________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [सू.] / [गाथा-], नियुक्ति: [१२७३...] भाष्यं [२०५...],
आवश्यक- हारिभद्रीया
राणाध्यक
प्रत सूत्रांक
॥३
॥
वरि पाउणिजंति, एयाणि तिष्णि जहण्णेण उक्कोसेण गच्छ णाऊण बहुयाणेवि पिप्पंति, जइ ण गेण्हा परिछत्तै पावेइ प्रतिक्रम आणा विराहणा दुविहा, मइलकुले णिजते दडे लोगो भगइ-इहलोए चेव एसा अवस्था परलोप पावतरिया, चोक्खु-। |सुइएहिं पसंसति लोओ-अहो लहो धम्मोत्ति परजमुवगच्छति सावयधम्म पडिवज्जति, अहवा णथि तयंति रयणीए अचित्तसंनीणेहामित्ति अच्छावेइ तत्थ उड्डाणाई दोसो, तत्थ विराहणा णामं कस्सइ गिण्हेज्जा तत्थ विराहणा, तम्हा घेत्तवाणियतमनणतयाणि, ताणि पुण वसहा सारवेंति, पक्खियचाउम्मासियसंवच्छरिए पडिले हिजति, इहरहा मइलिजति दिवसे दिवसे पडिलेहिजताणि, एत्थ गाहा
पुत्रं दधाकोयण पुश्विं गहणं च णतकहस्स । गच्छमि एस कप्पो अनिमि ते होउयकमणं ॥ ३५॥ इमीसे अक्खरगमणिया-पुर्व ठायंता चेव तणडगलछाराइ दवमालोएंति, पुषिं गहणं च कहस्स तत्थ अन्नत्थ वा, तत्थ : कस्स गहणे को विही ? वसहीए ठायंतओ चेव सागारियसंतयं वहणकई पलोएं ति, किंनिमित्तं वहणकई अवलोइज्जइ?,18
सुपरि प्रानियते (प्राचार्यते), एतानि वीणि जयन्येन जाकर्षण गच्छं ज्ञात्वा चहुकाम्यपि गुमन्ते, बदिन गृह्णाति प्रायश्चित्तं प्रामोति-आशा विराधना द्विविधा, मलिनकुचेलान् नीयमानान् दृष्ट्वा कोको भणति-इहलोक एषाप्रथा परलोके पापतरा, शुचिचोक्षः प्रशंसति कोका-अहो कष्टो धर्म इति | प्रवम्यामुपगछन्ति श्रावकधर्म प्रतिपद्यन्ते, अथवा नास्त्यनन्तकमिति रजन्यो नेष्यामीति स्थापयति तत्रोथानादिदोषः, तब विराधना नाम कजिद्गलीयान
॥६३२॥ तत्र चिराधना, तमाद प्रदीतष्पान्यनन्तकानि, सानि पुनर्वृषभा रक्षन्ति, पाक्षिकचातुर्मासिकांवत्सरिकेषु प्रतिलिस्यन्ते, इतरथा मसिनश्यन्ते दिवसे दिवसे | प्रतिलिण्यमानानि, अन गाथा-अखा अक्षरगमनिका पूर्व तिष्ठन्त एव तुगलक्षारादि द्रव्यमालोकयन्ति, पूर्व ग्रहणं च काख तनापत्र वा, तत्र काष्ठख प्रहणे को विधिः-बसती तिनेव सागारिकसर बहनकाष्ठं प्रलोकयति, किं निमित्तं वइनकाई अवलोक्यते!..
दीप अनुक्रम
[२३]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~399