________________
નાનું ય દુ:ખ સુકાવી દે તો We are nothing but a glass, A small glass. ગાંભીર્ય means depth.... ઊંડાણ. જેમાં બધું જ સમાઈ જાય. સુખ... દુઃખ... રિત... અતિ... હર્ષ... શોક એ બધું હતું કે ન હતું બધું જ સમાન થઈ જાય. This is depth... ગાંભીર્ય. વર્ષીતપ નંબર 2.
એક સેકન્ડમાં રડવું આવી જાય, એક જ સેકન્ડમાં મોઢું હસું હસું થઈ જાય. આ સ્થિતિ કર્મબંધ દ્વારા ભવિષ્યમાં દુઃખી બનાવનારી તો છે જ, વર્તમાનમાં પણ દુઃખી કરનારી છે. સુખ-દુઃખને આપણે આપણા પેટાળમાં ક્યાંય ધરબી દઈએ છીએ ત્યારે આપણે રાજા હોઈએ છીએ. સુખ-દુઃખ આપણા ઉપર રાજ કરતા હોય ત્યારે આપણે ગુલામ હોઈએ છીએ.
તપસ્વીઓને ‘શાતા’ પૂછવામાં આવે છે, એ સારું છે, પણ એ પૂછવા પાછળ જે ભાવ હોય છે તે પ્રાયઃ સારો હોતો નથી. We think એમને પ્રાયઃ અશાતા હશે. This is the main point. તપમાં હંમેશા શાતા જ હોય. તપ વિના હંમેશા અશાતા જ હોય. જ્યાં ગંભીરતા છે ત્યાં અશાતા ક્યાંથી હોઈ શકે ? ગંભીરતા એ તો શાતાનો પર્યાય શબ્દ છે. ‘તપમાં અશાતા’ આ માન્યતા જ તપનું અજ્ઞાન છે. તપનું અપમાન છે. અને તપનું અવમૂલ્યાંકન છે. યાદ આવે અષ્ટક પ્રકરણ
—
विशिष्टज्ञानसंवेग - शमसारमतस्तपः ।
क्षायोपशमिकं ज्ञेय-मव्याबाधसुखात्मकम् ॥
વિશિષ્ટ જ્ઞાન-સંવેગ-પ્રશમનો સાર છે તપ. એ કર્મોદયસ્વરૂપ નથી પણ ક્ષયોપશમસ્વરૂપ છે. એ અશાતા નથી પણ નિર્બાધ સુખ છે.
ધૈર્ય વર્ષીતપ
પ્રભુ આદિનાથનો ત્રીજો વર્ષીતપ હતો ધૈર્ય.
धिया राजते इति धीरः
ધૈર્ય વર્ષીતપ
૬
-
–
