________________
૩૭
કાલિકા ટુક
કમંડળ કુંડ આગળ ખાવાની જગા છે. ત્યાં અગર નેમિનાથના કાટમાં રાત રહીને સવારના વહેલા ઉઠીને ભેામીઆ ખાવાની મદદથી કાલિકા ટુકે જવાય છે. રસ્તા અતિશય વિકાળ ને ભયંકર લાગે છે. સુસાર ભૂલેલ ન પડે તેથી ઠેકાણે ઠેકાણે સિંદુરની નિશાની દેખાય છે. ઘણેાજ જોરાવર ને હિંમતવાન આદમી હોય તાજ તે ઠેઠે પાચી શકે છે. કેટલાક લોકો એમ કહે છે કે એ માણુસ કાલિકા ટુંકે જાય તેમાંથી એક માણુસ જીવતું પાછું આવે છે. તે વાત કેટલેક દરજ્જે યથાથ છે. કારણ કે રસ્તા એવા વિકટ છે કે પથરા ઠેકીને કાંટાના ઝાડમાં થઇ જવું પડે છે, તેથી એમાંથી એકને નુકશાન થવાને સંભવ છે. છેક ટાસે ત્રિશૂળ છે. તથા કાલિકાનું સ્થાન છે. વળી એવી દંતકથા સાંભળવામાં આવી છે કે ત્યાં નીક્ષવણી પારેવાની શિલા છે, તે રસ્તે ભેાયરામાં ઉતરાય છે. તેમાં ખીન્નેરાં તથા હરડે એવી થાય છે કે એક કુળ સવા પાશેરનુ થાય છે. વળી ચંપાના વૃક્ષ છે. નીલવર્ણી શિક્ષા મૂકીને બાબરીઆ કુંડ જવાય છે, ત્યાં માતાની મૂર્તિ છે. રાષ્ટુપુરની ઘેાડી' ઉપરથી પણ કાલિકાની ટુકે જવાય છે. તે રસ્તે ડુંગર ઉપર સુવણૅ વાલુકા નદી આવે છે, તે ભરત વનમાં જાય છે. ત્યાં સાલગ્રામ થાય છે.
૧ રાણુપુર નામનું ડુંગરની તળેટીમાં એક ગામ છે. ઘેાડી-ડુ'ગરની ધાર प्रथमं शैलपुत्री च द्वितीयं ब्रह्मचारिणी, तृतीयं चन्द्रघष्टेति कुष्माण्डेति चतुर्थकं. ३ पंचमं स्कंदमातेति षष्ठं कात्यायनीति च
Aho ! Shrutgyanam
