________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [४], मूलं [.] / [गाथा-], नियुक्ति : [१२७१...] भाष्यं [२०४...],
%
आवश्यकहारिभद्रीया
प्रत
सूत्रांक
॥६०॥
5255
-
तस्स प सकम्मणियं जम्माइजकं कसावपायाझं । वसणसयसावधमण मोहावतं महाभीमं ॥ ५॥
ध्यतिक्रमव्याख्या-तस्य च जीवस्य 'स्वकर्मजनितम् आत्मीयकर्मनिवर्तितं, क-संसारसागरमिति वक्ष्यति तं, किम्भूतमित्यत | शाणाध्यानआह-'जन्मादिजले' जन्म-प्रतीतम्, आदिशब्दाजरामरणपरिग्रहः, एतान्येवातिबहुत्वाजलमिव जलं यस्मिन् स तथावि
ला शतकम् |धस्तं, तथा 'कषायपातालं' कषायाः-पूर्वोक्तास्त एवागाधभवजननसाम्येन पातालमिव पातालं यस्मिन् स तथाविधस्तं, तथा 'व्यसनशतश्वापदवन्त' व्यसनानि-दुःखानि द्यूतादीनि वा तच्छतान्येव पीडाहेतुत्वात् श्वापदानि तान्यस्य विद्यन्त इति तद्वन्तं 'मणं ति देशीशब्दो मत्वर्थीयः, उक्तं च “मतुयत्थंमि मुणिजह आलं इलं मणं च मणुयं चे"ति, तथा 'मोहावर्त' मोहः-मोहनीयं कर्म तदेव तत्र विशिष्टभ्रमिजनकत्वादावर्तो यस्मिन् स तथाविधस्तं, तथा 'महाभीमम्' अतिभयानकमिति गाथार्थः ॥५६॥ किं च
अण्णाणमारुएरिवसंजोगविजोगवीइसंताणं । संसारसागरमणोरपारमसुहं विचितेजा ॥ ५७॥ व्याख्या-'अज्ञानं ज्ञानावरणकर्मोदयजनित आत्मपरिणामः स एव तत्प्रेरकत्वान्मारुतः वायुस्तेनेरितः प्रेरितः, का?-संयोगवियोगवीचिसन्तानो यस्मिन् स तथाविधस्तं, तत्र संयोगः केनचित् सह सम्बन्धः वियोगः-तेनैव विप्र
॥६०१॥ योगः एतावेव सन्ततप्रवृत्तत्वात् वीचयः-ऊर्मयस्तत्प्रवाहः सन्तान इति भावना, संसरणं संसारः (स) सागर इव संसारसागरस्तं, किम्भूतम् ? 'अनोरपारम्' अनाद्यपर्यवसितम् 'अशुभम्' अशोभनं विचिन्तयेत् , तस्य गुणरहितस्य जीवस्येति गाथार्थः ॥ ५७ ॥
दीप
अनुक्रम
[२१..]
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~339~
