________________
( ૧૧ ) સાત કુલકરની સ્થાપના. લગ્નને દિવસે સાત કુલકરની સ્થાપના વરને ઘેર જ થાય છે. કુળકર એટલે કુળની વ્યવહારમર્યાદાને નીતિથી ચલાવનારા જનના આદિ પુરૂષે. તેઓની સંખ્યા સાતની છે –૧ વિમળવાહન, ૨ ચક્ષુષ્યાનું, ૩ યશસ્વાન, ૪ અભિચંદ્ર, ૫ પ્રસેનજિદ મરૂદેવ અને ૭નાભિ-એવા તેમના નામ છે. તેઓના અધિષ્ઠાયક પૂજનથી પ્રસન્ન થઈ વરને કુલવ્યવહાર મર્યાદા સાથે વધારે, એ તેના સ્થાપનપૂજનને હેતુ છે.
કુલકરની સ્થાપનાને પ્રકાર વરના વાસગૃહમાં પૂર્વ કે પશ્ચિમ તરફ મુખ રહે તેવી રીતે તેની સ્થાપના કરવી. અથવા માતૃકા સ્થાપનની પાસે પણ તેની સ્થાપના કરવામાં કાંઈ હરત નથી. જ્યાં સ્થાપના કરવાની હોય તે ઠેકાણે ભૂમિ ઉપર ગમય (છાણ) ને લેપ કરવો તેની ઉપર સુવર્ણને, રૂપાને, તાંબાને અથવા કાષ્ઠને બાજોઠ કે પાટલે મુકો અને વરને સ્નાન કરાવી સામે આસન મુકી બેસાર. તે વખતે પૂજનની સામગ્રી પ્રથમ પ્રમાણે તૈયાર રાખવી. વધારામાં નાગરવેલના પાન રાખવા. ' પ્રથમ વરને ઈષ્ટસ્મરણ કરાવી નીચેનો મંત્ર ભણું બાજોઠ અથવા પાટલો સ્થાપિત કરવા. ॐ आधाराय नमः आधारशक्तये नमः, आसनाय नमः।
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
