________________
आगम (४०)
[भाग-३०] "आवश्यक"- मूलसूत्र-१/३ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:)
अध्ययन [१], मूलं [२] / [गाथा-], नियुक्ति : [१०४५], भाष्यं [१८९...]
सूत्रस्पर्शिकनि० वि०१
प्रत
॥४८॥
सूत्रांक
आवश्यक-द| किलैता अष्टौ प्रवचनमातरः सामायिकसूत्रसङ्ग्रहः, तत्र 'करेमि भंते ! सामाइय'ति पंच समिईओ गहिआओ, 'सब हारिभ- सावज जोग पञ्चक्खामि'त्ति तिणि गुत्तीओ गहियाओ, एत्थ समिईओ पवत्तणे निग्गहे य गुत्तीओत्ति, एयाओ अह द्रीया |
पवयणमायाओ जाहिं सामाइयं चोद्दसय पुढाणि मायाणि, माउगाओत्ति मूलं भणियंति होइ ॥ इहैव प्रायः सूत्रस्पर्शनि-1 युक्तिवक्तव्यताया उक्तत्वात् मध्यग्रहणे च तुलादण्डन्यायेनाऽऽद्यन्तयोरप्याक्षेपादिदमाह 'सुत्तफासियणिज्जुत्तिवित्थरत्थो गओ एवं'ति सूत्रस्पर्शनियुक्तिविस्तरार्थो गतः, 'एवम् उक्तेन प्रकारेणेति गाथार्थः ॥ १०४५ ॥ साम्प्रतं सूत्र एवातीतादिकालग्रहणं त्रिविधमुक्तमिति दर्शयन्नाह
सामाइअं करेमी पञ्चक्खामी पडिक्कमामित्ति । पञ्चप्पन्नमणागयअईअकालाण गहणं तु ॥१०४६॥ व्याख्या-सामायिकं करोमि तथा प्रत्याख्यामि सावध योगमिति, तथा प्रतिक्रमामीति प्राकृतस्य, इदं हि यथासक्वमेव प्रत्युत्पन्नानागतातीतकालानां ग्रहणमिति, उक्तं च-'अईयं जिंदइ पडुप्पन्नं संबरेइ अणागयं पञ्चक्खाइति गाथार्थः ॥ १०४६ ॥ साम्प्रतं तस्य भदन्त ! प्रतिक्रमामीत्येतद् व्याख्यायते-तत्र 'तस्ये' त्यधिकृतो योगः संवध्यते, ननु च प्रतिक्रमामीत्यस्याः क्रियायाः सोऽधिकृतो योगः कर्म, कर्मणि च द्वितीया विभक्तिरतस्तमित्यभिधेये तस्येत्यभिधीयते
१ करोमि भदन्त ! सामायिकमिति पञ्च समितयो गृहीताः, सर्व सावधं योगं प्रत्याचक्ष इति तिम्रो गुप्तयो गृहीताः, अत्र समितयः प्रवर्चने निमहे च गुप्तय इति, एता अष्ट प्रवचनमातरो याभिः (यासु वा) सामाविक चतुर्दश च पूर्वाणि मातानि, मातर इति मूलं इति भणितं भवति । २ मतीतं निन्दति प्रत्युत्पन्नं संवृणोति अनागतं प्रत्याख्याति
-
-
अनुक्रम
-
-
॥४८॥
%
4%
पूज्य आगमोद्धारकरी संशोधित: मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०] मूलसूत्र-[१] आवश्यक मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचिता वृत्ति:
~103
