________________
ਹੋਇਆ ਸੋ ਨਿਆਂ
ਦਾਦਾ ਸ਼੍ਰੀ : ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਰੱਖਕੇ ਫਿਰ ਜੇ ਮਾਰ ਪਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲੈਣਾ ਹੈ। ਵਰਨਾ ਫਿਰ ਵੀ ਜੇ ਮਾਰ ਪਏ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਉਪਾਅ ਹੈ?
28
ਪ੍ਰਸ਼ਨਕਰਤਾ : ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ, ਵਕੀਲਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਦਾਦਾ : ਹਾਂ, ਹੋਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਵਕੀਲ ਰੱਖਿਆ ਕਰੇਗਾ ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਫੀਸ ਲਵੇਗਾ?
ਜਿੱਥੇ ‘ਹੋਇਆ ਸੋ ਨਿਆਂ’, ਉੱਥੇ ਬੁੱਧੀ ‘ਆਉਟ’
ਨਿਆਂ ਲੱਭਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਬੁੱਧੀ ਖੜੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੁੱਧੀ ਸਮਝਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਬਗੈਰ ਚਲਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਹੀਏ ਕਿ ਹੋਇਆ ਸੋ ਨਿਆਂ ਹੈ, ਇਸ ਤੇ ਬੁੱਧੀ ਕਹੇਗੀ, ‘ਹੁਣ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰੌਅਬ ਨਹੀਂ ਚਲੇਗਾ”। ਉਹ ਵਿਦਾਈ ਲੈ ਕੇ ਚਲੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੋਵੇਗਾ, ਉੱਥੇ ਘੁਸ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਸਦੀ ਆਸਕਤੀ (ਚਾਅ) ਵਾਲੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਹਨ ਨਾ! ਏਦਾਂ ਮੰਨਤ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ, ਮੇਰੀ ਬੁੱਧੀ ਵੱਧੇ! ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਪੱਲੜੇ ਵਿੱਚ ਉਨਾਂ ਹੀ ਦੁੱਖ-ਜਲਣ ਵੱਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬੈਲੇਂਸ ਤਾਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਨਾ? ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਪੱਲੜੇ ਵਿੱਚ ਬੈਲੇਂਸ ਚਾਹੀਦਾ ਹੀ ਹੈ! ਸਾਡੀ ਬੁੱਧੀ ਖਤਮ, ਇਸ ਲਈ ਦੁੱਖ-ਜਲਣ ਖਤਮ!
ਵਿਕਲਪਾਂ ਦਾ ਅੰਤ, ਉਹੀ ਮੋਕਸ਼ ਮਾਰਗ
ਸੋ: ਜੋ ਹੋਇਆ, ਉਸਨੂੰ ਨਿਆਂ ਕਹੋਗੇ ਨਾ ਤਾਂ ਨਿਰਵਿਕਲਪ ਰਹੋਗੇ ਅਤੇ ਲੋਕ ਨਿਰਵਿਕਲਪੀ ਹੋਣ ਦੇ ਲਈ ਨਿਆਂ ਲੱਭਣ ਨਿੱਕਲੇ ਹਨ। ਵਿਕਲਪਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਆਵੇ, ਉਹੀ ਮੋਕਸ਼ ਦਾ ਰਾਸਤਾ! ਵਿਕਲਪ ਖੜ੍ਹੇ ਨਾ ਹੋਣ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ ਨਾ ਆਪਣਾ ਰਾਸਤਾ?