થંકરનો પુત્ર. તેના પૂર્વ ભવોમાં बाहु
બાહુ
તે ઋષભનો મિત્ર અને પછી ભાઈ હતો. ત્યારબાદ તે ઋષભના સૌથી મોટા પુત્ર ચક્રવર્તી ભરત તરીકે જન્મ લે છે. બાહુનું બીજું નામ કનગનાભ હતું.
એક અજૈન ઋષિ. તે કાચું પાણી વાપરતા છતાં बाहुअ
1.J. बाहुक બાહુક
મોક્ષ પામ્યા હતા. તે અરિષ્ટનેમિના તીર્થમાં થઈ
ગયા. તેમને પ્રત્યેકબુદ્ધ તરીકે સ્વીકારેલ છે. बाहुपसिण
પ્રશ્નવ્યાકરણદસાનું દસમું અધ્યયન. હવે તેનું आ. बाहुप्रश्न
બાહુપ્રશ્ન
અસ્તિત્વ નથી. સુનંદાથી થયેલો તીર્થંકર ઋષભનો બીજો પુત્ર અને સુંદરીનો જોડિયો ભાઈ. તે બલિ નામે પ્રસિદ્ધ હતો. જેની રાજધાની તક્ષશિલા હતી તે દેશ, બહલીના રાજા તરીકે તે અભિષિક્ત થયેલો. તેણે તેના મોટા ભાઈ ભરતનું આધિપત્ય ન સ્વીકાર્યું ત્યારે ભરતે
તેના ઉપર આક્રમણ કર્યું. દ્રષ્ટિદ્વદ્ધ, વાદ્વાદ્ધ, बाहुबलि 8.તી. જાનન બાહુબલિન મલ્લદ્રદ્ધ, મુષ્ટિદ્વદ્ધમાં બાહુબલિએ ભરતને
હરાવ્યો. હારેલો ભરત દંડરત્નની મદદ લેવા તૈયાર થયો ત્યારે પોતાના ભાઈને મહાત કરવા સમર્થ હોવા છતાં, દુન્યવી વસ્તુઓની અસારતાનો. વિચાર આવતા પોતાનું રાજ ભરતને આપી દઈને તેમણે સંસારનો ત્યાગ કરી શ્રમણત્વ ધારણ કર્યું. કાયોત્સર્ગ મુદ્રામાં તે ધ્યાનમાં મગ્ન થયા.
मुनि दीपरत्नसागरजी रचित 'आगम-बृहत्-नाम कोष:' भाग-२
પૃ8- 54